شیطان در اغماء

سه گزینه ثروت، قدرت و شهوت دستمایه خوبی برای ساخت سریال‌های سیما است. سیما می تواند در ماه مبارک رمضان، با پرداختن به این سه گزینه، انحرافات آشکار و پنهان مخاطبان خود را یاد آور شده و خطرات جدی و رهزنی شیطان از این رهگذر را هشدار دهد.
هر ساله این ماه مبارک، فرصت خوبی را برای تأثیر گذاری فراهم می‌آورد چه این که فضایی معنوی که زمینه اعتراف به گناه و امید بخشش نزد پروردگاربیشتر فراهم است.
کنش سیما در این فرجه را می توان در یک خط سیر دید. عدم تولید برنامه خاص و جذاب به بهانه حضور مردم در مساجد، برنامه های طنز و اجتماعی برای سرگرمی، و بالاخره برنامه هایی با خمیر مایه قرآنی و مذهبی که بیشتر به لغزش‌ها نگاه می کند.
این خط را می‌شود در آینده، قوی‌تر دید . چنانچه به مفهوم ضیافت الهی توجه بیشتری بشود و نویسندگان و برنامه سازان به سوی ارایه و نمایش های لذت‌های معنوی پیش بروند؛ گرسنگی هدفمند، شب زنده داری آگاهانه، انتخاب‌های هشیارانه ، کمک رسانی های مادی، معنوی و فرهنگی ، رسم های زیبای روزه‌داران، گذشت های بزرگوارانه، عیدها و جشن های شاد اما سالم، زندگی های بی‌غل و غش و پیام دار، نومیدی شیطان از بندگان مخلص، قشر های خدمت گزار و زنده کردن قرآن در زندگی و طعم شیرین حیات طیبه.
این همه موضوع مثبت و پر انرژی در ماه میهمانی خدا وجود دارد که دست‌اندرکاران و پژوهشگران سیما را می‌توان به آن توجه داد.
اما امسال آنچه که از سیما مشاهده شد، نظرات بسیاری را برانگیخت و سخن بسیار رفت . این که پرداختن به این مفاهیم، صلاح است؟ شبهه زدا است یا شبهه زا ؟ آموزنده است یا خرافه گرا؟ بی مطالعه بوده یا پرمطالعه ؟ و ...
اکنون ما بی آنکه وارد گود شویم دانستن یا مرور چند نکته قرآنی را برای غنی تر شده بحث‌ها مفید می دانیم .
● قضاوت با خوانندگان:
۱) ابلیس برای گمراه کردن انسان مهلت گرفته است !
▪ قَالَ رَبِّ فَأَنْظِرْنِی إِلَی یَوْمِ یُبْعَثُونَ *الحجر۳۶* قَالَ فَإِنَّکَ مِنْ الْمُنْظَرِینَ *الحجر۳۷* إِلَی یَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ *الحجر۳۸* قَالَ رَبِّ بِمَا أَغْوَیْتَنِی لَأُزَیِّنَنَّ لَهُمْ فِی الْأَرْضِ وَلَأُغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعِینَ *الحجر۳۹*
گفت: «پروردگارا، پس مرا تا روزی که برانگیخته خواهند شد مهلت ده.»فرمود: «تو از مهلت یافتگانی،تا روز ‏‏]‏‏و[ وقت معلوم.گفت: «پروردگارا، به سبب آنکه مرا گمراه ساختی، من ‏‏]‏‏هم گناهانشان را[ در زمین برایشان می آرایم و همه را گمراه خواهم ساخت،
▪ قَالَ أَنظِرْنِی إِلَی یَوْمِ یُبْعَثُونَ*الاعراف۱۴* قَالَ إِنَّکَ مِنْ الْمُنظَرِینَ *الاعراف۱۵*
گفت: «مرا تا روزی که ‏[‏مردم‏]‏ برانگیخته خواهند شد مهلت ده.»فرمود: «تو از مهلت یافتگانی.»
▪ قَالَ رَبِّ فَأَنظِرْنِی إِلَی یَوْمِ یُبْعَثُونَ *ص۷۹* قَالَ فَإِنَّکَ مِنْ الْمُنظَرِینَ *ص۸۰* إِلَی یَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ *ص۸۱*
گفت: «پروردگارا، پس مرا تا روزی که برانگیخته می شوند مهلت ده.»فرمود: «در حقیقت، تو از مهلت یافتگانی،تا روز معین معلوم.»
