به این دنیا نگاهی بیندازید

به مناسبت شصتمین سالگرد تولد یونیسف مجله اشترن، چاپ آلمان، از کاریکاتوریست های خود در تمام دنیا خواست تا دیدگاه های خود را در خصوص فقرا و ضعفا به تصویر بکشند. مجموعه این طرح ها، نشان از نگاه های خشمگین، کنایه آمیز و شاعرانه دارد.
نتیجه یک آمار؛ بیشتر طراحان کشورهای اسکاندیناوی معتقد هستند که در بین کشورهای اروپایی، هلند، از همه آزادتر است (یا دموکرات تر). آنها می گویند که در هلند در واقع تابویی وجود ندارد. «تیل مت» اعتقاد دارد که کاریکاتورهای او در کشورهای دیگر دنیا قابلیت چاپ ندارد و می گوید که کاریکاتورهایش در اروپای شرقی یا آفریقا درک نمی شوند؛ «در آنجا هنوز مردم به دنبال کاریکاتورهایی هستند که موضوع شان کاملاً واضح است.
اما برای ما کاریکاتوریست ها، همیشه اینطور کشیدن، امکان پذیر نیست و این موضوع باعث دلخوری ما است.» «تایو فانونلا»ی نیجریه یی، در پروژه یونیسف و مجله اشترن طرحی کاملاً تربیتی دارد. در طرح او وجود آب آشامیدنی و غذا به عنوان تنها راه حل برای از بین بردن نزاع ارائه شده است. مفهوم طرح های تایو فانونلا کاملاً واضح است و از کلمات به ندرت استفاده می کند. اگر هم استفاده می کند، این کلمات به ندرت قابل خواندن و فهمیدن هستند.
فاریس گاباری کودکانی را که از گرسنگی با هم می جنگند به تصویر می کشد؛ «هرکس زنده بماند، می تواند از پلکان پیروزی بالا برود.» او و بسیاری از هنرمندان دمشق این موضوع را استهزا آمیز نمی یابند، بلکه سیاستمدارانی را استهزا می کنند که هیچ اقدامی برای کودکانی که هر روز قربانی جنگ و فجایع گرسنگی هستند انجام نمی دهند. اما کاریکاتورهای فرهاد فروتنیان از ایران آرام و فکورانه تر هستند.
طرح او زوجی را نشان می دهد که کودکشان را از دست داده اند. او می گوید طی اقامتش در ایتالیا گروهی از والدین که کودکان خود را از دست داده بودند، گردهمایی داشتند و او در آن جمع حضور داشته است؛ «من برای یکی از آنها که کودکشان دزدیده شده و هرگز هم پیدا نشده بود، سایه کودکشان را کشیدم. سایه ها خاطراتی هستند که همیشه با ما همراه هستند.» درست مثل خاطرات او از خانواده و دوستانش در تهران که آنها را در سال ۱۹۸۶ (۱۳۶۵) به قصد زندگی در هلند، ترک کرد.
فروتنیان درباره خودش می گوید که در واقع سه بار متولد شده است، یک بار در تهران، یک بار در ایتالیا، جایی که مدت ها زندگی کرده است و بار دیگر در هلند. هربار باید خود را با یک ملت جدید تطبیق می داد و؛ «دماغ های سیاستمداران دیگری را بکشد.»
همچنین باربارا هننیگر یک روز صبح که از خواب بیدار می شود و می بایست همه چیز را در آب های بندر دور بریزد؛ هر آنچه را که تا آن زمان به عنوان کارهایش می پنداشت محو کند. در آلمان شرقی DDR البته می توانست «همه چیز بکشد.» اما نباید تقریباً درباره هیچ چیزی در کل شوخی شود، زیرا که «البته سوسیالیست بی عیب و نقصی بود».
