جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا


اعیاد مذهبی و ملی ، استان آذربایجان غربی


مردم آذربایجان نیز مانند سایر ساكنین كشورمان، مراسم مشابهی به مناسبت‌هایی همچون عید نوروز، عید قربان، عید فطر و ... برگزار می‌كنند. نحوه انجام این مراسم در كل همچون سایر مناطق است، ولی از نظر درجه اهمیت با توجه به مذاهب و ادیان مختلف رایج كشور دارای تفاوت‌هایی است.
مسیحیان اعم از ارمنی و آشوری،‌ اعیاد مذهبی و ملی خود را در كلیساها، توأم با مراسم ویژه انجام می‌دهند. این قبیل مراسم فقط خاص اقلیت‌های دینی مزبور است و افراد غیرمسیحی در آن شركت داده نمی‌شوند. كردهای منطقه نیز مراسم ویژه خود را از نظر مذهبی دارند و تقریباً مشابه مراسم سایر مناطق كردنشین اهل تسنن است.
اعیاد ملی و مذهبی در بین ایلات و عشایر مختلف منطقه نیز از تفاوت‌هایی برخوردار است.
ایل جلالی عید قربان را بزرگترین عید خود می‌دانند، در این روز با پوشیدن لباس‌های نو، گاو و گوسفند قربانی می‌‌كنند و بین مستمندان تقسیم می‌نمایند. در بین این ایل، عید نوروز از اهمیت چندانی برخوردار نیست.
ایل ممكانلو به عید فطر و قربان بسیار اهمیت می‌دهند و عید نوروز را در مرتبه بعدی ارج می‌نهند. در اعیاد فطر و قربان جشن‌ها و مراسم پایكوبی برپا می‌سازند و بیشتر مهمانی می‌دهند.
ایل هركی برای عید فطر، قربان و تولد حضرت محمد (ص) اهمیت بسیار قائل می‌باشند، اما عید نوروز و سیزده‌بدر را اهمیت نمی‌دهند.
ایل زرزرا به عید نوروز و چهارشنبه‌سوری بسیار علاقمند هستند و نسبت به عید قربان، فطر و تولد حضرت محمد (ص) و روز تولد امام زمان توجه فراوان دارند.
ایل قره‌پاپاق به عید نوروز اهمیت می‌دهند و ماه اسفند را ماه عید می‌گویند. چهارشنبه اول اسفند را دروغگو، دوم را راستگو، سوم را سیاه و چهارم را اجر می‌گویند. روز چهارشنبه اول (دروغگو) جوانان روی بام یا بالای تپه می‌روند و با برافروختن آتش، و تیراندازی شادی می‌كنند. در چهارشنبه دوم (راستگو) كسانی كه در طول سال، خانواده یا بستگان خود را از دست داده‌اند با طبق‌های میوه و شیرینی،‌ سر خاك عزیزان خود می‌روند و پس از فاتحه‌خوانی،‌اقدام به پخش شیرینی بین مستمندان می‌كنند. روز چهارشنبه سوم (سیاه) اهالی لباس تازه می‌پوشند و شادی و آتش‌افروزی می‌كنند و به دیدن یكدیگر می‌روند. صبح روز چهارشنبه آخر پیش از دمیدن آفتاب، زن و بچه كنار رودخانه می‌روند و ضمن خوردن به اصطلاح آب چهارشنبه‌سوری، كوزه‌ای را نیز از آب رودخانه پر می‌كنند و برای استفاده در سال نو نگهداری می‌كنند.
ایل دهكبری عید فطر و قربان را بسیار گرامی می‌دارند؛ روز عید فطر به دیدن یكدیگر می‌روند. شب تولد حضرت محمد را در مساجد جمع می‌شوند و دسته‌جمعی دعا می‌كنند. در بین این ایل، عید نوروز زیاد مرسوم نیست.
یكی دیگر از اعیاد ایلات منطقه، عید خدرنبی (خضر) است كه شب اول اسفند برپا می‌دارند. در این شب دختران، زنان و جوانان ده به رقص چوب می‌پردازند و از هر ده نفر، یك نفر خود را به شكل حاجی فیروز می‌آراید و با خواندن اشعار موزون برنامه‌هایی را اجرا می‌كند.