زنان فداکار با کوله باری از خستگی

دکتر «فربد فدایی» روانپزشک در این ارتباط معتقد است: به طور کلی خستگی های زنان به سه گروه کلی تقسیم می شود، اولین نوع خستگی ها وابسته به مسائل زیست شناختی است، به عنوان مثال زنان بویژه در کشورهای توسعه نیافته و در حال توسعه عموماً دچار کم خونی هستند این نوع کم خونی ها یا به علت بیماری های عفونی است که موجب خونریزی از دستگاه گوارش می شود یا به علت تغذیه ناکافی زنان و دختران به نسبت مردان و پسران است. به نحوی که غذاهای حاوی آهن که مهمترین آن گوشت قرمز است در جیره غذایی زنان وارد نمی شود. به همین دلیل زنان و دختران بیش از سایرین دچار احساس خستگی مزمن و همیشگی می شوند.
وی معتقد است که نوع دیگر خستگی ها که در میان زنان نیز به وفور مشاهده می شود این است که زنان در بیشتر نقاط جهان بویژه در کشورهای فقیر و در حال توسعه بخش عمده خدمات را برای آسایش خانواده به عهده دارند که از جمله آنها مراقبت از همسر و فرزندان، پخت و پز، شستن لباس و تهیه مایحتاج ضروری خانه است. بخش عمده ای از وقت زنان در این ممالک به نگهداری فرزندان اختصاص دارد. بنابراین وقتی برای خواب و استراحت ندارند که این امر خود از عوامل احساس خستگی شدید و دائمی در زنان و دختران به حساب می آید. از نقطه نظر اجتماعی نیز باید گفت به علت تبعیض هایی که نسبت به زنان در همه کشورهای جهان در قبال مردان وجود دارد آنان از حقوق مسلم خود محروم می مانند و نوعی احساس سرخوردگی و دلسردی دارند که از تظاهرات آن احساس بی میلی به کار و فعالیت و خستگی های شدید است. برای نمونه، زنان در قبال فعالیت برابر با مردان مزد مساوی دریافت نمی کنند یا اینکه زنان شاغل علاوه بر این که کارهای اداری را عهده دار هستند باید تمام کارهای منزل را نیز به تنهایی انجام دهند، همچنین پیشرفت شغلی برای زنان نسبت به مردان بسیار کم است که همین امر می تواند در خستگی های آنها مؤثر واقع شود.
وی می گوید: عوامل روانشناختی نوع دیگر خستگی هایی است که در زنان مشاهده می شود، بدین ترتیب که زنان به طور ذاتی و اکتسابی درونگراتر از مردان هستند و در برابر سختی ها و ناکامی ها با کنار کشیدن و مقصر دانستن خود و در نتیجه با افسردگی واکنش نشان می دهند در حالی که مردان به صورت برونگرایانه رفتار می کنند یعنی در برابر شکست ها و ناکامی ها، عوامل بیرونی را مقصر می دانند و عموماً با خشم و پرخاشگری عکس العمل نشان می دهند. اما گذشته از این مسائل برخی از بیماری ها نیز در زنان شیوع بیشتری دارد که باعث افسردگی و در نتیجه، خستگی آنها می شود این خستگی ها به صورت نداشتن انرژی، کاهش نیروی جسمی، خستگی فکری، حواس پرتی و نداشتن تمرکز نمایان می شود.
وی معتقد است: زنان باید به دنبال کسب حقوق مشروع و قانونی خود باشند و خودشان حالت جنس دوم را برای خود به وجود نیاورند و خانواده ها نیز نباید از ابتدا بین دختران و پسران تفاوت قائل شوند. همچنین سهم آنان در تغذیه با شیر مادر یا در خوردن مواد مغذی یکسان باشد این در حالی است که حتی مادران به کودکان پسر بیش از کودکان دختر شیر می دهند در حالی که عکس این مسأله باید باشد زیرا دختران به علت مسائل زایمان و بارداری نیاز به تغذیه بهتر نسبت به مردان دارند.
وی معتقد است: از نظر روانپزشکی نیز باید خانواده ها که وجود خستگی و حواس پرتی و بی حوصلگی را در زنان کاملاً جدی بگیرند زیرا این امر می تواند نشانه ای از یک بیماری عمده روانی باشد، همچنین دولتمردان نیز امکانات مناسبی را جهت عرضه توانمندی های زنان به شکل برابر با مردان فراهم کنند.
