از رنو تا میتسوبیشی

بنابر اعلام وزارت صنایع و معادن ایران، مجموع تولید خودرو در ایران در سال ۲۰۰۵ به ۹۸۴ هزار دستگاه بالغ شده است که از این تعداد ۸۸۴ هزار دستگاه به خودرو های سواری اختصاص دارد. در این سال، کارخانه خودروسازی ایران خودرو که عمدتاً مدل های مختلف پژو را تولید می کند، ۵۵۳ هزار دستگاه و گروه خودروسازی سایپا که تولیدکننده انحصاری مدل های کیا است، حدود ۴۱۳ هزار دستگاه خودرو روانه بازار مصرف داخلی کرده اند. کل ظرفیت سالانه تولید خودرو های سواری و پیکاپ توسط خودروسازان ایرانی به ۵/۱ میلیون دستگاه بالغ می شود.
قرار است در آینده نزدیک و در طرح توسعه خودروسازی در ایران، تولید خودرو های لوگان، فیات و مدل گُل فولکس واگن از سر گرفته شوند. گفتنی است، در طرح رنو و فیات به ترتیب تولید ۳۰۰ و ۱۰۰ هزار دستگاه خودرو در سال پیش بینی شده است. از سوی دیگر، پروژه تولید خودروی گُل)GOL( که اخیراً راه اندازی شده است، سالانه ۲۰ هزار دستگاه از این مدل خودرو را روانه بازار مصرف می کند. شریک خارجی کارخانه ایرانی مونتاژکننده این خودرو اعلام کرده است که در نظر دارد ظرفیت تولید خودروی گُل را به ۲۰۰ هزار دستگاه در سال افزایش دهد. همچنین شرکت خودروسازی سایپا با همکاری گروه صنایع سنگین کیا، تولید مدل ریو را با ظرفیت ۱۰۰ هزار دستگاه در سال از سال ۲۰۰۵ آغاز کرده است. در مورد مدل های ژاپنی حاضر در بازار مصرف ایران نیز باید گفت که ایران خودرو علاوه بر تولید مدل های مختلف نیسان، اخیراً با شرکت خودروسازی سوزوکی برای تولید مدل های مختلف این خودرو در خاک ایران به توافق نهایی رسیده و قرار است کلید این پروژه از تابستان سال ۲۰۰۶ زده شود. گروه خودروسازی بهمن نیز که مدل های مختلف مزدای ژاپنی را تولید می کند، از سال ۲۰۰۵ تولید خودروی میتسوبیشی پاجرو را به مجموعه خود اضافه کرده است.
لازم به ذکر است، شرکت ایران خودرو سال گذشته ۱۵ هزار دستگاه خودروی ایرانی را به سوریه و برخی کشور های آسیای میانه صادر کرده است. این در حالی است که دولت ایران در نظر دارد تا سال ۲۰۰۷ حدود ۱۰۰ هزار دستگاه خودرو را به کشور های مختلف صادر نماید.
● رنو در ایران
شرکت خودروسازی رنوی فرانسه در سال ۲۰۰۴ برای نظارت بر پروژه تولید خودروی لوگان L-۹۰ به صورت مشترک با شرکت توسعه صنایع خودروسازی ایران )AIDCO( اقدام به تأسیس شرکت رنو پارس کرد. جالب آنکه در صنعت خودروسازی ایران، رنو پارس اولین شرکت ایرانی است که یک شرکت خارجی ۵۱ درصد سهام آن را در اختیار دارد. اما از آنجایی که شرکت رنو پارس امکانات تولید خودروی لوگان را ندارد، به همین دلیل تولید این خودرو را به شرکت های ایران خودرو و سایپا واگذارکرده است. قرار است تولید لوگان از اواسط سال ۲۰۰۶ آغاز گردد. گفتنی است، قبل از آغاز تولید خودروی لوگان، شرکت خودروسازی رنو در نظر داشت که ابتدا تولید خودروی مگان )Megane( را در شرکت پارس خودرو ایران آغاز نماید.