۲) بندگان مخلص خدا از خطر شیطان در امانند!
▪ إِلَّا عِبَادَکَ مِنْهُمْ الْمُخْلَصِینَ *الحجر۴۰* قَالَ هَذَا صِرَاطٌ عَلَیَّ مُسْتَقِیمٌ *الحجر۴۱* إِنَّ عِبَادِی لَیْسَ لَکَ عَلَیْهِمْ سُلْطَانٌ إِلَّا مَنْ اتَّبَعَکَ مِنْ الْغَاوِینَ *الحجر۴۲*
مگر بندگان خالص تو از میان آنان را.»فرمود: «این راهی است راست ‏[‏که‏]‏ به سوی من ‏[‏منتهی می شود‏]‏.
در حقیقت، تو را بر بندگان من تسلّطی نیست، مگر کسانی از گمراهان که تو را پیروی کنند،
▪ إِنَّ عِبَادِی لَیْسَ لَکَ عَلَیْهِمْ سُلْطَانٌ وَکَفَی بِرَبِّکَ وَکِیلًا *الاسراء۶۵*
«در حقیقت، تو را بر بندگان من تسلطی نیست، و حمایتگری ‏‏]‏‏چون[ پروردگارت بس است.»
▪ وَلَقَدْ صَدَّقَ عَلَیْهِمْ إِبْلِیسُ ظَنَّهُ فَاتَّبَعُوهُ إِلَّا فَرِیقًا مِنْ الْمُؤْمِنِینَ *سبأ۲۰* وَمَا کَانَ لَهُ عَلَیْهِمْ مِنْ سُلْطَانٍ إِلَّا لِنَعْلَمَ مَنْ یُؤْمِنُ بِالْآخِرَةِ مِمَّنْ هُوَ مِنْهَا فِی شَکٍّ وَرَبُّکَ عَلَی کُلِّ شَیٍْ حَفِیظٌ *سبأ۲۱*
و قطعاً شیطان گمان خود را در مورد آنها راست یافت. و جز گروهی از مؤمنان، ‏[‏بقیه‏]‏ از او پیروی کردند!
و ‏[‏شیطان‏]‏ را بر آنان تسلطی نبود، جز آنکه کسی را که به آخرت ایمان دارد از کسی که در باره آن در تردید است باز شناسیم. و پروردگار تو بر هر چیزی نگاهبان است.
۳) ابلیس آتشی و انسان خاکی!
▪ وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِکَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِیسَ قَالَ أَأَسْجُدُ لِمَنْ خَلَقْتَ طِینًا *الاسراء۶۱*
و هنگامی را که به فرشتگان گفتیم: «برای آدم سجده کنید» پس ‏‏]‏‏همه[ جز ابلیس سجده کردند. گفت: «آیا برای کسی که از گل آفریدی سجده کنم؟»
▪ قَالَ یَا إِبْلِیسُ مَا مَنَعَکَ أَنْ تَسْجُدَ لِمَا خَلَقْتُ بِیَدَیَّ أَاسْتَکْبَرْتَ أَمْ کُنتَ مِنْ الْعَالِینَ *ص۷۵* قَالَ أَنَا خَیْرٌ مِنْهُ خَلَقْتَنِی مِنْ نَارٍ وَخَلَقْتَهُ مِنْ طِینٍ *ص۷۶*
فرمود: «ای ابلیس، چه چیز تو را مانع شد که برای چیزی که به دستان قدرت خویش خلق کردم سجده آوری؟ آیا تکبر نمودی یا از ‏‏]‏‏جمله[ برتری جویانی؟»
گفت: «من از او بهترم; مرا از آتش آفریده ای و او را از گِل آفریده ای.»
▪ قَالَ مَا مَنَعَکَ أَلَّا تَسْجُدَ إِذْ أَمَرْتُکَ قَالَ أَنَا خَیْرٌ مِنْهُ خَلَقْتَنِی مِنْ نَارٍ وَخَلَقْتَهُ مِنْ طِینٍ *الاعراف۱۲*
فرمود: «چون تو را به سجده امر کردم چه چیز تو را باز داشت از اینکه سجده کنی؟» گفت: «من از او بهترم. مرا از آتشی آفریدی و او را از گِل آفریدی.»
