یکشنبه, ۱۶ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 5 May, 2024
مجله ویستا

تکنسیم Technecium


عنصری است با عدد اتمی ۴۳ در گروه VIIB و دوره چهارم جدول تناوبی جا دارد. جرم اتمی ۹۰۶۲/۹۸ ظرفیت‌ها ۴ و ۵ و ۶ و ۷ دارای سه ایزوتوپ رادیواکتیو است که نیم عمری بیش از ۱۰۵ سال دارند. همچنین چندین ایزوتوپ نسبتاً کوتاه عمر دارند که تعدادی از آنها اشعه گاما تابش می‌کنند. تکنسیم نخستین بار از بمباران دوترونی مولیبدن به‌دست آمد، لیکن بعداً در محصولات شکافت اورانیوم و پلوتونیم یافت شد.
تکنسیم و آلیاژهایش فوق رسانا هستند و می‌توانند برای تولید میدان مغناطیسی قوی در دمای پائین به کار روند.
● کاربرد: ردیابی متالورژیکی، سرماشیمی، مقاوم در برابر خوردگی، پزشکی هسته‌ای.
یکی از خواص مهم تکنسیم قدرت فوق‌العاده زیاد آن در هدایت نیروی برق است دانشمندان دریافتند که بسیاری از فلزات در درجه حرارت نزدیک به صفر مطلق c ۲۷۳/۱۶ ـ عملاً هیچ مقاومتی در برابر جریان برق از خود نشان نمی‌دهند و به آسانی انتقال می‌دهند.
قدرت زیاد تکنسیم در هدایت برق به این فلز امکان می‌دهد که در وسایل انتقال برق از نقطه‌آی به نقطه‌ای دیگر به کار رود و تکنسیم در این امر میان فلزات بی‌رقیب است.
کاشفان تکنسیم در آغاز موفق به تهیه ۰۰۰۰۰۰۰۰۰۱/۰ گرم از ماده شدند و این مقدار نیز برای فیزکدانان کم نیست زیرا هنگامی کاشفان مندلیوم موفق به کشف آن شدند تنها ۱۷ اتم از این ماده را کشف کردند و برای روشن شدن این نکته مثالی می‌زنیم: اگر همه اتم‌های آهن موجود در یک نوک سوزن را به‌طور یکنواخت در سطح کره زمین پخش کنیم هرده میلیون اتم آنها در سطح یک متر مربع جابه‌جا می‌شوند.
در ژوئن ۱۹۳۷ امیلیو سگره و همکارش پریر موفق به کشف عنصر شماره ۴۳ که زمانی در گذشته در اثر تشعشع تغییر شکل داده بود به‌طور مصنوعی دوباره زنده کنند و بدون هیچ‌گونه دردسری اسم آنرا تکنسیم نامیدند و تکنسیم مشتق از کلمه مصنوعی و بدلی یونانی گرفته شده است.
با همان مقدار اندکی که تکنسیم به دست آوردند باز توانستند درباره خواص این عنصر نکاتی دریابند از جمله فهمیدند که از خویشان بسیار نزدیک رنیم است.
در ۱۹۴۰ امیلیوسگره و دستیارش ووتسین هسون Hsun کشف که یکی از ایزوتوپ‌های تکنسیم که طولانی‌ترین زندگی را داشته است به مقار قابل ملاحظه‌ای در خرده ریزه‌های شکل گرفته در جریان بمباران اورانیوم با نوترون‌ها (کاررآکتور هسته‌ای) موجود است. چه در هر کیلوگرم از این زباله‌های اتمی چند گرم تکنسیم وجود دارد. و این اکتشاف ممی بود زیرا راآکتورهای اتمی علاوه بر کار اصلی خود به کارخانه تولید تکنسیم نیز بدل شده‌اند.
نخستین محصول آنها فلزی سنگین با نقطه ذوب بالا و رنگ نقره‌ای بود که یک تکهٔ آن هزاران بار بیش از طلا ارزش داشت.
در ۱۹۶۵ یک گرم تکنسیم (فلز مصنوعی) در بازار جهانی ۹۰ دلار ارزش داشت اما امروزه با صدها کیلوگرم سنجیده و فروخته می‌شود.
مهمترین نقش تکنسیم که جلوگیری از زنگ‌زدگی و خوردگی فلزات است کشف شد.
موضوع جلوگیری از خوردگی و زنگ‌زدگی با استفاده از تکنسیم سود جستند و به زودی دریافتند که تکنسیم بیشترین استحکام را دارد.
چه اگر مقداری از یک محلول را که به نسبت بسیار کم (یکصدم یا حتی یک هزارم) دارای پرتکنات = نمک اسیدتکنسیم می‌باشد به یک قطعه فولاد بزنیم، این فولاد به یک دژ تسخیر ناپذیر در برابر زنگ‌زدگی و پوسیدگی تبدیل می‌شود. حتی اگر آنرا تا ۲۵۰ درجه سانتی‌گراد حرارت بدهیم.
یکی دیگر از خواص تکنسیم قدرت فوق‌العاده آن در هدایت نیروی برق می‌باشد. دانشمندان کشف کرده‌اند که بسیاری از فلزات در درجه نزدیک به صفر مطلق ۱۶/۲۷۳ سانتی‌گراد عملاً هیچ مقاومتی در برابر برق از خود نشان نمی‌دهند و به آسانی آنرا انتقال می‌دهند.
قدرت و توانائی فوق‌العاده زیاد تکنسیم در هدایت برق به این فلز امکان می‌دهد که در وسایل انتقال برق از نقطه‌ای به نقطهٔ دیگر به کار برده شود و این امر آینده‌ای امیدبخش در مصارف صنعتی برای این عنصر به ارمغان آورد و تکنسیم نیروی برق را در درجه ۹۲/۲۶۲ سانتی‌گراد به آسانی انتقال می‌دهد در صورتی‌که سایر فلزات برای این کار به مقداری سرد شدن نیاز دارند.
منبع : مطالب ارسال شده