روح شرقی

پیمان یزدانیان متولد ۱۳۴۷، بی شک یکی از آهنگسازان و موسیقیدان های امروز ایران است که آثار برجسته او چه در زمینه موسیقی فیلم و چه انتشار آلبوم و اجرای زنده، از نبوغ او در موسیقی حکایت دارد. او فراگیری پیانو را از شش سالگی آغاز کرد و پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه صنعتی شریف در رشته مهندسی صنایع، فعالیت در زمینه موسیقی را به طور جدی ادامه داد.
وی در سال ۱۳۷۷ موفق به کسب رتبه نخست در کنکور موزیکال فرانسه در رشته نوازندگی پیانو شد. اما حوزه سینما از جمله بخش های مهمی بود که پیمان یزدانیان را به جامعه هنری شناساند. وی درباره علت فعالیت های گسترده خود در زمینه موسیقی فیلم به نسبت فعالیت در ارائه آلبوم های موسیقی گفته است؛ «این صرفاً به علایق شخصی من بازمی گردد زیرا تمایلی به کار کردن با خوانندگان ندارم و از طرفی کل فعالیت های خود را بر موسیقی فیلم متمرکز کرده ام.» با نگاهی به تولیدات سینمایی ایران در چند سال اخیر درمی یابیم که در بین آهنگسازان موسیقی فیلم، یزدانیان دارای جایگاه ویژه یی است. آهنگسازی فیلم های کارگردانان مشهور سینمای ایران از جمله مسعود کیمیایی، عباس کیارستمی و کمال تبریزی، وی را در بین سینماگران به عنوان فرد مهمی در عرصه ساخت موسیقی فیلم مطرح کرده است. وی همچنین سازنده موسیقی متن فیلم کوتاه «تولد نور» ساخته عباس کیارستمی برای افتتاحیه جشنواره فیلم لوکارنو سوئیس است.
شروع فعالیت های سینمایی او با فیلم لاک پشت اثر علی شاه حاتمی به عنوان آهنگساز در سال ۱۳۷۵ بود و پس از آن نظر کارگردانان را به خود معطوف کرد. کاندیدای سیمرغ بلورین در پنج دوره جشنواره فیلم فجر و برنده بهترین موسیقی سال به مدت سه سال متوالی که توسط منتخب نویسندگان و منتقدان برگزار می شود، از جمله موفقیت های وی در عرصه موسیقی فیلم در سینمای ایران است.
پیمان یزدانیان در موسیقی فیلم «یک تکه نان» (کمال تبریزی) نشان داد که علاوه بر تسلط بر موسیقی غربی، موسیقی ایرانی را نیز خوب می شناسد. این فیلم به دلیل دارا بودن فضاهای روحانی و سوررئال آهنگساز را مجاب به استفاده از سازهای ایرانی کرده است و وی سعی کرده موسیقی خود را به آن فضاها نزدیک کند، به طوری که در موسیقی به شدت از زنگ های مختلف که صدایشان تغییر کرده است، استفاده می کند و البته استفاده از سه تار که به شکل گسترده یی به کار گرفته شده، با همراهی صداهای ماورایی و فضاسازی ها به شدت موسیقی را در متن فیلم محکم و استوار کرده است. این روزها یزدانیان مشغول ساخت موسیقی سریال حضرت یوسف است. او توانسته است با استفاده از موسیقی شرقی در کنار قواعد موسیقی غربی به عنوان آهنگساز صاحب سبک عمل کند. در این سریال او سعی کرده به منابع موسیقی مصر نزدیک شود و هر چند موتیف یا ملودی خاصی را در دست ندارد اما با استفاده از سازهایی همچون رباب، عود یا پرکاشن هایی که مربوط به آن دوره است، سعی دارد فضای موسیقی خود را به آن دوران نزدیک کند. برای شنوندگان آثار موسیقی فیلم پیمان یزدانیان آلبوم های «برداشت» و «برداشت دو» از جمله سی دی های منتشر شده او هستند که می توان آن آثار را به طور متمرکز شنید و با هم مقایسه کرد و به این دیدگاه رسید که آثار موسیقایی او بدون وجود تصویر سینما هم دارای تصویری مختص به خود هستند و شاید این یکی از عوامل موفقیت آثارش به حساب می آید.