▪ وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ مِنْ صَلْصَالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ *الحجر۲۶* وَالْجَانَّ خَلَقْنَاهُ مِنْ قَبْلُ مِنْ نَارِ السَّمُومِ *الحجر۲۷*
و در حقیقت، انسان را از گِلی خشک، از گِلی سیاه و بدبو، آفریدیم.و پیش از آن، جن را از آتشی سوزان و بی دود خلق کردیم.
▪ وَخَلَقَ الْجَانَّ مِنْ مَارِجٍ مِنْ نَارٍ *الرحمن۱۵*
و جن را از تشعشعی از آتش خلق کرد.
۴) ابلیس قسم خورده است :
▪ قَالَ أَرَأَیْتَکَ هَذَا الَّذِی کَرَّمْتَ عَلَیَّ لَئِنْ أَخَّرْتَنِی إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَةِ لَأَحْتَنِکَنَّ ذُرِّیَّتَهُ إِلَّا قَلِیلًا *الاسراء۶۲*
‏‏]‏‏سپس[ گفت: «به من بگو: این کسی را که بر من برتری دادی ‏‏]‏‏برای چه بود[؟ اگر تا روز قیامت مهلتم دهی قطعاً فرزندانش را -جز اندکی ‏‏]‏‏از آنها[- ریشه کن خواهم کرد.»
▪ قَالَ فَبِعِزَّتِکَ لَأُغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعِینَ *ص۸۲* إِلَّا عِبَادَکَ مِنْهُمْ الْمُخْلَصِینَ *ص۸۳*
‏‏]‏‏شیطان[ گفت: «پس به عزّت تو سوگند که همگی را جداً از راه به در می برم،
مگر آن بندگان پاکدل تو را.»
▪ قَالَ فَبِمَا أَغْوَیْتَنِی لَأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِرَاطَکَ الْمُسْتَقِیمَ *الاعراف۱۶*
گفت: «پس به سبب آنکه مرا به بیراهه افکندی، من هم برای ‏[‏فریفتن‏]‏ آنان حتماً بر سر راه راست تو خواهم نشست.
۵) سرنوشت گمراه شدگان :
▪ قَالَ اذْهَبْ فَمَنْ تَبِعَکَ مِنْهُمْ فَإِنَّ جَهَنَّمَ جَزَاؤُکُمْ جَزَاءً مَوْفُورًا *الاسراء۶۳*
فرمود: «برو که هر کس از آنان تو را پیروی کند مسلماً جهنم سزایتان خواهد بود که کیفری تمام است.
▪ فَکُبْکِبُوا فِیهَا هُمْ وَالْغَاوُونَ *الشعراء۹۴* وَجُنُودُ إِبْلِیسَ أَجْمَعُونَ *الشعراء۹۵* قَالُوا وَهُمْ فِیهَا یَخْتَصِمُونَ *الشعراء۹۶* تَاللَّهِ إِنْ کُنَّا لَفِی ضَلَالٍ مُبِینٍ *الشعراء۹۷*
پس آنها و همه گمراهان در آن ‏[‏آتش[ افکنده می شوند،پس آنها و همه گمراهان در آن ‏‏]‏‏آتش[ افکنده می شوند،آنها در آنجا با یکدیگر ستیزه می کنند ‏‏]‏‏و[ می گویند:«سوگند به خدا که ما در گمراهی آشکاری بودیم،
▪ قَالَ فَالْحَقُّ وَالْحَقَّ أَقُولُ *ص۸۴* لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنْکَ وَمِمَّنْ تَبِعَکَ مِنْهُمْ أَجْمَعِینَ *ص۸۵*
فرمود: «حق ‏‏]‏‏از من[ است و حق را می گویم:
هرآینه جهنّم را از تو و از هر کس از آنان که تو را پیروی کند، از همگی شان، خواهم انباشت.»
▪ قَالَ اخْرُجْ مِنْهَا مَذْءُومًا مَدْحُورًا لَمَنْ تَبِعَکَ مِنْهُمْ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنْکُمْ أَجْمَعِینَ *الاعراف۱۸*
فرمود: «نکوهیده و رانده، از آن ‏[‏مقام‏]‏ بیرون شو; که قطعاً هر که از آنان از تو پیروی کند، جهنّم را از همه شما پر خواهم کرد.»
