پیام های متفاوت یک ترور

درست هنگامی که جورج بوش پس از انتشار گزارش فرمانده نظامی اش ـ دیوید پترائوس ـ از بهبود اوضاع امنیتی عراق و حتی طرح کاهش نیرو خبر داد، تروریست ها عبدالستار ابوریشه رهبر ۳۵ ساله یکی از بزرگ ترین طوایف سنی نشین شهر رمادی استان الانبار عراق را هدف قرار دادند.
استان الانبار سنی نشین و یکی از پایگاههای اصلی تروریست های عراق محسوب می شود. اگرچه گروه های مختلفی تحت عنوان نیروهای ضد اشغال در این استان شکل گرفته اند اما شبه نظامیان سلفی و تکفیری مهم ترین تشکل سازمان یافته در این استان به شمار می روند.
پس از سقوط آمریکا برخی طیف های سلفی که به واسطه سقوط حزب بعث از قدرت رانده شده بودند، تصمیم به ایجاد تشکل های مسلحانه برای مقابله با دولت عراق که به زعم آنان شیعی و ضدسلفی محسوب می شد، گرفتند. برخی سران قبایل شماری از جوانان و جمعیت سرخورده را زیر پرچم تشکل موسوم به «القاعده عراق» گرد آوردند.
در این میان هجوم بی سابقه دسته های تروریستی از کشورهای عربی به مناطق سنی نشین عراق پایانی بود بر ریاست سران عشایر بر گروه های مسلح عراقی چه آن که سلفی ها و تکفیری ها برای هر یک از مناطق سنی نشین فردی را به عنوان «امیر» معرفی کرده و کل این مناطق را نیز امارت اسلامی عراق نام نهادند. حاکمانی تروریستی که برخی دولت های عربی می کوشیدند آنها را جایگزین سران قبایل سازند هیچ کدام تبار و ریشه عراقی نداشتند و همین امر البته بر سران عشایر و قبایل که از قرن ها قبل در این مناطق حکمرانی می کردند گران آمد. در کنار این مسأله، هدف قرار گرفتن غیرنظامیان و مردم کوچه و بازار، برخی سران عشایر را ترغیب به همراهی و همکاری با دولت مرکزی عراق و حتی نیروهای ائتلاف برای مقابله با خطر تکفیری ها و القاعده کرد. دیدار اخیر برخی عشایر استان الانبار با مالکی و اعلام آمادگی آنها برای پیوستن به دولت و پر کردن جای خالی وزرای جبهه التوافق از مهم ترین اقدام های سران قبایل در ماه های اخیر بود.
اکنون می توان اهمیت ترور ابوریشه را دریافت، طیف تندرو سلفی در ماه های اخیر تلاش فراوانی را برای سرنگونی دولت مالکی و جایگزینی افرادی چون ایاد علاوی نخست وزیر پیشین عراق به جای وی آغاز کرده اند. ترور ابوریشه می تواند حامل این پیام برای سران عشایر باشد که هرگونه همکاری با دولت عراق یا نیروهای آمریکایی می تواند آنان را نیز به سرنوشت ابوریشه دچار کند. ابوریشه جزو معدود سران اهل سنت عراق بود که ضمن همکاری با دولت بغداد با طرف آمریکایی نیز برای برچیدن بساط القاعده همکاری می کرد.البته آمریکایی ها نیز در ماه های اخیر تلاش فراوانی را برای تسلیح و جلب همکاری قبایل اهل سنت برای مقابله با القاعده آغاز کردند و به باور برخی ناظران ترور ابوریشه ممکن است با هدف متوقف ساختن تلاش های آمریکا برای سازماندهی کردن اهل سنت باشد.قبیله ابوریشه از قدیمی ترین قبایل عراق محسوب می شود و از نفوذ زیادی در طوایف استان الانبار برخوردار است.
ابوریشه (رئیس این قبیله) از مهم ترین متحدان ایالات متحده در میان قبایل اهل سنت محسوب می شد و از سوی دیگر قائل به حضور در ساختار قدرت دولت عراق در چارچوب فرآیند دموکراتیک کنونی بود. از همین روست که برخی ناظران حضور گسترده سازمان های امنیتی دولت هایی مانند اردن، عربستان، قطر و امارات در استان الانبار و همکاری نکردن ابوریشه با آنان را در حادثه ترور این چهره متنفذ مؤثر می دانند.
کشورهای نامبرده در دوران حکومت مالکی تلاش فراوانی کرده اند تا با دامن زدن به اختلاف فرقه ای و تحریک طوایف سنی آنان را از هر گونه مشارکت در فرایند سیاسی دولت عراق برحذر دارند. دیدارهای ابوریشه و چند تن دیگر از سران عشایر الانبار با مالکی در یک ماه اخیر که به دنبال خود موضوع پیوستن طیف میانه روی اهل سنت در ساختار قدرت عراق را مطرح ساخت، مهم ترین گام در تقویت دولت ائتلافی بود و این چیزی است که حامیان نزاع فرقه ای در عراق آن را برنمی تابند.

احسان تقدسی

منبع : روزنامه ایران