دکتر «مریم رامشت» روانشناس نیز در این زمینه معتقد است: خستگی های جسمی و روانی از جمله خستگی هایی هستندکه امروزه در میان زنان به وفور مشاهده می شود.
خستگی های جسمانی در زنان به فعالیت های فیزیکی آنان مرتبط است که بیش از توانمندی خود از جسمشان کار می کشند و این امر طبیعی است، گاهی اوقات به دلیل این که توانمندی جسمانی خود را درست به کار نمی برند و آموزش های لازم را ندیده اند بیش از حد دچار خستگی و کوفتگی می شوند. وی می گوید: عدم ورزش و نداشتن تحرک کافی نیز در ایجاد خستگی در زنان تأثیر بسزایی دارد. آمادگی جسمانی کافی و لازم در میان زنان خانه دار و کارمند موجود نیست در نتیجه آنها از لحاظ جسمانی دچار آتروفی (از بین رفتن شکل عضو)، کمبود اکسیژن، کوفتگی و خستگی می شوند.
وی معتقد است: خستگی های روانی در زنان اهمیت زیادی دارد. نارضایتی از موقعیت و فعالیت زنان ازجمله خستگی های روانی محسوب می شود. طبق تحقیقات انجام شده افرادی که به یک فعالیت جسمانی علاقه مند هستند به نحو مطلوبی فعالیت خود را به اتمام می رسانند و احساس خستگی کمتری می کنند و بیشتر به اهداف خود دست پیدا می کنند.
همچنین زنان به دلیل این که علاوه بر فعالیت خارج از منزل باید اعضای خانواده را نیز راضی نگه دارند و با مخالفت خانواده ها نیز مواجه می شوند، بیش از مردان دچار خستگی و عدم رضایت می شوند.وی می گوید: زنان خانه دار به دلیل اینکه احساس می کنند در محیط خانه رشد و شکوفایی لازم را ندارند دچار خستگی، افسردگی و نارضایتی از زندگی می شوند.
وی معتقد است: این پدیده در هر جامعه ای در میان زنان مشاهده می شود، اما در جوامع و شهرهای سنتی بیشتر است. در جوامع غربی به دلیل این که زنان فعالیت بیشتر و متنوع تری دارند و فقط وقت خود را در محیط منزل سپری نمی کنند افسردگی و خستگی در آن ها به مراتب کمتر است، این در حالیست که در جوامع شرقی زنان توانمندی های خود را کمتر باور می کنند و برنامه ریزی برای انجام کارهای خود ندارند بنابراین از رضایت کمتری برخوردارند.
وی معتقد است: برای کاهش و از بین بردن خستگی هایی که زنان با آن دست و پنجه نرم می کنند، باید تبعیض های موجود در جامعه نباشد، زنان نباید خود را تافته جدابافته بدانند، باید به آنها اهمیت بیشتری داده شود، آنها باید در وهله اول خود را باور کنند؛ همچنین آموزش به زنان در زمینه افزایش نقاط مثبت و از بین بردن نقاط منفی نیز در کاهش خستگی های زنان مؤثر است.
آنها باید جرأت و شجاعت را یاد بگیرند و در خود تقویت نمایند و در صورت به وجود آمدن اشتباهی در زندگی در صدد جبران آنها برآیند، فعالیت، تصمیم گیری، برنامه ریزی و مدیریت خود را افزایش دهند.دکتر «رامشت» معتقد است: رسانه های گروهی همچون مطبوعات و صدا و سیما نقش بسیار مؤثری را ایفا می کنند زیرا آنها می توانند روحیه زنان را تقویت کنند و آنها را به رشد و شکوفایی برسانند.
«میترا روزبهانی» متخصص تغذیه نیز معتقد است: یکی از مشکلات رایج در بین افراد بویژه دختران جوان، احساس خستگی زودرس است، این افراد اذعان می دارند که در طول انجام فعالیت های روزانه خیلی زود خسته می شوند و احساس خمودگی می کنند، از نظر تغذیه ای یکی از دلایل این خستگی های زودرس، کم خونی خفیف است که می تواند ناشی از دریافت ناکافی آهن باشد. آنها می توانند با دریافت منابع غنی آهن که در مواردی مثل گوشت قرمز، جگر، اسفناج و عدس این کمبودها را جبران کنند. همچنین کمبود پتاسیم در بدن نیز می تواند سبب احساس خستگی زودرس شود ولی با مصرف مواد غذایی نظیر برگه ها، انجیر، کشمش، موز و پرتقال که سرشار از پتاسیم هستند می توان تاحدی از این عارضه پیشگیری کرد.
