حساب کشی از خود

●●برخورد با معتادان در آمریكا
موسسه ملی سوءمصرف مواد غیرمجاز آمریكا ۱۳ اصل راهنمای جدید در مورد برخورد دستگاه قضایی این كشور با معتادان را منتشر كرده است.
به نوشته روزنامه بوستون گلوب این موسسه در بیانیه خود می گوید: نكته اصلی در درك سوءمصرف مواد اعتیادآور این است كه اعتیاد «یك بیماری مغزی است كه بر رفتار فرد تأثیر می گذارد و نیاز به درمان مخصوص هر شخص تحت نظارت دقیق دارد كه از جمله شامل دسترسی به داروهایی مانند متادون پس از آزادی فرد در جامعه می باشد.»
دكتر نورا ولكوف رئیس این موسسه می گوید:«چه شیوه ای موفق است؟ اینكه فرد معتاد را ۵ یا ۱۰ سال زندانی كنیم و خیال كنیم او بدون درمان معالجه خواهد شد؟ اما می دانیم كه احتمال عود اعتیاد در افراد بسیار بالاست.»
این بیانیه می گوید كه در زندان ها و در دوره ترك اجباری با حكم دادگاه از متادون و سایر داروهای ضداعتیاد به اندازه كافی استفاده نمی شود. همزمان در این اصول راهنما از واداركردن معتادان به شركت در درمان به عنوان شرط آزادی مشروط حمایت می كند و پیشنهاد می كند كه طی دوره درمان از آزمایش ادرار برای ردیابی و جلوگیری از عود استفاده شود.
دكتر ولكوف می گوید: به ازای هر سنتی كه برای برنامه های درمانی اعتیاد خرج شود تقریبا ۴ دلار از هزینه های ناشی از جرائم كاسته خواهد شد.
تخمین هزینه ملی جرائم مربوط به مواد مخدر و سایر مواد اعتیادآور در آمریكا به حدود ۱۰۷ میلیارد دلار بالغ می شود.
نمی توان از بیمار (معتاد) در حال بهبودی انتظار داشت ترازنامه اخلاقی و خصوصی ترین زوایای ذهنی و رفتاری گذشته خود را به معرض عموم بگذارد، به همین منظور از یك دوست در حال بهبودی دعوت كردیم تا در توضیح چگونگی عملكرد در این گام به ذهن پرسشگرانه ما پاسخ دهد. امین ۴۲ ساله متأهل كه یك پسر دانشجوی ۲۱ ساله در رشته برق دارد. مدت ۲۳ سال اعتیاد داشته و امروز كه با ما به گفت وگو نشسته است ۴ سال و ۵ ماه و ۲۲ روز و ۷ ساعت است كه پاك ماندن را تجربه می كند.
● شما در گام چهارم به تهیه و تدوین یك ترازنامه اخلاقی می پردازید، می توانید آن را بیشتر معنا كنید؟
- ما با كار كردن به روی سه قدم اول زیربنای محكمی برای بازیابی خود فراهم نموده ایم، در حال حاضر اعتیاد فعال ما، متوقف شده است و اگر بازیابی خود را براساس این زیربنا پیگیری نكنیم این توقف پایدار نخواهد بود. قدم چهارم به عبارتی عذاب ما را از وسوسه مصرف مطرح می كند، شاید بعضی از ما آنقدر برایمان جدی نباشد اما واقعیت این است كه همیشه در دلمان این احساس ترس هست.
● اگر قدم چهارم را برندارید و ترازنامه اخلاقی خود را ننویسید چه اتفاقی می افتد؟
- تصور می كنم، دچار لغزش خواهم شد. من گزارش های شما را در خصوص قدم اول، دوم و سوم خوانده ام و دوستان در حال بهبودی من به یك نكته مشترك اشاره داشتند، بیماری ما فقط مصرف مواد نیست! بلكه مشكل ما یك تغییر اساسی در نوع تفكر و رفتارمان است.
● شما می خواهید بگوئید یك نوع كاوش درونی در شما رشد می كند؟
- قدم چهارم به بررسی شناخت ترس ها و احساساتمان می پردازد و این بررسی عمیق به دلیل عدم شناختی است كه از خودمان داشتیم، پس باید با خودمان صادق باشیم. چرا كه سال ها زندگی ما یك «دروغ بزرگ» بود، كه بایستی امروز روی آن یك خط قرمز بكشیم.
● و همین خط قرمز شما را در نوشتن این ترازنامه یاری می دهد؟
- بله ما درست مثل یك حسابدار بایستی به دقت بنویسیم كه موجودیمان چقدر است. در انبار ذهن مان چقدر جنس داریم و بدهكاری هامان به چه كسی، یا كسانی است و دروغ هایی كه به خودمان گفته ایم را فاش كنیم.
● و این چیزی بالاتر از شجاعتی است كه از آن نام بردید؟
- به همین منظور ما به آن ترازنامه اخلاقی، بی باكانه و جستجوگرانه می گوئیم. بعضی از ما ترازنامه خود را در یك نشست می نویسنند و بعضی دیگر از ما به تدریج و روزمره پیشروی می كنند اما همه ما قبل از نوشتن، از نیروی برتر درونمان درخواست می كنیم كه به ما شجاعت و صداقت لازم را برای «كامل نویسی» عطا كند. در ابتدا نباید نگران باشیم كه آ نچه در ذهن داریم به آسانی روی كاغذ بیاوریم چرا كه خداوند ما را در نوشتن آنچه كه تحمل اش خارج از ظرفیت ماست، یاری می دهد.