باربارا هننیگر در کاریکاتورهایش از رمز استفاده می کرد تا شیوه انتقاد کردنش را از یاد نبرد. «این طراحی ها را خوانندگان در کشورهای دموکرات هرگز درک نمی کنند. اما این اظهارات را در واقع یک شهروند آلمان شرقی در دو ثانیه متوجه می شود و لازم نیست که بنشیند و کشف رمز کند.»
همچنین می بینیم که چه در حکومت فردیناند مارکوی فیلیپینی یا چه در دیکتاتوری هنکر هزل گویی با قدرت زیادی بسط یافته است. باربارا هننیگر می گوید؛ «در زمان حکومت آلمان شرقی چنین زبان دوگانه یی (ایهامی) در بین عامه مردم وجود داشت که حریصانه به انتقاد می پرداخت. در یک حکومت دموکرات نقد چیز پیش پا افتاده یی است که اغلب به سرعت کم رنگ می شود.»
هنگامی که هیل دیگر نمی توانست در فیلیپین دوام بیاورد، تصمیم گرفت که آنجا را ترک کند، قبل از اینکه خودش یکی از سوژه های کاریکاتورهایش شود، یکی از پرقدرت ترین سردبیرهای شهر سنگاپور در روزنامه «استار تایمز» شمرده شده بود.
در سنگاپور وی با سانسور تقریباً روبه رو نمی شد، وی در توضیح بیشتری می گوید؛ «حالا من یک دشمن جدید دارم، این بار نه یک مقام رسمی بلکه مجله کمیک مانگای ژاپنی که در سنگاپور هرکسی آن را می خواند. به تازگی ژاپن ما را به کلونی خودش درآورده است. من در راه حفظ یک شیوه غیربازاری باید مبارزه کنم.» میل با ناله می گوید؛ «اما در این مبارزه تقریباً بازنده ام.» وی فعالیتش را به عنوان مدرس در مدرسه عالی هنرمندان رها کرده است و می گوید؛ «این کار را هرکسی می تواند انجام دهد حتی مجله مانگا،»
● شصت سال یونیسف
در سال ۱۹۴۶ ایالات متحده انجمن حمایت از کودکان خود را پایه ریزی کرد. همه چیز با روغن ماهی برای اروپا شروع شد؛ با پایه گذاری یونیسف در دسامبر ۱۹۴۶ کمک های سازمان ملل UN بخصوص برای کمک به کودکان نیازمند که در اروپای ویران از جنگ زندگی می کردند شروع شد و بعد در فلسطین و آسیا. به آلمان روغن ماهی، قرص های ویتامین، چرم و پشم برای پوشاک آورده شد. در اوایل دهه پنجاه یونیسف به کودکان در فقیرترین کشورهای دنیا بیشتر توجه کرد. امروزه بالغ بر ۷۰۰۰ نفر در بیشتر از یکصد و شصت کشور فعالیت دارند.
آنها مایه کوبی و پشه زدایی کرده لوازم التحریر تهیه می کنند، مسوولیت کودکانی که قبلاً سرباز بودند یا اصطلاحاً کودک سربازان را به عهده دارند و گروه های مبارزه با کار کودکان و سوءاستفاده جنسی از کودکان را تشکیل می دهند، همچنین با ختنه کردن دختر بچه ها و ایدز مبارزه می کنند. این کارها از منابع اهدایی، فروش کارت پستال های یونیسف و سهمی از آن به طور رایگان از طرف حکومت ها تامین می شود.
یونیسف تنها ارگان سازمان ملل است که در آن می توان به صورت افتخاری همکاری کرد. حدود هشت هزار نفر در آلمان به طور افتخاری در این ارگان کار می کنند. اما هنوز کارهای بسیاری باید انجام شود؛ از هر دو کودک یکی در فقر زندگی می کند، طی پنج سال گذشته روزانه حدوداً سی هزار کودک درگذشته اند. در سال ۲۰۰۷ یونیسف در نظر دارد تحت عنوان؛ «زنان قدرتمند - کودکان قدرتمند» در سراسر دنیا موقعیت های آموزشی به خصوص برای دختران ایجاد کند.

ترجمه: رامش پیروز

منبع : روزنامه اعتماد