۶) ابلیس از طایفه جنیان است :
▪ وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِکَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِیسَ کَانَ مِنْ الْجِنِّ فَفَسَقَ عَنْ أَمْرِ رَبِّهِ أَفَتَتَّخِذُونَهُ وَذُرِّیَّتَهُ أَوْلِیَاءَ مِنْ دُونِی وَهُمْ لَکُمْ عَدُوٌّ بِئْسَ لِلظَّالِمِینَ بَدَلًا *الکهف۵۰* مَا أَشْهَدْتُهُمْ خَلْقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَلَا خَلْقَ أَنفُسِهِمْ وَمَا کُنتُ مُتَّخِذَ الْمُضِلِّینَ عَضُدًا *الکهف۵۱*
و ‏[‏یاد کن‏]‏ هنگامی را که به فرشتگان گفتیم: «آدم را سجده کنید،» پس ‏[‏همه‏]‏ -جز ابلیس- سجده کردند، که از ‏[‏گروه‏]‏ جن بود و از فرمان پروردگارش سرپیچید. آیا ‏[‏با این حال،‏]‏ او و نسلش را به جای من دوستان خود می گیرید، و حال آنکه آنها دشمن شمایند؟ و چه بد جانشینانی برای ستمگرانند.
‏[‏من‏]‏ آنان را نه در آفرینش آسمانها و زمین به شهادت طلبیدم و نه در آفرینش خودشان. و من آن نیستم که گمراهگران را همکار خود بگیرم.
۷) جنیان در خدمت یا خیانت؟
▪ وَلِسُلَیْمَانَ الرِّیحَ غُدُوُّهَا شَهْرٌ وَرَوَاحُهَا شَهْرٌ وَأَسَلْنَا لَهُ عَیْنَ الْقِطْرِ وَمِنْ الْجِنِّ مَنْ یَعْمَلُ بَیْنَ یَدَیْهِ بِإِذْنِ رَبِّهِ وَمَنْ یَزِغْ مِنْهُمْ عَنْ أَمْرِنَا نُذِقْهُ مِنْ عَذَابِ السَّعِیرِ *سبأ۱۲*
و باد را برای سلیمان ‏[‏رام کردیم:‏]‏ که رفتن آن بامداد، یک ماه، و آمدنش شبانگاه، یک ماه ‏[‏راه‏]‏ بود، و معدن مس را برای او ذوب ‏[‏و روان[ گردانیدیم، و برخی از جن به فرمان پروردگارشان پیش او کار می کردند، و هر کس از آنها از دستور ما سر برمی تافت، از عذاب سوزان به او می چشانیدیم.
▪ وَأَنَّهُ کَانَ رِجَالٌ مِنْ الْإِنسِ یَعُوذُونَ بِرِجَالٍ مِنْ الْجِنِّ فَزَادُوهُمْ رَهَقًا *الجن۶*
و مردانی از آدمیان به مردانی از جن پناه می بردند و بر سرکشی آنها می افزودند.
▪ وَقَالَ الَّذِینَ کَفَرُوا رَبَّنَا أَرِنَا الَّذَیْنِ أَضَلَّانَا مِنْ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ نَجْعَلْهُمَا تَحْتَ أَقْدَامِنَا لِیَکُونَا مِنْ الْأَسْفَلِینَ *فصلت۲۹*
و کسانی که کفر ورزیدند گفتند: «پروردگارا، آن دو ‏[‏گمراه گری[ از جن و انس که ما را گمراه کردند به ما نشان ده تا آنها را زیر قدمهایمان بگذاریم تا زبون شوند.»
▪ وَیَوْمَ یَحْشُرُهُمْ جَمِیعًا یَا مَعْشَرَ الْجِنِّ قَدْ اسْتَکْثَرْتُمْ مِنْ الْإِنسِ وَقَالَ أَوْلِیَاؤُهُمْ مِنْ الْإِنسِ رَبَّنَا اسْتَمْتَعَ بَعْضُنَا بِبَعْضٍ وَبَلَغْنَا أَجَلَنَا الَّذِی أَجَّلْتَ لَنَا قَالَ النَّارُ مَثْوَاکُمْ خَالِدِینَ فِیهَا إِلَّا مَا شَاءَ اللَّهُ إِنَّ رَبَّکَ حَکِیمٌ عَلِیمٌ *الانعام۱۲۸*
و ‏‏]‏‏یاد کن[ روزی را که همه آنان را گرد می آورد ‏‏]‏‏و می فرماید:[ «ای گروه جنیان، از آدمیان ‏‏]‏‏پیروان[ فراوان یافتید.» و هواخواهان آنها از ‏[‏نوع‏]‏ انسان می گویند: «پروردگارا، برخی از ما از برخی دیگر بهره برداری کرد، و به پایانی که برای ما معین کردی رسیدیم.» ‏[‏خدا‏]‏ می فرماید: «جایگاه شما آتش است; در آن ماندگار خواهید بود، مگر آنچه را خدا بخواهد ‏[‏که خود تخفیف دهد‏]‏; آری، پروردگار تو حکیم داناست.»
