مثقال و خروار در گزارش البرادعی

کسانی که روند گزارش‌های محمد البرادعی در مورد پرونده هسته‌ای ایران را بررسی کرده‌اند، معتقد هستند در گزارش اخیر، توجه بیشتری به واقعیت‌های فعالیت‌ هسته‌ای ایران مشاهده می‌شود و همین امر را نشانه موفقیت دیپلماسی دولت نهم ارزیابی می‌کنند.
البته هیچ کس در ایران نمی‌تواند از چرخش نسبی مواضع البرادعی اظهار خوشحالی نکند زیرا کم شدن ادعاهای ضد ایرانی و اعتراف نسبت به حقانیت ایران - ولو به صورت ناقص یا مبهم - خطراتی را از کشور دور می‌کند و نگرانی‌ها را کاهش می‌دهد. اما در کنار ابراز خوشحالی، بایستی از هرگونه افراط در تجلیل از البرادعی یا گزارش او، خودداری کرد. همچنین مخالفت‌های ظاهری سران امریکا و اسرائیل نسبت به گزارش، نباید آنچنان ما را ذوق‌زده کند که گزارش اخیر را یکسره <حسن> ببینیم و برای استقلا‌ل را‡ی البرادعی <هورا> بکشیم.
از سوی دیگربزرگنمایی بیش از حد ابعاد مثبت گزارش الـبـرادعـی بـه <مـوفقیت دیپلماسی نهم> ممکن است طرف‌های خارجی را دچار این توهم کند که ایران به بعضی پیروزی‌های ظاهری قانع است و همین امر می‌تواند آنها را به تداوم بعضی <حق کشی>ها تشویق نماید. ضمن آن که انتساب کامل جنبه‌های مثبت گزارش به دولت نهم و بی‌اعتنایی به نقش دولتمردان گذشته در پروسه فعالیت‌های هسته‌ای، بلا‌فاصله این سوال را به ذهن می‌آورد که <اگر گزارش اخیر نشانه موفقیت دولت نهم است مسئولیت سایر گزارش‌های البرادعی در ۵/۲ سال اخیر به ویژه گزارشی که پرونده ایران را راهی شورای امنیت کرد، به عهده کیست؟>
البته به نظر می‌رسد برخی افراد برای تودهنی زدن به منتقدان داخلی دولت، فعلا‌ً فرصت مناسبی پیدا کرده‌اند و حاضر نیستند <دم> را از دست دهند ولذامرتباً از برتری بخش‌های <ایران پسند> گزارش بر بخش‌های مبهم و ابهام انگیز آن سخن می‌گویند. همین علا‌قه‌مندی به اثبات صحت راهـکـارهـا - کـه مـعـمـولا‌ً بـا چـاشـنی طعنه نسبت به دست‌اندرکاران دولت‌های پیشین همراه می‌شود- تا جایی پیش‌رفته است که عده‌ای به صورت ناخودآگاه، در حال مشروعیت بخشی بیش از حد به گزارش‌های آژانس هستند . غافل از آن که آینده رفتار البرادعی و آژانس قابل پیش‌بینی نیست همانطور که متوسط رفتار گذشته آنها چندان قـابـل قـبـول نـبوده است. نکته دیگری که بسیاری از تحلیل‌گران از آن غفلت کرده‌اند آن است که قدرت‌های مخالف ایران - و حتی بعضی دوست نمایان- برای اعمال فشار بر ایران، هیچ‌گاه به ارزیابی نسبی گزارش‌ نمی‌پردازند. به طوری که حتی <خروارها> نکته مثبت در خصوص همکاری ایران و اعتراف به عدم انحراف برنامه هسته‌ای، در برابر یک <مثقال> تردید افکنی البرادعی رنگ می‌بازد و همان مثقال را بهانه قرارمی‌دهند تا به اهداف خود برسند. البته بررسی گزارش البرادعی بدور از روش‌های تبلیغی نشان می‌دهد که نه تمجید البرادعی از همکاری ایران در مقایسه با گزارش‌های قبلی او تا حد <خروار> بالا‌ رفته و نه تردید افکنی و ابهام آفرینی‌های او به میزان <مثقال> سقوط کرده است، اما حتی اگر چنین باشد مثقالی از گزارش البرادعی برای دشمنان ایران کافی است.
اگر سیاستمداران و رسانه‌های ایرانی با کنارگذاردن علا‌ئق سیاسی داخلی، روند گزارش‌دهی البرادعی در چهار سال اخیر را بررسی کنند احتمالا‌ً حق را به نگارنده خواهند داد و <حقیقت‌گویی> نسبی البرادعی را تا آنحد بزرگ نخواهند کرد که بعدها، انتقاد از او به راحتی امکان‌پذیر نباشد. فراموش نکنیم حداقل زیان ناشی از گزارش اخیر آقای البرادعی آن است که او کماکان از روش <استخوان لای زخم> استفاده کرده و امکان بازگشت قطعی پرونده به آژانس و خروج پرونده از وضعیت فعلی را منتفی ساخته است.
تاکید بر لزوم استفاده از اطلا‌عات ماهواره‌ای برای اظهارنظر در مورد بخشی از فعالیت‌های ایران، پافشاری بر لزوم شفافیت بیشتر ایران در همکاری با آژانس، ادعای روند نزولی همکاری ایران از اواخر سال ۲۰۰۶، تاکید بر تعارض در اطلا‌عات تسلیمی ایران با آنچه توسط اعضای کلیدی شبکه - مربوط به پیشنهاد ۱۹۹۳ - بیان شده است و نهایتاً طرح این ادعا که <نمی‌توانیم در مورد فعالیت‌های اعلا‌م نشده ایران، تضمین بدهیم>! و ... نمونه‌هایی است که هر یک از آنها برای بهانه جویی دشمنان بی‌منطق ایران کافی است.
پس از گزارش البرادعی، عده‌ای در کشورمان اظهار خوشحالی می‌کنند که این گزارش بهانه را از دست امریکا و هم پیمانان آن کشور برای اعمال تحریم‌های جدید خواهد گرفت، اما ظاهراً از این نکته غفلت می‌شود کهوجود نقاط مبهم در گزارش، موجب تداوم شرایط بلا‌تکلیفی برای بسیاری از سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی خواهد شد که مایلند فعالیت خود در ایران را گسترش دهند و همین تردید باعث خسارت های فراوان برای کشورمان می‌باشد.
بدون تردید گزارش البرادعی، یک پیروزی برای ایران - علیرغم خواسته دشمنان و مخالفان- است اما شرط پاس داشتن و حفظ این پیروزی آن است که اولا‌ً از بزرگ‌نمایی غیرضروری آن بپرهیزیم و ثانیاً در برخوردهای آتی خود، از هر سخن و اقدامی که می‌تواند هدف دشمنان ایران را محقق سازد خودداری نمائیم. زیرا کسانی که از روز نخست، فعالیت‌ هسته‌ای ایران را به یک سوژه بین‌المللی تبدیل کردند، امروز هم مترصد هستند تا با استناد به یک <گام> یا یک <کلا‌م> ایران، مواردی را که البرادعی در مورد آنها ابهام آفرینی کرده است در منظر جهانیان خطر و تهدید قطعی از جانب ایران جلوه دهند و براساس آن هزینه‌هایی بر کشورمان تحمیل کنند. در حالی که با اندکی تدبیر و اندکی مشورت در داخل می‌توان از آن هزینه‌ها پرهیز کرد.

منبع : روزنامه آفتاب یزد