۲۷ آبان ـ ۱۸ نوامبر ـ روزی که مجلس روسیه متن قرارداد انگلستان و روسیه مبنی بر تقسیم ایران را دریافت کرد

۱۸ نوامبر سال ۱۹۰۷ ایسفولسكی وزیر خارجه وقت روسیه متن قرارداد انگلستان و روسیه منعقد در ۳۱ اوت همین سال مبنی بر تقسیم ایران میان خود را به پارلمان تازه تاسیس روسیه (دوما) جهت اطلاع تسلیم كرد. این قرارداد كه بدون توجه به استقلال ایران كه ۱۲ قرن قدرت اول و یا یكی از دو قد رت جهان و از لحاظ ادبیات و معارف تا قرن هفدهم در سطوح بالا قرار داشت تنظیم و به اجرا گذارده شده بود در سن پترزبوگ به امضا رسیده بود.
طبق این قرارداد كه مشروح آن در قسمت فارسی همین سایت در تاریخ ۳۱ اوت و در قسمت انگلیسی در همین امروز آمده است، ایران به دو منطقه نفود انگلستان و روسیه و یك منطقه حایل (بیطرف) تقسیم شده بود كه در منطقه نفوذ روسیه كه از قصر شیرین تا مرز ایران و افغانستان در شمال شرقی خراسان بود، روسها قراقخانه و در قسمت انگلستان كه شامل سراسر شرق و جنوب از بیرجند تا فارس بود.
انگلیسی ها پلیس جنوب (اس.پی.آر) مستقر ساختند و بنای هر گونه مداخله را گذاردند. با انعقاد و اجرای این قرارداد كه با میانجی گری فرانسه به انجام رسید اختلافات مستعمراتی روسیه و انگلستان بر طرف شد و این دو دولت و فرانسه بر ضد آلمان و اتریش و ایتالیا متحد شدند.
كارگردان بعدی سلطه انگلستان بر ایران «لرد كرزن» معاون و بعدا وزیر خارجه انگلستان بود كه قبل از قبول مقام دولتی؛ درباره ایران، افغانستان و آسیای میانه مطالعات و تحقیقات فراوان كرده بود و كارشناس این منطقه بود. هم او بود كه طرح تحت الحمایه كردن ایران و قرارداد ۱۹۱۹ معروف به وثوق الدوله را تهیه كرده بود و ....

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز