بیماران هم می توانند روزه بگیرند

با فرا رسیدن ماه رمضان برخی به عللی توان آن را ندارند که برای ساعات طولانی از آشامیدن و خوردن پرهیز کنند، بنابراین سعی می کنند با استفاده از رژیم های غذایی ویژه به هر صورت ممکن از نعمت های این ماه بهره مند شوند.
در این گزارش شایع ترین بیماری ها و عوارضی که برخی روزه داران به آن مبتلا هستند، به همراه نوع خاص رژیم غذایی برای این بیماران تشریح می شود تا آنها نیز همچون سایر روزه داران از این ماه پربرکت بدون هیچ عارضه ای بهره مناسب ببرند.
● آیا دیابتی ها می توانند روزه بگیرند
پاسخ این سؤال مثبت است. مشروط بر اینکه افراد مبتلا به دیابت پیش از آغاز روزه داری با پزشک خود مشورت کنند. یکی از نکات مهم در این باره این است که درمان دیابت مبتنی بر رژیم غذایی باشد، نه دارو. اگر شدت بیماری دیابت به حدی باشد که فقط محدود به رژیم غذایی خاصی باشد، نه درمان و دارو، در آن صورت مشکل بیماران برای روزه گرفتن به حداقل خواهد رسید. اگر جزو دیابتی های نوع اول هستید، یعنی بیماری شما به میزان کافی تحت کنترل نباشد، پزشکان پیشنهاد کرده اند که روزه نگیرید. به طور کلی همه مردان بالای۲۰ سال و زنان بالای ۲۰ سال به شرط آن که باردار نباشند، افرادی که وزن طبیعی یا کمی بالاتر دارند و افرادی که به هیچ عفونتی مبتلا نیستند می توانند روزه بگیرند.
با این حال توصیه شده است که رژیم غذایی افراد مبتلا به دیابت در ماه رمضان حاوی ۱۵۰۰ کالری باشد، بنابراین بهتر است برای سحری نصف گریپ فروت (در دسترس بودن)، یک تخم مرغ پخته، یک قرص نان یونانی (در صورت نبود یک قرص نان باگت)، یک قاشق چای خوری روغن زیتون، چای و شیر بدون چربی بخورید و برای وعده افطار نیز دو عدد خرما، یک لیوان شیر بدون چربی و برای شام نیز عدسی، یک قرص نان یونانی، سبزیجات شامل گوجه، خیار و پیاز به همراه یک عدد سیب تازه بخورید.
در مجموع توصیه شده است که بیماران دیابتی که شرایط آنها در ذیل آمده است از گرفتن روزه خودداری کنند:
▪ همه بیماران دیابتی نوع اول
▪ همه بیماران دیابتی که نمی توانند از رژیم های غذایی و دارویی خاص پیروی کنند.
▪ همه بیماران دیابتی مبتلا به عوارض شدید مانند آنژین (گلودرد) و فشار خون متغیر.‎/‎/
▪ زنان باردار مبتلا به دیابت
▪ بیماران دیابتی مبتلا به عفونت های درونی
▪ همه بیماران سالمند با مشکلات هوشیاری
همچنین توصیه شده است که پس از پایان ماه رمضان بیماران دیابتی رژیم های غذایی خود را به حالت عادی برگردانند.
پزشکان همچنین توصیه کرده اند از آنجا که بدن بیماران دیابتی نوع اول قادر به تولید انسولین نیست و باید در طول روز انسولین تزریق کنند، از گرفتن روزه خودداری کنند.
● روزه داری برای بیماران پیوند کلیه
براساس تحقیقات بیمارانی که پیوند کلیه داشته اند مشکلی برای روزه گرفتن ندارند. به عبارت دیگر آزمایش های انجام شده روی ادرار این افراد پس از ماه رمضان، هیچ تغییری را نسبت به قبل از روزه داری نشان نمی دهد. این یافته های پزشکی مبنی بر بی زیان بودن روزه داری برای بیماران پیوند کلیه شامل آن دسته از بیمارانی نیز می شود که اولین سال جراحی پیوند کلیه را پشت سر می گذارند. با این حال بهتر است که قبل و بعد از ماه رمضان برخی آزمایش ها مانند سنجش میزان ادرار، وزن بدن، فشار خون در حالت ایستاده و خوابیده و همچنین اندازه گیری میزان اسید اوره، کلسیم، فسفر، پتاسیم، سدیم و غیره انجام شود.