۸) لشکر ابلیس تار و مار می کند!
▪ وَاسْتَفْزِزْ مَنْ اسْتَطَعْتَ مِنْهُمْ بِصَوْتِکَ وَأَجْلِبْ عَلَیْهِمْ بِخَیْلِکَ وَرَجِلِکَ وَشَارِکْهُمْ فِی الْأَمْوَالِ وَالْأَولَادِ وَعِدْهُمْ وَمَا یَعِدُهُمْ الشَّیْطَانُ إِلَّا غُرُورًا*الاسراء۶۴*
و از ایشان هر که را توانستی با آوای خود تحریک کن و با سواران و پیادگانت بر آنها بتاز و با آنان در اموال و اولاد شرکت کن و به ایشان وعده بده»، و شیطان جز فریب به آنها وعده نمی دهد.
▪ ثُمَّ لَآتِیَنَّهُمْ مِنْ بَیْنِ أَیْدِیهِمْ وَمِنْ خَلْفِهِمْ وَعَنْ أَیْمَانِهِمْ وَعَنْ شَمَائِلِهِمْ وَلَا تَجِدُ أَکْثَرَهُمْ شَاکِرِینَ *الاعراف۱۷*
«آنگاه از پیش رو و از پشت سرشان و از طرف راست و از طرف چپشان بر آنها می تازم، و بیشترشان را شکرگزار نخواهی یافت.»
۹) جنیان غیب نمی دانند.
▪ فَلَمَّا قَضَیْنَا عَلَیْهِ الْمَوْتَ مَا دَلَّهُمْ عَلَی مَوْتِهِ إِلَّا دَابَّةُ الْأَرْضِ تَأْکُلُ مِنسَأَتَهُ فَلَمَّا خَرَّ تَبَیَّنَتْ الْجِنُّ أَنْ لَوْ کَانُوا یَعْلَمُونَ الْغَیْبَ مَا لَبِثُوا فِی الْعَذَابِ الْمُهِینِ*سبأ۱۴*
پس چون مرگ را بر او مقرر داشتیم، جز جنبنده ای خاکی ‏‏]‏‏=موریانه[ که عصای او را ‏‏]‏‏به تدریج[ می خورد، ‏‏]‏‏آدمیان را[ از مرگ او آگاه نگردانید، پس چون ‏‏]‏‏سلیمان[ فرو افتاد برای جنیان روشن گردید که اگر غیب می دانستند، در آن عذاب خفت آور ‏‏]‏‏باقی[ نمی ماندند.
۱۰) ابلیس دشمن دیرینه!
▪ وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِکَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِیسَ أَبَی *طه۱۱۶* فَقُلْنَا یَا آدَمُ إِنَّ هَذَا عَدُوٌّ لَکَ وَلِزَوْجِکَ فَلَا یُخْرِجَنَّکُمَا مِنْ الْجَنَّةِ فَتَشْقَی *طه۱۱۷*
و ‏[‏یاد کن‏]‏ هنگامی را که به فرشتگان گفتیم: «برای آدم سجده کنید.» پس، جز ابلیس که سر باز زد ‏[‏همه‏]‏ سجده کردند.
پس گفتیم: «ای آدم، در حقیقت، این ‏[‏ابلیس‏]‏ برای تو و همسرت دشمنی ‏[‏خطرناک‏]‏ است، زنهار تا شما را از بهشت به در نکند تا تیره بخت گردی.»
▪ یَا بَنِی آدَمَ لَا یَفْتِنَنَّکُمْ الشَّیْطَانُ کَمَا أَخْرَجَ أَبَوَیْکُمْ مِنْ الْجَنَّةِ یَنزِعُ عَنْهُمَا لِبَاسَهُمَا لِیُرِیَهُمَا سَوْآتِهِمَا إِنَّهُ یَرَاکُمْ هُوَ وَقَبِیلُهُ مِنْ حَیْثُ لَا تَرَوْنَهُمْ إِنَّا جَعَلْنَا الشَّیَاطِینَ أَوْلِیَاءَ لِلَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ *الاعراف۲۷*
ای فرزندان آدم، زنهار تا شیطان شما را به فتنه نیندازد; چنانکه پدر و مادر شما را از بهشت بیرون راند، و لباسشان را از ایشان برکند، تا عورتهایشان را بر آنان نمایان کند. در حقیقت، او و قبیله اش، شما را از آنجا که آنها را نمی بینید، می بینند. ما شیاطین را دوستان کسانی قرار دادیم که ایمان نمی آورند.
