دوشنبه, ۱۰ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 29 April, 2024
مجله ویستا

برگی از تاریخ (۱۴ تیر) (۱)


برگی از تاریخ (۱۴ تیر) (۱)
امروز چهاردهم تیرماه ۱۳۸۶ هجری شمسی ، برابراست با ۲۰ جمادی الثانی۱۴۲۸ قمری و ۵ ژوئیه میلادی . رویدادهای مهمی که در طول تاریخ ، درچنین روزی ، بوقوع پیوسته از این قرارند:
● ولادت حضرت فاطمه‏ زهرا (س)
۱۴۳۶ سال پیش در چنین روزی در سال پنجم بعثت، هشت سال قبل از هجرت، اسوه زهد و تقوا، نازدانه آل کسا، اقیانوس علم و حلم، چشمه سار نجابت، صابره عصمت، عصاره بعثت، هم کفو ولایت، پیوند دهنده حلقه نبوت و ولایت، بارور کننده درخت امامت، کوثر الهی، قصیده پاکی ها، مثنوی عرفان، غزل خوبی ها، مدافع ولایت، ام ابیها، صدیقه کبری، حضرت فاطمه‏ی زهرا(س)، دختر نبی‏مكرّم اسلام ، در مكه به دنیا آمد .
ام ابیها،ام الحَسَنین، اُمُّ السِّبطَین وامُّ الائمَه از كُنیه‏های آن بانو و صدیقه، كبری، بتول، سیّده‏ نساءالعالمین، مطهّره، راضیه، مرضیه، طاهره و محدثه و... از القاب آن حضرت است. مادرش، خدیجه بنت خویلد می‏باشد. فاطمه‏ی زهرا، فرزند رسول اللَّه، همسر ولیُّ اللَّه و مادر اوصیاء اللَّه است كه خداوند در آیه‏ی تطهیر، به پاكی او شهادت می‏دهد. او بهترین زنان از گذشتگان و آیندگان تا روز قیامت می‏باشد و سیده‏ی همه زنان عالم است. صدیقه‏ی طاهره، در مقام تقوا و عصمت و طهارت به جایی رسید كه رسول خدا(ص) غضب و خشنودی آن بانو را غضب و خشنودی خداوند معرفی می‏كند. یكی از یادگارهای حضرت زهرای مرضیّه(س) تسبیحِ آن بزرگوار در تعقیب نمازها است كه در روایات امامان(ع) به نام تسبیح حضرت زهرا، آمده است.
● جنگ دریایی «چشمه» میان ناوگان روسیه و عثمانی
۲۳۷ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۷۷۰ میلادی ، جنگ دریایی سه روزه «چشمه» میان ناوگان روسیه و عثمانی در دریای اژه آغاز شد . این جنگ آخر وقت هفتم ژوئیه با شكست سخت ناوگان عثمانی پایان یافت.
روسیه برای تامین برنامه های خود كه گرفتن سهم در منطقه مدیترانه از یك سوی، و رسیدن به آبهای اقیانوس هند از سوی دیگر بود تا بتواند با سایر استعمارگران اروپایی رقابت كند، كشتی های خود را برای جنگ با عثمانی، از بالتیك به دریای اژه فرستاده بود.
روسیه بدون داشتن نفوذ كامل در آناتولی و یا مناطق شمالی دریای مرمره و دریای اژه نمی توانست به هدف خود در مدیترانه دست یابد و بدون در اختیار داشتن افغانستان و غرب رود سند (غرب پاكستان امروز، و در آن زمان هندوستان انگلستان) به اقیانوس هند برسد. روسیه همچنین می دانست كه بدون دوستی با ایران نمی تواند به این دو هدف دست یابد. بنابراین، روسیه قصد تصرف ایران را نداشت ولی پیروزی اش در جنگ دریایی «چشمه» سبب شد كه به تدریج مدعی قفقاز شود و تا سال ۱۸۲۸ در چند جنگ بر عثمانی و ایران فائق آید و مرز های ایران و عثمانی (تركیه) را در آن منطقه به خطوط امروز محدود كند.
● روز استقلال ونزوئلا
۱۹۶ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۸۱۱ میلادی ، کشور ونزوئلا ، به همت سیمون بولیوار، به عنوان نخستین سرزمین آمریكای لاتین كه از استعمار اسپانیا خلاص می شد اعلام استقلال كرد .ولی این استقلال دیری نپایید و اسپانیا بولیوار و یاران او را فراری داد. بولیوار پس از دیدار از اروپا، این بار با توسل به جنگ ، اسپانیا را از ونزوئلا و چند سرزمین دیگر امریكای لاتین بیرون راند. با این كه اسپانیا از ۱۸۲۱ دیگر توان جنگ با بولیوار را نداشت، استقلال ونزوئلا از سال ۱۸۲۳ صورت عمل به خود گرفت.
