جن‌گیری امیلی رز

[بله، ترس واکنش بسیار عجیبی است؛ ترس موجب می‌شود تا آدم‌ها حس زنده بودن بکنند؛ ترس قلب را وامی‌دارد که تندتر بزند و هزار تا خاصیت دیگر هم دارد اما به شرطی که ... ]اسکات دریکسن، کارگردان و فیلمنامه نویس جن‌گیری امیلی رز، در یک مصاحبهٔ تلویزیونی مدعی شده است که این فیلم نخستین فیلم ترسناک دادگاهی در تاریخ سینماست. با وجودی که این ادعای فیلمساز تا حدی درست به‌نظر می‌رسد اما جن‌گیری امیلی رز هیچ اعتباری برای سازنده‌اش از پی نمی‌آورد. این فیلم در واقع یک درام دادگاهی کلیشه‌ای است که با رگه‌هایی از حوادث ماوراءالطبیعه‌ای (که اغلب آنها نیز در صحنه‌های فلش‌بک به تصویر کشیده شده) ترکیب شده است.
متاسفانه جن‌گیری امیلی رز فاقد آن قابلیت‌هائی است که موجب ترس و وحشت در تماشاگرانش شود. نباید فراموش کرد که فیلم با درجهٔ نمایشی PG-۱۳ به روی پرده رفته است. این درجهٔ نمایشی عملاً گویای محدودیت‌های ترس‌آفرینی فیلم نیز هست. همان طور که قبلاً نیز یادآور شده بودم، فیلم‌های ژانر ترسناک نیاز به نمایش حداقلی از خشونت و تنش‌آفرینی دارند که با محدودیت‌های الزامی درجهٔ نمایشی PG-۱۳ همخوان نیست. این درجهٔ نمایشی به معنای آن است که بچه‌های بالای ۱۳ سال به شرط همراهی والدین‌شان می‌توانند به تماشای فیلم بروند.
طبیعتاً فیلمی که دارای چنین درجه‌ای است بسیار پرمخاطب‌تر از یک فیلم درجهٔ R است، اما ناگفته پیداست که گرفتن درجهٔ PG-۱۳ تنها در ازاء قربانی کردن بسیاری از جذابیت‌های ضروری فیلم‌های ژانر ترسناک، امکان‌پذیر است.جن‌گیری امیلی رز تازه‌ترین فیلم ترسناکی است که قربانی این ”درجه‌گیری“ شده است. امیلی رز (جنیفر کارپنتر) دختر ۱۹ ساله‌ٔ دانشجوئی است که در خوابگاه دانشگاه زندگی می‌کند. یک شب، موجودی نامرئی در اتاق امیلی حضور می‌یابد و شروع می‌کند به حرکت دادن وسایل و اشیاء اتاق. این موجود شیطانی تلاش می‌کند که به درون امیلی راه یابد. امیلی ابتدا در برابر ورود این روح شیطانی به درون‌اش مقاومت می‌کند اما عاقبت مجبور به پذیرش آن می‌شود.
از این به بعد زندگی امیلی تبدیل به یک دوزخ واقعی می‌شود و رفتارهای عجیب و غریبی از او سر می‌زند. در ادامهٔ ماجرا پای یک کشیش به اسم پدر مور (تام ویلکینسن) به وسط کشیده می‌شود. پدر مور تلاش می‌کند تا روح شیطانی را از بدن امیلی خارج کند اما در جریان این عمل (جن‌گیری)، امیلی جان خود را از دست می‌دهد. حالا پدر مور متهم است به قتل غیرعمد امیلی رز. ارین برنر (لورا لینی) نیز وکیل موفق و سرشناسی است که وکالت پدر مور را برعهده گرفته است. مسئولین کلیسا از پدر مور می‌خواهند که پیشنهاد دادستان را بپذیرد و با یک اعتراف مصلحتی، مجازات سبک‌تری را شامل حال خود کند. اما پدر مور با این پیشنهاد مخالفت می‌کند. او قصد دارد از فرصت دادگاه استفاده کند تا زندگی امیلی رز را به‌طور کامل بیان نماید و ... فیلم با مرگ امیلی رز آغاز می‌شود و داستان زندگی وی و جریان جن‌زدگی او طی صحنه‌های فلاش‌بک (بازگشت به گذشته) روایت می‌شود.
با وجودی که در ابتدای فیلم ذکر شده که فیلمنامه براساس یک داستان واقعی نوشته شده اما نباید توجهی به این قضیه کرد. فیلم وحشت در آمیتی ویل نیز از همین ترفند ”مبتنی بر یک داستان واقعی “ استفاده کرده بود که تماشاگران بیشتری را به‌سمت خود جلب کند. جن‌گیری امیلی رز در وجه درام دادگاهی‌اش از کلیشه‌های معمول این ژانر - مثل افشاگری‌های ناگهانی، شهادت‌های احساسی، دفاعیهٔ پرشور وکیل مدافع - به‌ وفور بهره برده است. وجه ترسناک فیلم نیز شباهت‌های انکارناپذیری به جن‌گیر ویلیام فریدکین دارد. برای مثال کاراکتر امیلی رز بسیار شبیه کاراکتر نمایشی لیندا بلیر در جن‌گیر است؛ با این تفاوت که از آن مایع سبز رنگ کذائی و چرخش‌های ۳۶۰ درجه‌ای سر و گردن خبری نیست. جن‌گیری امیلی رز خوشبختانه بازی‌های بسیار خوبی را در خود جمع کرده است.
لورالینی عاقبت بعد از بازی در مجموعه‌ای از نقش‌های بی‌بو و خاصیت، حالا در نقش وکیل منطقی و عقل‌گرای فیلم جن‌گیری امیلی رز خوب می‌درخشد. تام ویلکینسن هم مثل همیشه درخشان و تماشایی است. او در قالب یک مرد روحانی معتقد کاملاً پذیرفتنی و قانع کننده به‌نظر می‌رسد. ضمناً این را هم بگویم که شهره آغداشلو در یک نقش فرعی (درقش دکتر آدانی) در فیلم جن‌گیری امیلی رز بازی کرده است. متأسفانه این نقش برای بازیگری که نامزد جایزهٔ اسکار بوده، بیش از حد کوچک و نامناسب است.

منبع : مجله دنیای تصویر