● تأثیر روزه بر مقابله با سرطان
بیماران مبتلا به سرطان نیز همچون دیگر افراد می توانند بدون نگرانی روزه بگیرند، بدون آنکه روزه داری بر سلامت جسمانی آنها تأثیر منفی بگذارد. نتایج تحقیقات پزشکان نشان می دهد روزه گرفتن حتی برای دو روز، سلول های سالم را در برابر شیمی درمانی محافظت می کند. براین اساس پس از یک یا دو روز روزه داری، سلول های بدن فرد مبتلا به سرطان پس از انجام شیمی درمانی زنده مانده اند. در مجموع سلول های بدن انسان سالم پس از یک دوره کوتاه روزه داری پنج تا ۱۰ برابر بیشتر از قبل در برابر سرطان مقاوم می شود.
پزشکان امیدوارند با استفاده از الگوی روزه در مقابله با سرطان، بتوانند دارویی مؤثر برای درمان این بیماری مهلک پیدا کنند. سلول های سالمی که به علت روزه داری از مواد غذایی محروم می مانند، دیگر تکثیر نمی شوند و در برابر استرس و اضطراب مقاوم تر می شوند. در نتیجه در مقابله با شیمی درمانی کمتر آسیب پذیر خواهند بود. سلول های سرطانی در حالت طبیعی به محیط پیرامون واکنش نشان نمی دهند، لذا گرسنگی ناشی از روزه داری آنها را در رویارویی با داروها محافظت نمی کند. با این حال توصیه شده است که بیماران سرطانی پیش از آغاز درمان اقدام به روزه داری نکنند.
● تأثیر روزه در جلوگیری از خطرات قلبی
فواید روزه داری همچون دیگر بیماری ها شامل حال افرادی که از بیماری های قلبی رنج می برند نیز می شود. بنابر اعلام پزشکان، افرادی که روزه می گیرند ۳۹ درصد کمتر از دیگران به مشکلات قلبی و عروقی مبتلا می شوند. از آنجا که روزه داری خوردن و آشامیدن چای، قهوه و نیز کشیدن سیگار را منع می کند در نتیجه خطرات حمله قلبی را کاهش می دهد.
همچنین روزه گرفتن موجب می شود که میزان هوموسیس تئین که عاملی خطرناک برای حملات قلبی و مغزی است کاهش و میزان کلسترول مفید خون افزایش یابد و در نتیجه تغییرات مثبتی در غلظت خون به وجود آید. روزه داری به شکل غیرمستقیم از هرگونه خشونت، عصبانیت و اضطراب که همگی از عوامل حملات قلبی است نیز جلوگیری می کند.
● روزه داری برای زنان باردار
پاسخ به این سؤال که «آیا زنان باردار می توانند روزه بگیرند » چندان آسان نیست، چراکه بارداری یک بیماری پزشکی محسوب نمی شود. هرچند پیامبر(ص) توصیه کرده اند که پرستاران و زنان باردار نباید روزه بگیرند.
صدمه های ناشی از روزه داری به جنین تا زمان تولد نوزاد مشخص نخواهد شد و این صدمات ممکن است بسیار دیر آشکار شود. پزشکان توصیه کرده اند که در سه ماهه اول و دوم بارداری زنان از گرفتن روزه خودداری کنند. صدماتی که جنین از روزه داری متحمل می شود به علت کمبود غذا نیست، چراکه در افطار و سحر به اندازه کافی غذا به بدن می رسد، بلکه به علت کمبود آب است. براین اساس مادران باردار باید حتماً زیر نظر پزشک باشند. در صورتی که به علت بارداری و حالت تهوع و استفراغ موجب کمبود آب بدن شود یا مادر به بیماری مانند دیابت مبتلا باشد، در آن صورت روزه گرفتن خطرناک خواهد بود. با این حال به مادران باردار توصیه می شود که آب به میزان کافی بنوشند، بدن خود را خنک نگه دارند و با گرمای زیاد آب بدن خود را از دست ندهند، انرژی خود را برای تمام روز ذخیره کنند و به محض احساس سرگیجه و بی حالی روزه خود را بشکنند.

سیاوش تلیانی

منبع : روزنامه ایران ورزشی