● داستان لوگان و مگان
در سال ۲۰۰۴، پروژه تولید خودروی لوگان به چهار شرکت رنو، سازمان توسعه و نوسازی صنایع ایران، ایران خودرو و گروه خودروسازی سایپا واگذار گردید. براساس قرارداد امضاءشده، خودروسازی رنو و شرکت توسعه صنایع خودروسازی ایران )AIDCO( به طور مشترک شرکت رنو پارس را برای اجرای این پروژه تأسیس کردند. لازم به یادآوری است، سازمان توسعه و نوسازی صنایع ایران که یک شرکت دولتی و تحت نظارت وزارت صنایع و معادن این کشور می باشد، از تأسیس و راه اندازی شرکت های دارنده فن آوری های پیشرفته موسوم به High-tech در این کشور حمایت و پشتیبانی می کند. شرکت AIDCO یک شرکت دولتی است که توسط سازمان توسعه و نوسازی صنایع ایران و دو شرکت ایران خودرو و سایپا به منظور حمایت و پشتیبانی از مشارکت استراتژیک شرکت های ایرانی با شرکت های خودروساز خارجی تأسیس شده است. براساس گزارش منابع آگاه، در ابتدای امر میان شرکت خودروسازی رنو فرانسه و دولت ایران بر سر طرح صادرات خودروی لوگان )L- ( اختلاف نظر جدی وجود داشت که همین اختلاف نظر باعث گردید تا وزیر صنایع و معادن ایران در آوریل سال جاری پروژه تولید لوگان را به حالت تعلیق درآورد. اما در نهایت وزارت صنایع و معادن ایران و شرکت خودروسازی رنو در این مورد به توافق رسیدند. بر اساس آخرین خبر ها، تولید لوگان که قرار بود از اواسط سال ۲۰۰۶ آغاز گردد، تا ماه نوامبر به تعویق خواهد افتاد. این در حالی است که شرکت رنو پارس تولید خودروی فرانسوی مگان را به شرکت پارس خودرو واگذار کرده که این شرکت زیرمجموعه گروه خودروسازی سایپا می باشد.
● پژو ۳۰۷
شرکت خودروسازی فرانسوی PSA با همکاری شرکت ایران خودرو که بزرگ ترین شرکت خودروسازی ایران به شمار می رود، دو مدل خودروی پژو ۴۰۵ و پژو ۲۰۶ را در ایران تولید می کند. در واقع، PSA موتور محرکه سمند و پژو ۲۰۶ آریان را برای ایران خودرو تأمین می کند.
دو خودروی یاد شده، در زمره خودرو های صادراتی ایران قرار دارند. اخیراً دو شرکت مشترکاً در حال توسعه و ساخت خودرو های جدید پژو مدل ۳۰۷ هستند که قرار است تولید و صادرات آن از سال ۲۰۰۷ آغاز گردد. به علاوه، شرکت PSA خودروی زانتیا سیتروئن را برای گروه خودروسازی سایپا تولید می کند.
● بنز های ایرانی
در تابستان سال ۲۰۰۵، شرکت بزرگ خودروسازی دایملر- کرایسلر موسوم به DCX ، تولید بنز کلاس E را در ایران خودرو دیزل آغاز نمود. این شرکت ایرانی با استفاده از این قرارداد، زمینه تولید مینی بوس و کامیون های بنز را برای خود فراهم ساخته است. براساس گزارش های موجود، شرکت دایملر- کرایسلر و ایران خودرو دیزل اخیراً در حال مذاکره برای معرفی و عرضه یک مدل جدید خودرو هستند که به احتمال زیاد جایگزین یک مدل قدیمی موجود در بازار مصرف ایران خواهد شد. تولید این نمونه جدید احتمالاً از اوایل سال ۲۰۰۷ آغاز خواهد شد.
● فولکس واگن در بم
شرکت خودروسازی فولکس واگن که با شرکت ایرانی کرمان خودرو قرارداد همکاری مشترک دارد، تولید فولکس واگن گُل )GOL( را از ماه مه سال ۲۰۰۵ در شرکت خودروسازی بم موسوم به BAMCO آغاز کرده است. گفتنی است، شرکت فولکس واگن قطعات خودروی گُل را در کشور برزیل تولید و آن را برای مونتاژ به شرکت خودروسازی بم ارسال می کند. میزان ظرفیت فعلی تولید کرمان خودرو ۲۰ هزار دستگاه در سال می باشد، اما این شرکت به فولکس واگن پیشنهاد داده تا ظرفیت خود را تا سال ۲۰۰۸ به ۲۰۰ هزار دستگاه در سال افزایش دهد. لازم به ذکر است، اخیراً شرکت فولکس واگن برای تولید خودروی کوچک Bora در BAMCO به تعداد ۲۰۰ دستگاه در سال اعلام آمادگی کرده است. همچنین فولکس واگن واردات اتومبیل های مونتاژ شده Passat و Touareg را از طریق شرکت خودروسازی بم آغاز کرده است.