اسپانیایی ها از سال ۱۵۲۲ میلادی در ونزوئلا مستقر شده بودند، ولی چون این سرزمین فاقد طلا بود و اسپانیایی ها در جستجوی طلا بودند، در یكی دو قرن اول توجهی به آن نداشتند. مهاجران اروپایی و بومیان و بردگان سیاهپوست كه عمدتا در مناطق شمالی ونزوئلا زندگی می كردند از راه كشاورزی معاش خود را به دست می آوردند كه پس از كشف نفت در این سرزمین، از قرن بیستم اوضاع چهره دیگری به خود گرفت. مرور زمان ثابت کرده است که مسائل ونزوئلا، پس از کشف و استخراج نفت که مشتری عمده آن ایالات متحده بوده است، نتیجه همین نفت است.
● تصرف الجزایر توسط فرانسه و روز ملی الجزایر
۱۷۷ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۸۳۰ میلادی ، دولت فرانسه که در صدد تصرف الجزایر بر آمده بود ، در این روز شهر الجزیره و مناطق اطراف آن را گرفت ولی برای استعمار همه الجزایر مجبور شد چهل سال جنگ كند .
۱۷ سال، قهرمان بزرگ این جنگ عبدالقادر ، فیلسوف صوفی و اندیشمند الجزایری بود که لقب قهرمان ملی الجزایری ها را به دست آورده است.
الجزایر كه از سال ۱۰۶ پیش از میلاد جزیی از قلمرو امپراتوری روم شده بود اواخر قرن هفتم میلادی ضمیمه ممالك اسلامی شد و پس از آن نیزهرچند وقت یك بار زیر نگین عثمانی و یا قدرتهای اروپایی قرار می گرفت، اما از نوعی خود مختاری و فدراسیون قبایل برخوردار بود. این قسمت مدیترانه، از دیر زمان سواحل نا امنی داشت كه مرکز فعالیت باجگیران دریایی بود و این گروه سرانجام از ناوگان آمریكا و بعدا انگلستان شكست خوردند. در آغاز قرن نوزدهم یهودیان و تجار الجزایری به ناپلئون امپراتور فرانسه وام نقدی داده بودند كه پس از تبعید ناپلئون، پول خود را از دولتهای وقت فرانسه مطالبه می كردند و چون در دهه سوم قرن ۱۹ در وصول طلب خود سماجت كردند شارل دهم پادشاه وقت فرانسه در صدد تصرف الجزایر بر آمد و به این سرزمین نیرو فرستاد و بالاخره الجزایر به تصرف فرانسه درآمد.
پس از جنگ جهانی دوم، الجزایری ها برای كسب استقلال خود بپاخاستند و امان فرانسه را بریدند تا در اوایل سال ۱۹۶۲ وعده آن را گرفتند و در ژوئیه موفق به كسب آن شدند. آنان پنجم ژوئیه در سال ۱۹۶۲ را به این جهت سالروز استقلال خود اعلام کردند که مصادف با پنجم ژوئیه بود و ۱۳۲ سال پیش از آن در همین روز فرانسویان الجزایر را مورد حمله نظامی قرار داده بودند. به این ترتیب پنجم ژوئیه روز ملی الجزایر است.
● زادروز بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران ، حضرت امام خمینی (ره)
۱۰۸ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۳۲۰ هجری قمری مطابق با ۳۰ شهریور ۱۲۸۱ هجری شمسی ، آیت‏اللَّه العظمی سید روح‏اللَّه موسوی ، در شهرستان خمین از توابع استان مركزی ایران در خانواده ای اهل علم و هجرت و جهاد و در خاندانی از سلاله زهرای اطهر سلام الله علیها، پای بر خاكدان طبیعت نهاد.
حضرت امام از سنین كودكی و نوجوانی با بهره گیری از هوشی سرشار، قسمتی از معارف متداول روز و علوم مقدماتی و سطح حوزه های دینیه، از آن جمله ادبیات عرب، منطق و فقه و اصول را نزد معلمان و علمای منطقه (نظیر آقا میرزا محمود افتخار العلما، مرحوم میرزا رضا نجفی خمینی، مرحوم آقا شیخ علی محمد بروجردی، مرحوم آقا شیخ محمد گلپایگانی و مرحوم آقا عباس اراكی و بیش از همه نزد برادر بزرگش آیه الله سیدمرتضی پسندیده) فرا گرفت و در سال ۱۲۹۸ ه.ش عازم حوزه علمیه اراك شد.