از موسیقی فیلم و سینما که بگذریم او فعالیت های زیادی در دیگر حوزه های موسیقی داشته است که همه را مرهون چیره دستی اش در نوازندگی پیانو است. داشتن اجراهای متعدد چه به صورت گروهی و چه به صورت رسیتال او را در اجرای زنده به مرز پختگی رسانده است.
رسیتال پیانوی او در دی ماه امسال که در تالار وحدت اجرا شد، دوباره چشم دوستداران موسیقی را به خود معطوف کرد. اجرای قطعات مشهوری از آهنگسازان دوره رمانتیک و قطعات ساخته خودش که طی ۱۵ سال گذشته برای پیانو ساخته بود، متن این رسیتال را تشکیل می داد. این رسیتال شامل دو بخش بود که در بخش نخست آن اجرای آثاری همچون نکورتن شماره ۳ اثر فرانتس لیست، سونات پیانو شماره ۸ «پاته تیک» اثر بتهوون، بالاد شماره ۱ اثر فردریک شوپن و پرلودی از راخمانینف را دربر می گرفت که با اجرای عالی نت ها و موزیکالیته فوق العاده قطعات کاملاً حال و هوای دوره رمانتیک را در شنوندگان زنده کرد. اما بخش دوم مختص به آثار خودش بود و قطعاتی که برای پیانو ساخته است.
او تاکنون بیش از ۴۰ قطعه برای پیانو نوشته است که تعدادی از آنها را در این بخش اجرا کرد. در واقع برای این کنسرت تمرکزش را به اجرای سوئیت ها برای پیانو معطوف ساخته بود و چهار سوئیت انتخاب شده بودند. سوئیت «اکسپرسیون»، «حزن» در پنج موومان، «سوئیت کوچک کنسرت» که در سه موومان به یاد آمادئوس موتزارت ساخته بود. سوئیت «چند دستور غذای ایرانی برای سرآشپز فرانسوی» که در چهار موومان به یاد «اریک ساتی» ساخته بود در کنار قطعاتی همچون «تار» و «شکوه» از جمله آثارش بودند که اجرا کرد. این آثار نه تنها از دیدگاه فرم شناسی کاملاً دارای فرم سوئیت بودند بلکه از میزان قدرت آهنگسازی وی نیز حکایت می کردند، این قطعات زبانی ایرانی داشته و دارای روایتی داستانی بودند.
کنسرت تالار وحدت اولین اجرای رسمی و کامل این قطعات به حساب می آید. بخش هایی از این قطعات در سال های گذشته به صورت جسته گریخته توسط خودش یا چند تن از شاگردانش اجرا شده بود ولی بی شک در این کنسرت آثارش به طور منسجم در یک اجرا گرد آمده بود. پیش از این رسیتال پیانوی پیمان یزدانیان در سال ۱۳۸۱ در فرهنگسرای نیاوران و با اجرای قطعاتی از راخمانینف برگزار شد و این نوازنده طی پنج سال گذشته اجراهایی را با ارکستر سمفونیک تهران و گروه زهی پارسیان داشته است.
او امسال به دلیل نداشتن موسیقی فیلم وقت آن را داشته که با تمرکز بر اجرای پیانو دوباره کنسرتی درخور و شایسته برگزار کند. پیمان یزدانیان بی شک به دلیل شرقی بودنش دارای روح موسیقی شرقی است و این را می توان از تاکید وی بر بداهه نوازی فهمید و در واقع اعتقاد وی به اینکه ساخت موسیقی از راه بداهه نوازی میسر است که البته این موضوع هم خلاقیت و هم داشتن شعور موسیقی را می طلبد که هر دو نزد او وجود دارد.

مسعود بطحائی

منبع : روزنامه اعتماد