منطقه روستایی خورموج ، دشتی (خورموج)

این منطقه در شهرستان دشتی واقع شده و از جمله نواحی مسكونی قدیمی استان بوشهر به شمار می‌رود. در مورد چگونگی نامگذاری و پیشینه تاریخی آن اطلاع دقیقی در دست نیست، ولی قلعه خورموج كه قسمتی از آن به نام قلعه محمدخان و قسمتی دیگر به نام قلعه جلال‌خان معروف است، در این منطقه قرار دارد و نشانگر قدمت تاریخی و اهمیت آن در گذشته‌های دور است. این بنای عظیم و رفیع از چهار حصار، چهار قلعه، یك اندرونی، یك عمارت مركزی، تعدادی قراولخانه و اصطبل تشكیل شده است كه اصل آن چهار یا پنج طبقه بوده است. این بنای عظیم به مرور زمان تخریب شده و به شكل كنونی درآمده است. اما محمدخان دشتی و جلال‌خان كه قلعه‌های یاد شده به نام آنها نامگذاری شده است، دو خان معروف عهد قاجاریه بودند كه در مردمداری و كار و كوشش مشهورند. از محمدخان دشتی كتاب شعری هم به چاپ رسیده است. این دو نفر در زمان جنگ‌های ایران و انگلیس در بوشهر، از مدافعان و پاسداران سرزمین ایران در برابر هجوم بیگانگان بودند.
علاوه بر مناطقی كه مورد اشاره قرار گرفت در قلمرو استان بوشهر روستاهای دیگری نیز وجود دارند كه به لحاظ برخورداری از آثار دیدنی و جذاب، قابلیت‌ بهره‌برداری زیارتی و جهانگردی دارند. از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره كرد :
- روستای چهار روستایی از توابع گناوه كه سه زیارتگاه به نام‌های قدمگاه حضرت عباس، قدمگاه پیر بینو و قدمگاه امام رضا دارد.
- روستای كمالی از توابع گناوه كه زیارتگاهی به نام امام‌زاده امیرالمؤمنین دارد.
- روستای گمارون از توابع گناوه كه دو مسجد قدیمی و زیارتگاهی به نام صدرالدین دارد.
- روستای لیلیتن از توابع دیلم كه دو زیارتگاه به نام‌‌های خواجه خضر و عباس ابن‌علی و یك قلعه كهن به نام محمد علیخان دارد.