ابوالحسن علی‌بن ابی زید محمدبن علی استرآبادی فصیحی

جنسیت: مرد
تولد و وفات: ( ... - ۵۱۶) قمری
محل تولد: مشخص نیست.
شهرت علمی و فرهنگی: عالم امامی ، ادیب ، نجوی و شاعر
معروف به ابن ابی زید. به‌دلیل مطالعۀ بسیار کتاب "الفصیح" ثعلب نحوی و همچنین تدریس آن ملّقب به فصیحی. اصل وی از استرآباد و از شاگردان شیخ عبدالقاهر جرجانی در نحو و استاد ملک‌النّحاهٔ ، حسن‌بن صافی ، و حیص بیص شاعر بود. وی به بغداد رفت و در آنجا مقیم شد و پس از یحیی‌بن علی خطیب تبریزی مدتی در مدرسۀ نظامیۀ بغداد نحو تدریس کرد. چون او را به تشیع متهم ساختند و حقیقت را از وی پرسیدند گفت: انکار نمی‌کنم و از فرق تا به قدم خود را شیعی می‌دانم. بنابراین او را از مقام مدرسی معزول و ابو منصور جوالیقی را جانشین وی ساختند. پس از آن از مردم کناره گرفت و گوشه‌نشینی اختیار کرد ، حتی شاگردانش را از خود دور می‌کرد که مبادا آنان نیز از مدرسه محروم شوند. اما شاگردان او در خانه به حضور وی می‌رسیدند. حافظ ابو طاهر سلفی اصفهانی از شاگردان وی ، راویان و مجالسان او است. فصیحی اشعاری در ردّ ابن سکرۀ نحوی ناصبی ، در حرمت متعه دارد ، که شیخ ابوالفتح در تفسیر آن "روض‌الجنان" ، آن را ذکر کرده است.

منبع : مطالب ارسالی