● توقف پروژه فیات
در ژانویه سال ۲۰۰۵، شرکت خودروسازی فیات ایتالیا برای تولید مدل های مختلف خودروی فیات با شرکت ایرانی توسعه صنایع پارس موسوم به PIDF به توافق رسید. براساس طرح اولیه، قرار بود تا شرکت فیات سالانه ۱۰۰ هزار دستگاه انواع مدل های پالیو، سیانا، ویکند، استرادا، پیکاپ استرادا و دالبو را در ایران تولید و مونتاژ نماید، اما به دلیل مشکلات مالی این پروژه از اواسط سال ۲۰۰۵ تاکنون به تعویق افتاده است.
● همکاری های هیوندای با خودروسازان ایرانی
در سال ۲۰۰۴، شرکت کیاموتورز که به گروه خودروسازی هیوندای تعلق دارد، با شرکت خودروسازی سایپای ایران برای تولید خودروی ریو - که پروژه آن از ماه مه سال ۲۰۰۵ آغاز گردیده است - قرارداد همکاری امضاء کرد. در همین راستا، کیاموتورز با مشارکت سایپا در اوایل دهه ۹۰ میلادی و با اعطای مجوز تولید پراید، به سایپا کمک کرد تا مدل های مختلف این خودرو را تولید و روانه بازار های داخلی و خارجی نماید. از آن زمان تاکنون، شرکت سایپا مدل های مختلفی از پراید از جمله پراید ۱۴۱ را تولید و روانه بازار کرده است. گفتنی است، کیاموتورز علاوه بر همکاری با سایپا، اخیراً در زمینه تولید دو مدل خودرو به نام وِرنا )Verna( و آوانته )Avante(، که در اروپا با نام های اِکسنت و اِلنترا شناخه می شوند، با شرکت خودروسازی رایان خودرو- از شرکت های تابعه کرمان موتور- همکاری خود را آغاز کرده است. به علاوه، شرکت هیوندا با همکاری شرکت ایران خودرو دیزل ایران، مینی بوس هیوندا در این کشور تولید می کند.
● ژاپنی ها در ایران
سال گذشته به دنبال کاهش تعرفه های واردات خودرو های سواری در ایران، شرکت خودروسازی تویوتای ژاپن اقدام به واردکردن چند مدل خودروی تویوتا از جمله تویوتا کورولا، کَمری، لند کروز و پرادو و قطعات یدکی خودرو های مذکور به ایران کرد. گفتنی است، تعرفه واردات خودرو های سواری در ایران از ۱۳۰ تا ۱۶۸ درصد متغیر می باشد. اما با ادغام مالیات بر واردات با مالیات گمرکی، این تعرفه به ۱۰۰ درصد در مارس سال ۲۰۰۵ کاهش پیدا کرده است، در حالی که تا قبل از این تعرفه های سنگین گمرکی باعث شده بود تا فروش خودرو های خارجی در ایران به شدت کاهش یابد.
کمپانی نیسان که با شرکت پارس خودرو ایران - از زیرمجموعه های شرکت سایپا - قراداد همکاری و مشارکت دوجانبه دارد، در حال حاضر به تولید مدل های ماکسیما، پیکاپ دی۲۲ - که در آمریکا به نام فرانتیر معروف است - و رونیز SUV در ایران مشغول می باشد. لازم به ذکر است، در گذشته شرکت نیسان برای شرکت پارس خودرو پاترول تولید و مونتاژ می کرد.
از سوی دیگر، شرکت سوزوکی ژاپن در نظر دارد در تابستان سال ۲۰۰۶ برای شرکت ایران خودروخراسان - که از زیرمجموعه های گروه خودروسازی ایران خودرو می باشد - خودروی گراند ویتارا را به صورت سی کی دی )CKD( مونتاژ نماید. برای این منظور، سوزوکی در سال اول ۶ هزار خودرو از مدل یاد شده تولید خواهد کرد. شرکت ایران خودرو واردات قطعات و فروش خودروی گراند ویتارا را از اوایل سال ۲۰۰۶ آغاز کرده است.
● بهمن و میتسوبیشی
شرکت خودروسازی میتسوبیشی ژاپن از دیگر خودروسازان بزرگ خارجی است که با همکاری گروه صنعتی بهمن از اواسط سال ۲۰۰۳ بدین سو، تولید و مونتاژ خودرو های پاجرو و مزدا را در ایران در دست اقدام دارد. این شرکت سالانه ۵۰ هزار دستگاه انواع مزدا و پاجرو را با همکاری گروه بهمن تولید و روانه بازار می کند.

منبع : ماهنامه اقتصاد ایران