● قدم اول شما را با حقایق ارزشمند خودتان آشنا ساخت، قدم چهارم هم همین نقش را دارد اینطور نیست؟
- قدم چهارم در اصل باعث می شود ما بتوانیم به نوعی سازنده، خیالبافی را از واقعیت جدا سازیم. با این قدم می توانیم به شخصیتی كه از خودمان «ساخته» بودیم، بگوئیم برود! و آزادی پیدا كنیم تا آن كسی كه واقعاً هستیم، بشویم. هدف این نیست كه ما خود را محكوم یا گناهكار بشمریم. در حقیقت ما به نوعی بی تكلف چگونگی رفتارهای افراطی اجباری را كه سالها به شكل عادت پیگیری می كردیم بررسی می كنیم.
● شما در واقع به نوعی به محاسبه جنبه های زندگیتان می پردازید؟
- من و البته كسانی كه در این برنامه هستیم، بایستی رفتارهایمان را دوره كنیم، اینكه چه عواقبی در زندگیمان به وجود آمده را مورد ارزیابی قرار دهیم. احساس های ما چه بوده و عكس العمل دیگران در خصوص رفتار ما به چه نحو بوده است؟ چه كسانی برایمان ارزش قائل بودند و ما آنها را از خود دور ساختیم و بر اثر همین عمل، تنها شدیم و رو به مصرف بالاتر بردیم.
● نكته مثبت این امر در كجاست؟
- ما مهارت بسیار خوبی در خفه كردن احساساتمان داریم، به شكلی ارتباط با عواطف مان قطع شده بود. به همین دلیل بایستی احساساتمان را مشخص كنیم. هر چه بهتر آنها را بشناسیم كنار آمدن با آنها آسان تر است. ما باید نقشی كه خودمان در به وجود آمدن رنجش ها داشته ایم و نه بررسی شرایطی كه باعث این رنجش شده را به دقت بررسی كنیم. نكته مثبت دیگر در این امر مورد توجه قرار دادن مجدد روابطمان است. مثلاً، چرا یك دوستی پایدار و یا حتی یك رابطه عاطفی عمیق نداشتیم؟ در چه جاهایی حتی از خود حسادت و رفتار خصمانه نشان داده ایم؟ صادقانه بگویم ما دوست نمی گرفتیم ما اسیر می گرفتیم.
● به نظر می آید بسیاری از شما به طور دائم با رفتارهای بیمارگونه خود، تلاش داشتید دیگران را همچنان مقصر نشان بدهید؟
- بله، دقیقاً. اگر ما مرتكب جرمی می شدیم، اولین شاكی خود ما بودیم، اگر از سر كار اخراجمان می كردند، همسر یا خانواده ما را طرد می كرد، ما آنها را مقصر می دانستیم، به طور خلاصه اینكه تمامی ناكامی های به وجود آمده را تنها و تنها به دیگران نسبت می دادیم.
● می خواهید بگوئید شما تصمیم گیرنده خوبی نبودید و اتفاقات به وجود آمده معلول همین تصمیمات بوده؟ یعنی اگر كاری غلط از آب درمی آمد آن را به گردن دیگران می انداختید؟
- ببینید كیفیت زندگی ما وابستگی عمده ای به تصمیمات ما دارد، ما باید امروز بدانیم چه زمان هایی، چه تصمیماتی گرفتیم كه موجب ضررمان شد تا تصمیمات حال ما به آنچه كه به صلاح ماست بینجامد و دیگر به آنچه كه هر چه پیش آید و خوش آید عمل نمی كنیم.
تصمیمات ما باعث بر آب شدن آرزوهایمان شده است و این در اثر عدم خودباوری و پائین بودن اعتماد به نفس مان بود.
● در جایی كلمه «جستجوگرانه و بی باكانه» را از اصول قدم چهارم بهبودی نام بردید، می توانید مفهوم آن را بیشتر توضیح دهید؟
- هدف ترازنامه بررسی جستجوگرانه شخصیت ماست، به همین دلیل نكات مثبت اخلاقی و رفتاری خود را روی كاغذ می آوریم. ما معتادان صفات ستودنی شخصیت مان را ندیده می گیریم. اما اگر با روشن بینی كمی فكر كنیم متوجه موقعیت هایی می شویم كه با وجود آن كه در شرایط سختی قرار داشتیم، مقاومت كردیم و به كمك همنوعان پرداختیم. ما موفق به بازیابی روحیه پرمحبت و خلوصی كه در اعماق وجودمان نهفته می شویم و شروع به تشخیص ارزش ها و معیارهای اخلاقی خود می كنیم. در واقع این قدم امكان طراحی یك برنامه جدید برای زندگی را می دهد.
●شما در این فرآیند نیاز به یك شناخت واقعی از خود دارید. درست متوجه شدم؟
- بله، دقیقاً. البته ما سلسله مراحلی را شروع می كنیم و از حالت آشفته دور می شویم و به سمت ثبات و روشنی حركت می كنیم، ما به جای رنجش، بخشش را انتخاب می كنیم. نوشتن این ترازنامه یكبار نیست بلكه هرگاه دچار اغتشاش فكری شدیم می نویسیم.
● در واقع شما به چگونگی خطاهای خود پی می برید.
- ما ترازنامه ای از خود تهیه كرده ایم كه به ما نشان داده است با كمك خداوند چه چیزهایی را می توانیم تغییر دهیم. با اقرارمان در قدم پنجم به سلوك خود ادامه می دهیم. چرا كه در قدم چهارم یك ترازنامه اخلاقی بی باكانه و جستجوگرانه از خود تهیه كرده ایم.

فخرالسادات كهندانی

منبع : روزنامه همشهری