۳۰ نوامبر ۱۹۶۶ ــ توافق بر سر نفت - قضیه میانجی گری های اورل هریمن

مذاکرات هفت روزه نمایندگان ایران و کنسرسیوم نفت در تهران پایان یافت و ۳۰ نوامبر ۱۹۶۶ اعلام شد که اختلاف نظر طرفین بر طرف شده است، ولی جزئیات جز بر کارشناسان مربوط اعلام نشد.
این اختلاف نظر از چند ماه پیش رخ داده بود و ۲۹ اکتبر دولت ایران به کنسرسیوم اخطار کرده بود که اگر نظر ایران تامین نشود قرارداد نفت را کان لم یکن اعلام خواهد کرد. سه روز پس از این تهدید، آورل هریمن دیپلمات آمریکایی وارد تهران شد و بامقامات مربوط ایران مذاکره کرد و متعاقب همین مذاکره بود که نمایندگان شرکتهای عضو کنسرسیوم وارد تهران شدند و مذاکراتی که به توافق انجامید صورت گرفت .
آورل هریمن اول آذرماه سال بعد هم به ایران آمد و با شاه در باره سیاستهای تازه آمریکا مذاکره کرد که در پی آن اعلام شد که ایران بنیه دفاعی خود را تقویت خواهد کرد و طرح مربوط تهیه شد. هریمن قبلا هم بارها به تهران آمده بود. ماموریت طولانی او در تهران در زمان حکومت دکتر مصدق معروف است که تلاش می کرد مسئله نفت حل شود. در آن زمان دولت آمریکا کوشش داشت که جای انگلستان را در خاورمیانه بگیرد.
هریمن شرح ماموریت های خود در تهران را در کتاب خاطراتش به تفصیل آورده است. وی از سال ۱۹۵۱ در مسئله نفت ایران و اختلاف نظرهای بعدی همواره به صورت "میانجی!" عمل کرده بود و در دوران حکومت دکتر مصدق برای مدتی طولانی در ایران اقامت کرده بود و روزنامه ها در گزارشهای خود از او به عنوان میانجی دولت آمریکا در مسئله نفت نام می بردند.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز