واقعه ۱۷ شهریور

... و ذَكِّرْهُم بِأیَّامِ اللَّهِ ...
... و روزهای خدا را به آنان یادآوری كن ... (سوره مبارک ابراهیم، آیه ۵)
١٧ شهریور از ایام الله است؛ روزی كه شهدا سند «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» را با خون خویش امضا كردند و با خروش سرخ تكبیر، كاخ سیاه استكبار را سرنگون ساختند. در این روز، مرزهای بیگانگی و جدایی در هم شكست و مردم یكپارچه به پا خاستند و به رهبری امام بت شكن، در زیر لوای توحید گرد آمدند و عاشقانه راه حسینی را برگزیدند.
●عید سعید فطر، سرآغاز حركت ١٧ شهریور
برگزاری راهپیمایی بزرگ در روز عید سعید فطر سال ١٣۵۷، سرآغاز حركت خونین ١٧ شهریور همان سال به شمار می رود. در این روز كه مصادف با سیزدهم شهریور بود، مردم در شهرهای خمین، تهران، قم، كرج، ایلام و چند شهر دیگر، پس از برگزاری نماز عید، به حركت درآمدند و شعارهای دینی و كوبنده بر ضد رژیم سردادند. امام خمینی (ره) به مناسبت عید سعید فطر اعلامیه ای منتشر كرد و در آن خطاب به ملت ایران فرمود:
«مردم مسلمان ایران به دنبال برگزاری نماز عید، دست به عبادت ارزنده دیگری زدند كه آن فریادهای كوبنده علیه دستگاه جبار و چپاولگر، برای به پا داشتن حكومت عدل الهی است كه كوشش در این راه، از اعظم عبادات است و فدایی دادن در راه آن سیره انبیای عظام خصوصا نبی اكرم اسلام و وصی بزرگ او امیرمومنان است. ملت عظیم الشان ایران! نهضت خود را ادامه داده و هرگز سستی به خود راه ندهید كه نمی دهید. مطمئن باشید به امید خدا، پیروزی و سرافرازی نزدیك است.»
●جمعه خونین
در صبح جمعه، ١٧ شهریور سال ١٣۵۷، مردم تهران پس از ادای فریضهٔ صبح، برای چهارمین روز متوالی از خانه ها بیرون آمده و سیل آسا روی به خیابانها آوردند. مركز تجمع آنان میدان ژاله (میدان شهدای كنونی) بود. همین كه مردم به خیابانها رسیدند، ناگهان با دیدن تانك ها و زره پوش های نظامی و مأموران مسلسل به دست حكومت، غافلگیر شدند، ولی بدون اعتنا به سربازان، به حركت خود ادامه دادند. از خیابانهای اطراف، سیل انبوه جمعیت با سردادن شعارهای انقلابی، به سمت میدان ژاله در حركت بود. مأموران مسلح پس از چند بار اخطار، از زمین و هوا جمعیت را ناجوان مردانه، هدف رگبار مسلسل قرار دادند.
در این روز،‌ جوانان بسیاری جان خویش را از دست دادند و به خاطر به ثمر رسیدن نهال انقلاب اسلامی، به قربانگاه عشق و شهادت شتافتند. رژیم در حال فروپاشی، تعداد كل شهیدان ١٧ شهریور را ۵٨ نفر و مجروحان این فاجعه را ۲٠۵ نفر اعلام داشت و تجمع گسترده و عظیم مردم تهران را نقشه خارجی اعلام كرد. شمار دقیق قربانیان مظلوم حادثه ١٧ شهریور در میدان شهدا هیچ گاه مشخص نگردید، ولی به یقین، این رقم از چهار هزار تن افزون تر بود و یكی از بزرگ ترین فجایع تاریخ انقلاب به شمار می رود.