دکتر «سیدضیاءالدین مظهری» رئیس انجمن تغذیه ایران و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران نیز معتقد است: خستگی هایی که زنان با آن دست و پنجه نرم می کنند اگر توأم با سوزن سوزن شدن دست و احساس سرما در نوک انگشتان پاها و دست ها باشد به علت کم خونی ناشی از فقر آهن است. همچنین اگر خستگی ها در رابطه با رژیم های تک خوری در دختران و عدم استفاده از منابع مختلف خصوصاً ویتامین گروه B باشد، بیش از سایرین دچار عوارضی نظیر افسردگی، خستگی، بی حوصلگی، خشکی پوست و سفید شدن زودرس مو می شوند.
وی معتقد است زنانی که استراحت کافی ندارند و گاهی تا دیروقت بیدار می مانند بیشتر در معرض خستگی قرار می گیرند زیرا سیستم ایمنی زنان برای این که بتوانند به درستی به کار و فعالیت بپردازند نیازمند حداقل ۷ ساعت خواب کافی است.
خواب کافی برای زنان باعث می شود تا مغز آنها آمادگی بهتری برای حل مشکلات و مسائل روز بعد داشته باشد و شادابی و نشاط آنها حفظ می شود. همچنین این گروه از افراد به دلیل کم خوابی شبانه، هنگام ظهر به مدت طولانی تری به خواب می روند که این امر نیز باعث احساس دلمردگی، افسردگی و خستگی مفرط در آنها می شود.
وی معتقد است: زنان و دخترانی که به خوردن صبحانه اهمیت کافی نمی دهند و حتی از میان وعده های قندی مانند شکلات، چیپس و پفک و.. استفاده می کنند به طور ظاهری احساس گرسنگی خود را برطرف می کنند ولی این امر نه تنها آنها را از نظر منابع غذایی تأمین نمی کند بلکه ترشح انسولین در آنها افزایش یافته و دچار افت قند خون می شوند که در این صورت فشار خون آنها کاهش یافته و به دلیل عدم دسترسی به گلوکز و انرژی توان انجام فعالیت های روزانه را نداند و زود دچار خستگی می شوند، همچنین زنانی که بیش از حد توان خود فعالیت می کنند و باید رسیدگی به فرزندان و همسران خود را علاوه بر کارهای خارج از منزل انجام دهند و فرصت برای استراحت کافی ندارند نیز دچار فرسودگی زودرس و عدم توانایی می شوند.
وی معتقد است: زنان و دختران برای این که شادابتر باشند و خستگی های موجود در آنها کاهش یابد باید از منابع غذایی سرشار از ۵۰ ماده حیاتی استفاده نمایند تا از این طریق این مواد در اختیار سلول ها قرار بگیرد تا کارایی بهتری داشته باشند زیرا در غیر این صورت دچار گرسنگی پنهانی و بی اشتهایی عصبی و در نهایت دچار خستگی و بی حوصلگی می شوند. زنان و دختران باید حداقل از ۴ گروه غذایی نظیر سبزیجات پخته و خام به میزان ۳۰۰ تا ۷۰۰ گرم در روز، میوه جات به میزان ۲۰۰ تا ۴۰۰ گرم در روز و گروه های غلات، حبوبات و مواد پروتئینی نظیر آهن، کلسیم، فسفر، روی....، انواع گوشتهای سفید، قرمز، تخم مرغ، شیر و لبنیات به میزان ۲ تا ۳ لیوان در روز برای کاهش خستگی دریافت نمایند و خواب بموقع و استراحت کافی داشته باشند، همچنین تغذیه زنان و دختران در دوران قبل از بارداری و بعد از بارداری، بلوغ و دوران بلوغ اهمیت شایانی دارد زیرا در غیر اینصورت دچار مشکلات عدیده ای همچون پوکی استخوان می شوند.آنها باید آهن بدنشان را نیز از طریق مواد حاوی آهن خصوصاً در زمان سیکل ماهانه شان جبران نمایند تا دچار کم خونی ناشی از فقر آهن نشوند.

ارمغان جوادنیا