سه شنبه, ۲۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 14 May, 2024
مجله ویستا


شرح نقش الفصوص


تاریخ نشر : ۸۵۰۳۳۱
تیراژ : ۱۵۰۰
تعداد صفحه : ۳۸۶
نوبت چاپ : ۱
شابک : ۹۶۴-۸۵۱۵-۰۱-۸
شماره کنگره : ۸۵۳۳۱۰۱۰
رده دیویی : ۲۹۷.۸۳
محل نشر : تهران
جلد : شومیز
قطع : وزیری
زبان کتاب : فارسی
نوع اثر : تصحیح
محقق : مظاهری - عبدالرضا
ویراستار : یزدی‌نژاد - زهرا

این کتاب، شرحی است بر تلخیصی از فصوص الحکم (تالیف ابن عربی) با عنوان 'نقش الفصوص' که در 27 فص (بخش) تدوین گردیده است. در کتاب تصریح شده، 'استناد هریک از فصوص بیست و هفت‌گانه به دسته‌ای از آیات قرآنی و احادیث نبوی است که با کلمه‌ی خاصی (یعنی پیامبری خاص) که حکمت فص به او منسوب می‌باشد، ارتباط دارد. ابن عربی داستان هر پیامبر را چنان که در قرآن آمده و همان‌گونه که عموم مسلمانان با آن آشنایند ذکر می‌کند، اما هر داستان را به یک صفحه تبدیل می‌کند که قهرمان قصه، نقش خاصی را که اجرای آن برعهده‌ی اوست ایفا می‌کند. چرا که مطابق تصویرپردازی فصوص، پیامبران، نمونه‌هایی از انسان کاملند که نسبت به خدا معرفتی شایسته دارند. در نتیجه هریک از آنان به گونه‌ی خاصی از معرفت، اختصاص دارند و در باب همان معرفت، زبان به سخن می‌گشایند یا ابن عربی آنان را به چنین سخنی وامی‌دارد و از این راه، بخشی از تفکر خود را شرح می‌دهد و از آن دفاع می‌کند. برای مثال، آدم از معنای خلافت انسانی، حجاب برمی‌کشد و نسبت آدمی را با خدا و عالم، تبیین می‌کند که با کدام معنا انسان، شایسته‌ی خلافت خداست و چگونه بر او صدق می‌کند که این موجود را خدا بر صورت خویش آفریده است. ایوب (ع) نقش انسانی را ایفا می‌کند که خدا او را به عذاب حجاب ـ نه عذاب تن ـ مبتلا ساخته و او در تلاش است برای یافتن راهی که درد حجاب را از خویش بزداید. در داوود (ع) و سلیمان (ع) هرگونه خلافت، هویدا شده است: یکی خلافت ظاهری که خلافت ملک است و پیامدش علم ظاهر است و دیگری خلافت باطنی است و به دنبال آن علم باطن است. محمد (ص) در نقش کسی ظاهر می‌شود که مدافع فردیت سه‌گانه است یعنی همان تثلیثی که تمام اشیاء هستی بر آن استوار است. در تمام این موارد بر این اصل تکیه می‌کند که معانی مورد نظر را به گونه‌ی خاص از تاویل از آیات و روایات بیرون کشد'.