اندكی پس از هجرت آیه الله العظمی حاج شیخ عبدالكریم حایری یزدی رحمه الله علیه، امام خمینی نیز رهسپار حوزه علمیه قم گردید و به سرعت مراحل تحصیلات تكمیلی علوم حوزوی را نزد اساتید حوزه قم طی كرد. كه می توان از فرا گرفتن تتمه مباحث كتاب مطول (در علم معانی و بیان) نزد مرحوم آقا میرزا محمد علی ادیب تهرانی و تكمیل دروس سطح نزد مرحوم آیه الله سیدمحمد تقی خوانساری، و بیشتر نزد مرحوم آیه الله سید علی یثربی كاشانی و دروس خارج فقه و اصول نزد زعیم حوزه قم آیه الله العظمی حاج شیخ عبدالكریم حایری یزدی رضوان الله علیهم نام برد.
پس از رحلت آیه الله العظمی حایری یزدی تلاش امام خمینی به همراه جمعی دیگر از مجتهدین حوزه علمیه قم به نتیجه رسید و آیه الله العظمی بروجردی (رض) به عنوان زعیم حوزه علمیه عازم قم گردید. در این زمان ، امام خمینی به عنوان یكی از مدرسین و مجتهدین صاحب رای در فقه و اصول و فلسفه و عرفان و اخلاق شناخته می شد و زهد و وارستگی، تعبد و تقوای او زبانزد خاص و عام بود.
همین خصلتهای متعالی كه از طریق سالها مجاهده با نفس و ریاضتهای شرعی و تجربه مبانی و مفاهیم عرفانی در متن زندگی شخصی و اجتماعی به دست آمده بودند و همچنین مشی سیاسی حضرت امام كه سخت معتقد به حفظ كیان حوزه ها و اقتدار روحانیت و زعامت دینی به عنوان تنها پناهگاه مردم در آن روزها ی خطیر و پر آشوب بود، این عوامل موجب می شدند تا آن حضرت علیرغم شایستگیها و اختلاف نظرها، همواره علم و فضل و تلاش خویش را در خدمت به تحكیم حوزه تازه تاسیس علمیه قم و به عنوان مدافعی دلسوز در كنار آیه الله العظمی حایری و آیت الله العظمی بروجردی باقی بماند.
پس از رحلت آیت الله بروجردی نیز امام خمینی علی رغم رویكرد گسترده طلاب و فضلا و جامعه اسلامی به ایشان به عنوان یكی از مراجع تقلید، از هر گونه اقدامی كه شائبه موقعیت طلبی و مقام خواهی داشته باشد به شدت پرهیز داشت و دوستان خویش را همواره به بی اعتنایی به اینگونه مسائل فرا می خواند.
حضرت امام طی سالهای طولانی در حوزه علمیه قم به تدریس چندین دوره فقه، اصول، فلسفه و عرفان و اخلاق اسلامی در مدرسه فیضیه، مسجد اعظم، مسجد محمدیه، مدرسه حاج ملاصادق، مسجد سلماسی و .... همت گماشت و در حوزه علمیه نجف نیز قریب ۱۴ سال در مسجد شیخ اعظم انصاری (ره) معارف اهل بیت و فقه را در عالیترین سطوح تدریس نمود .
از بركات سالها تدریس امام خمینی تربیت صدها و بلكه به اعتبار مدت طولانی تدریس هزاران عالم و فرزانه ای بوده است كه هر یك از آنها اینك روشنی بخش حوزه های دینی اند و مجتهدان و فقیهان و عرفای برجسته و مطرح امروز در حوزه علمیه قم و دیگر مراكز دینی در زمزه شاگردان مكتب آن حضرت می باشند و متفكرانی همچون علامه شهید استاد مطهری و شهید مظلوم دكتر بهشتی افتخارشان این بود كه سالها از محضر آن عارف كامل فیض برده اند و امروزه چهره های درخشان روحانیتی كه انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی را در مصادر امور كشور راهبری می كنند از تربیت یافتگان مكتب فقهی و سیاسی امام خمینی بشمار می روند.
منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز


همچنین مشاهده کنید