سرکیف شدن با داستان

نوشتن درباره مجموعه یی که قرار است سه نسل داستان نویسی آلمانی زبان را یک جا معرفی کند و مجالی باشد برای آشنا شدن با سبک و سیاق های مختلف، چندان ساده نیست، با این حال نباید فراموش کرد که وقتی از چیزی خوشت می آید، زیاد نباید در معرفی اش به دیگران سخت گرفت و وسواس به خرج داد. «مجموعه نامرئی» برای کسانی که داستان کوتاه را دوست دارند و دلشان نمی خواهد کتابی که در دست دارند، به این زودی تمام شود، خیلی شیرین است، به خصوص این که با داستان هایی با سبک و سیاق فکری و ساختاری متنوع همراه باشد. داشتن چنین کتابی حقیقتاً مجال خوبی است برای مزه مزه کردن ورق هایی که مشتمل بر برخی از بهترین داستان های کوتاه نویسندگان آلمانی زبان چاپ شده باشد.
کتابی با این حجم داستان های کوتاه خوب و نویسنده های متنوع به حتم مجالی است برای بازی درآوردن، برای این که هر وقت دلت خواست بتوانی یکی را انتخاب کنی و با آن سر کیف شوی. البته همین جا بگویم که برخی داستان ها آن قدر قدیمی است که می شود در این بازی آنها را اصلاً نخواند.
علی اصغر حداد۴۵ داستان کوتاه از ۲۶ نویسنده آلمانی زبان را در یک کتاب ۴۹۶ صفحه یی گردآوری و ترجمه کرده.
کتاب به گونه یی است که علاوه بر لذت بردن از داستان های باب میل مان، با سیر داستان کوتاه نویسی آلمانی زبان ها طی سه نسل آشنا شویم و بر تاثیر شگرف این نویسندگان از روزگارشان آگاه می شویم. داستان ها چه از نظر محتوا و چه از نظر شیوه های روایت و ساختار متنوع و متفاوت هستند.
برای خواندن این داستان ها نیاز به رعایت آدابی به جز رفتار براساس سلیقه نیست. کتاب را می توان ورق زد و بنابر ذوق و سلیقه و کنجکاوی مثلاً «حکومت نظامی» یا «اظهارات شاهد عینی» را برای خواندن انتخاب کرد. آرتور شنیتسلر، راینر ماریا ریلکه، روبرت موزیل، اشتفان تسوایگ، اینگه بورگ باخمن، توماس برنهارت، هاینریش مان، هرمان هسه، هاینریش بل، ولفگانگ بورشرت، گونترگراس، ماکس فریش، فریدریش دورنمات از دیگر نام هایی هستند که ولع مان را برای خواندن داستان های کوتاه خوب تحریک می کند و البته گاه سلیقه مترجم در گردآوری برای داستان ها بدجوری توی ذوقمان می زند.
این کتاب برای مخاطبی که چندان با داستان های کوتاه نویسندگان آلمانی زبان آشنا نیست، توصیه خیلی جدی خواهد بود. داستان های گرد آمده در«مجموعه نامرئی» متعلق به سه نسل از نویسندگان آلمانی زبان است که هر نسل در وضعیت متفاوت با دیگری و در مواجهه با بحران های مختلفی از جمله مهاجرت، جنگ و شرایط اجتماعی و اقتصادی بعد از جنگ آثار خاص خود را پدید آوردند. با این همه ۴۵ داستان گردآمده در مجموعه نامرئی، آینه یی است از تاریخ، ذهنیت، اندیشه و نگاه انسان آلمانی که در سه دوره متوالی ادامه یافته است. برخی از این داستان ها با ترجمه های دیگری پیش از این چاپ شده اند.
مخاطب آشنا با داستان کوتاه نویسندگان آلمانی زبان در جاهای دیگر، داستان های خوبی را خوانده که در کتاب «مجموعه نامرئی» نیستند. اینها را باید به حساب سلیقه مترجم گذاشت که بنابر مقدمه اش در ابتدای کتاب، به این گزینش سلیقه یی اذهان کرده. نمی توان گفت که در خواندن داستان ها از ابتدا تا به آخر دچار واکنش یکسانی شویم. داستان ها برخی به شدت معمولی و پیش پا افتاده اند و برخی را حتی اگر درجاهای دیگری خوانده باشیم، باز هم سر ذوقمان می آورد.
مجموعه نامرئی را نشر ماهی در اواخر سال گذشته به همراه کتاب های دیگری از داستان های آلمانی منتشر کرد که این نیز اقدامی شایسته و هدفمند از سوی یک ناشر است.

حسن محمودی

منبع : روزنامه اعتماد