▪ فَدَلَّاهُمَا بِغُرُورٍ فَلَمَّا ذَاقَا الشَّجَرَةَ بَدَتْ لَهُمَا سَوْآتُهُمَا وَطَفِقَا یَخْصِفَانِ عَلَیْهِمَا مِنْ وَرَقِ الْجَنَّةِ وَنَادَاهُمَا رَبُّهُمَا أَلَمْ أَنْهَکُمَا عَنْ تِلْکُمَا الشَّجَرَةِ وَأَقُلْ لَکُمَا إِنَّ الشَّیْطَانَ لَکُمَا عَدُوٌّ مُبِینٌ *الاعراف۲۲*
پس آن دو را با فریب به سقوط کشانید; پس چون آن دو از ‏[‏میوه‏]‏ آن درختِ ‏[‏ممنوع‏]‏ چشیدند، برهنگی هایشان بر آنان آشکار شد، و به چسبانیدن برگ‏[‏های درختانِ‏]‏ بهشت بر خود آغاز کردند، و پروردگارشان بر آن دو بانگ بر زد: «مگر شما را از این درخت منع نکردم و به شما نگفتم که در حقیقت شیطان برای شما دشمنی آشکار است.»
۱۱) ابلیس لعنتی و اخراجی!
▪ قَالَ فَاخْرُجْ مِنْهَا فَإِنَّکَ رَجِیمٌ *ص۷۷* وَإِنَّ عَلَیْکَ لَعْنَتِی إِلَی یَوْمِ الدِّینِ *ص۷۸*
فرمود: «پس، از آن ‏‏]‏‏مقام[ بیرون شو، که تو رانده ای.و تا روز جزا لعنت من بر تو باد.»
▪ قَالَ فَاهْبِطْ مِنْهَا فَمَا یَکُونُ لَکَ أَنْ تَتَکَبَّرَ فِیهَا فَاخْرُجْ إِنَّکَ مِنْ الصَّاغِرِینَ *الاعراف۱۳*
فرمود: «از آن ‏[‏مقام‏]‏ فرو شو، تو را نرسد که در آن ‏[‏جایگاه‏]‏ تکبّر نمایی. پس بیرون شو که تو از خوارشدگانی.»
۱۲) حق نمایی شیوه گمراه کردن!
▪ فَوَسْوَسَ لَهُمَا الشَّیْطَانُ لِیُبْدِیَ لَهُمَا مَا وُورِیَ عَنْهُمَا مِنْ سَوْآتِهِمَا وَقَالَ مَا نَهَاکُمَا رَبُّکُمَا عَنْ هَذِهِ الشَّجَرَةِ وَقَالَ مَا نَهَاکُمَا رَبُّکُمَا عَنْ هَذِهِ الشَّجَرَةِ إِلَّا أَنْ تَکُونَا مَلَکَیْنِ أَوْ تَکُونَا مِنْ الْخَالِدِینَ *الاعراف۲۰* وَقَاسَمَهُمَا إِنِّی لَکُمَا لَمِنْ النَّاصِحِینَ*الاعراف۲۱*
پس شیطان، آن دو را وسوسه کرد تا آنچه را از عورتهایشان برایشان پوشیده مانده بود، برای آنان نمایان گرداند; و گفت: «پروردگارتان شما را از این درخت منع نکرد، جز ‏[‏برای‏]‏ آنکه ‏[‏مبادا‏]‏ دو فرشته گردید یا از ‏[‏زمره‏]‏ جاودانان شوید.»
و برای آن دو سوگند یاد کرد که: من قطعاً از خیرخواهان شما هستم.
▪ فَرِیقًا هَدَی وَفَرِیقًا حَقَّ عَلَیْهِمْ الضَّلَالَةُ إِنَّهُمْ اتَّخَذُوا الشَّیَاطِینَ أَوْلِیَاءَ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَیَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ مُهْتَدُونَ *الاعراف۳۰*
‏‏]‏‏در حالی که[ گروهی را هدایت نموده، و گروهی گمراهی بر آنان ثابت شده است، زیرا آنان شیاطین را به جای خدا، دوستان ‏‏]‏‏خود[ گرفته اند و می پندارند که راه یافتگانند.