●پیام رهبر کبیر انقلاب (ره)
حضرت امام خمینی (ره)، در ١٨ شهریور سال ١٣۵۷، با ارسال پیامی به ملت شریف و شجاع ایران، ضمن ابراز هم دردی با ملت، كشتار وحشیانه رژیم شاه را محكوم و دولت آشتی ملی را، دولتی تحمیلی و غیرقانونی اعلام كردند. ایشان فرمودند:
«... چهره ایران امروز گلگون است و دلاوری و نشاط در تمام اماكن به چشم می خورد. آری این چنین است راه امیرالمومنین علی (ع) و سرور شهیدان امام حسین (ع) ... ای كاش خمینی در میان شما بود و در كنار شما در جبهه دفاع برای خدای تعالی كشته می شد... نباید علما و روشنفكران ملت در زیر چكمه دژخیمان خرد شوند تا مبادا كسی خیال آزادی به خود راه دهد. شما ای ملت محترم ایران كه تصمیم گرفته اید خود را از شر رژیم شاه خلاص گردانید،‌ در رفراندمی كه در سوم و چهارم شوال در برابر ناظران سراسر جهان انجام دادید،‌ به دنیا نشان دادید كه رژیم شاه جایی برای خود در ایران ندارد... ١٧ شهریور مكرر عاشورا و میدان شهدا مكرر كربلا و شهدای ما مكرر شهدای كربلا و مخالفان ما مكرر یزید و وابستگان او هستند».
●نماز عشق
آن روز میدان ژاله، مصلای عشق شد و جمعه، رنگ خون به خود گرفت. در آن روز،‌ هزاران لاله در میدان ژاله رویید و جوانان پاك دل و پاك سیرت راه شرافت و شهادت را برگزیدند و تیرهای بلا و گلوله های ظلمت را به جان و دل خریدند. آن روز،‌ میدان ژاله كربلای ایران بود و هزاران نمازگزار، نماز عشق را با خون وضو كردند و تا ملكوت پر گشودند. نام شهیدان ١۷شهریور،‌ تا همیشه تاریخ، سرخ و یادشان همواره سبز است. پیشانی تاریخ، از نام بلند آنان می درخشد؛ مردانی كه برای برپا نگه داشتن آرمانهای خویش و برای برافراشتن پرچم رهایی و آزادگی، همه توان خود را در طَبَق اخلاص نهادند و با مال و جان خود، در این راه به جهاد برخاستند و با سلاح ایمان، به جنگ استبداد پهلوی شتافتند.
شهید، یعنی: راز ماندگاری انسان در دل تاریخ! رازی که تقدیر ازلی انسان های آزاده است؛ انسان هایی که جز ذات مقدس خداوند (جل جلاله)، به کسی، قدرتی و مقامی نمی اندیشند و از آنچه دارند، به خواست خدا، دل می برُند. و شهادت، یعنی:
گذشتن از خاک و پیوستن به افلاک! گذشتن از رود و پیوستن به دریا! جاری شدن در دقایق ناب «جاودانگی»....
آن روز، «میدان ژاله»، در انتظار عروج کسانی بود که در روز ازل، «قالوا بلی» گفته بودند؛ کسانی که آزادی و آزادگی را زندان و شکنجه و شهادت را به خفت زندگی با طاغوتیان، ترجیح می دادند و از دقایق ناب عاشورایی شدن، با آغوش باز استقبال می کردند.
آن روز هم مثل همیشه، «حق»، خود را در مقابل «باطل» می دید؛ باطلی که جز به کشتن نمی اندیشید و حقی که جز به کشته شدن و شهادت! انگار درهای آسمان باز شده و عطر بهشت، از سمت آسمان می وزید! پلکان هایی آکنده از نور، در میدان ژاله گذاشته شده بود و تن های سرخ گداخته از گلوله ها، در آغوش پرندین فرشتگان، آرام می گرفتند.
گویی میدان، در ازدحام «تصاویر» گم شده است؛ تصویر دستی که داغ بر پیشانی تاریخ می گذاشت! تصویر پایی که برهنه، رد خود را تا ابدیت جاری می کرد! تصویر گلوله ای که صدای زمان را با تکثیر خرده شیشه ها، در هم می آمیخت! تصویر چکمه هایی که با رد پای خونین، فریاد آزادی را در کوچه های بن بست، خاموش کرد! تصویر لحظه هایی که با بوی باروت و اشک شهادت عجین شده بود!
سلام به روح پاک شهدای انقلاب اسلامی؛ شهدای سرافراز ١۷ شهریور سال ۵۷ و شهدای پر افتخار کربلای ایران! روحشان شاد و راهشان پر نور باد!

منبع : واحد مرکزی خبر