۱۳) قدرت جن چقدر است ؟
▪ قَالَ یَا أَیُّهَا المَلَأُ أَیُّکُمْ یَأْتِینِی بِعَرْشِهَا قَبْلَ أَنْ یَأْتُونِی مُسْلِمِینَ *النمل۳۸* قَالَ عِفْریتٌ مِنْ الْجِنِّ أَنَا آتِیکَ بِهِ قَبْلَ أَنْ تَقُومَ مِنْ مَقَامِکَ وَإِنِّی عَلَیْهِ لَقَوِیٌّ أَمِینٌ *النمل۳۹*
‏‏[‏‏سپس] گفت: «ای سران ‏‏]‏‏کشور[ کدام یک از شما تخت او را -پیش از آنکه مطیعانه نزد من آیند- برای من می آورد؟» عفریتی از جن گفت: «من آن را پیش از آنکه از مجلس خود برخیزی برای تو می آورم و بر این ‏‏]‏‏کار[ سخت توانا و مورد اعتمادم.»
▪ وَإِذْ صَرَفْنَا إِلَیْکَ نَفَرًا مِنْ الْجِنِّ یَسْتَمِعُونَ الْقُرْآنَ فَلَمَّا حَضَرُوهُ قَالُوا أَنْصِتُوا فَلَمَّا قُضِیَ وَلَّوْا إِلَی قَوْمِهِمْ مُنْذِرِینَ *الاحقاف۲۹*
و چون تنی چند از جِن را به سوی تو روانه کردیم که قرآن را بشنوند; پس چون بر آن حاضر شدند ‏[‏به یکدیگر‏]‏ گفتند: «گوش فرا دهید.» و چون به انجام رسید، هشداردهنده به سوی قوم خود بازگشتند.
▪ یَا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَالْإِنسِ إِنْ اسْتَطَعْتُمْ أَنْ تَنفُذُوا مِنْ أَقْطَارِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ فَانفُذُوا لَا تَنفُذُونَ إِلَّا بِسُلْطَانٍ *الرحمن۳۳*
ای گروه جنّیان و انسیان، اگر می توانید از کرانه های آسمانها و زمین به بیرون رخنه کنید، پس رخنه کنید. ‏‏]‏‏ولی[ جز با ‏‏]‏‏به دست آوردن[ تسلطی رخنه نمی کنید.
وَأَنَّا لَمَسْنَا السَّمَاءَ فَوَجَدْنَاهَا مُلِئَتْ حَرَسًا شَدِیدًا وَشُهُبًا *الجن۸* وَأَنَّا کُنَّا نَقْعُدُ مِنْهَا مَقَاعِدَ لِلسَّمْعِ فَمَنْ یَسْتَمِعْ الْآنَ یَجِدْ لَهُ شِهَابًا رَصَدًا *الجن۹* وَأَنَّا لَا نَدْرِی أَشَرٌّ أُرِیدَ بِمَنْ فِی الْأَرْضِ أَمْ أَرَادَ بِهِمْ رَبُّهُمْ رَشَدًا *الجن۱۰*
و ما بر آسمان دست یافتیم و آن را پر از نگهبانان توانا و تیرهای شهاب یافتیم.
و در ‏[‏آسمان‏]‏ برای شنیدن، به کمین می نشستیم، ‏[‏اما‏]‏ اکنون هر که بخواهد به گوش باشد، تیر شهابی در کمین خود می یابد. و ما ‏[‏درست‏]‏ نمی دانیم که آیا برای کسانی که در زمینند بدی خواسته شده یا پروردگارشان برایشان هدایت خواسته است؟
▪ وَأَنَّا ظَنَنَّا أَنْ لَنْ نُعجِزَ اللَّهَ فِی الْأَرْضِ وَلَنْ نُعْجِزَهُ هَرَبًا *الجن۱۲*
و ما می دانیم که هرگز نمی توانیم در زمین خدای را به ستوه آوریم، و هرگز او را با گریز ‏[‏خود‏]‏ درمانده نتوانیم کرد
۱۴) سخن آخر:
▪ جنیان نیز خوب و بد دارند :
وَأَنَّا مِنَّا الصَّالِحُونَ وَمِنَّا دُونَ ذَلِکَ کُنَّا طَرَائِقَ قِدَدًا *الجن۱۱* وَأَنَّا لَمَّا سَمِعْنَا الْهُدَی آمَنَّا بِهِ فَمَنْ یُؤْمِنْ بِرَبِّهِ فَلَا یَخَافُ بَخْسًا وَلَا رَهَقًا *الجن۱۳* وَأَنَّا مِنَّا الْمُسْلِمُونَ وَمِنَّا الْقَاسِطُونَ فَمَنْ أَسْلَمَ فَأُوْلَئِکَ تَحَرَّوْا رَشَدًا *الجن۱۴* وَأَمَّا الْقَاسِطُونَ فَکَانُوا لِجَهَنَّمَ حَطَبًا *الجن۱۵*
و از میان ما برخی درستکارند و برخی غیر آن، و ما فرقه هایی گوناگونیم. و ما چون هدایت را شنیدیم بدان گرویدیم; پس کسی که به پروردگار خود ایمان آورد، از کمی ‏[‏پاداش‏]‏ و سختی بیم ندارد.و از میان ما برخی فرمانبردار و برخی از ما منحرفند: پس کسانی که به فرمانند، آنان در جستجوی راه درستند، ولی منحرفان، هیزم جهنم خواهند بود.»
▪ تقوا راه رستگاری است و در مسیر هدایت خدا ، دروغ و زشتکاری راه ندارد:
یَا بَنِی آدَمَ قَدْ أَنزَلْنَا عَلَیْکُمْ لِبَاسًا یُوَارِی سَوْآتِکُمْ وَرِیشًا وَلِبَاسُ التَّقْوَی ذَلِکَ خَیْرٌ ذَلِکَ مِنْ آیَاتِ اللَّهِ لَعَلَّهُمْ یَذَّکَّرُونَ *الاعراف۲۶*
ای فرزندان آدم، در حقیقت، ما برای شما لباسی فرو فرستادیم که عورتهای شما را پوشیده می دارد و ‏‏]‏‏برای شما[ زینتی است، و‏‏]‏‏لی[ بهترین جامه،[ لباس‏‏]‏‏ تقوا است. این از نشانه های [‏‏قدرت‏‏] خداست، باشد که متذکّر شوند.
وَإِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً قَالُوا وَجَدْنَا عَلَیْهَا آبَاءَنَا وَاللَّهُ أَمَرَنَا بِهَا قُلْ إِنَّ اللَّهَ لَا یَأْمُرُ بِالْفَحْشَاءِ أَتَقُولُونَ عَلَی اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ*الاعراف۲۸*
و چون کار زشتی کنند، می گویند: «پدران خود را بر آن یافتیم و خدا ما را بدان فرمان داده است.» بگو: «قطعاً خدا به کار زشت فرمان نمی دهد، آیا چیزی را که نمی دانید به خدا نسبت می دهید؟»
▪ شیطان های جنی و انسانی با شیوه های فریب‌کارانه در کمین همه :
وَکَذَلِکَ جَعَلْنَا لِکُلِّ نَبِیٍّ عَدُوًّا شَیَاطِینَ الْإِنسِ وَالْجِنِّ یُوحِی بَعْضُهُمْ إِلَی بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُورًا وَلَوْ شَاءَ رَبُّکَ مَا فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَمَا یَفْتَرُونَ*الانعام۱۱۲* وَلِتَصْغَی إِلَیْهِ أَفْئِدَةُ الَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ وَلِیَرْضَوْهُ وَلِیَقْتَرِفُوا مَا هُمْ مُقْتَرِفُونَ *الانعام۱۱۳*
و بدین گونه برای هر پیامبری دشمنی از شیطانهای انس و جن برگماشتیم. بعضی از آنها به بعضی، برای فریب ‏[‏یکدیگر‏]‏، سخنان آراسته القا می کنند; و اگر پروردگار تو می خواست چنین نمی کردند. پس آنان را با آنچه به دروغ می سازند واگذار.و ‏[‏چنین مقرر شده است‏]‏ تا دلهای کسانی که به آخرت ایمان نمی آورند به آن ‏[‏سخن باطل‏]‏ بگراید و آن را بپسندد، و تا اینکه آنچه را باید به دست بیاورند، به دست آورند.

حامد عبداللهی

منبع : خبرگزاری رسا