مقبره‌ها و امام‌زاده‌ها ، استان تهران

بر پهنه وسیع استان تهران و نواحی كوهستانی شمال آن كه پس از اسلام به همه آن‌ها قصران می‌گفتند، در عهد ساسانیان، بناهای دینی فراوانی ساخته شد. از آن میان، بناهایی برای پرستش ناهید (از ایزدان بزرگ زرتشتی) وجود داشت كه نام كنونی آن‌‌ها همه به گونه‌ای به ناهید مربوط است. پاره‌ای از آن‌‌ها اكنون نیز آبادند و از برخی از آن‌ها آثاری، و از دسته‌ای تنها خبری باقی مانده است. مانند گنبد بی‌بی شهربانو كه در جنوب تهران شهر ری واقع شده و تا این زمان به غلط آنجا را مدفن مادر گرامی حضرت سجاد علیه‌السلام كه دختر یزدگرد سوم ساسانی بود،‌ می‌دانند.
آثار بناهایی هم در منطقه موجود است كه در گذشته مورد پژوهش قرار نگرفته‌اند، مانند بقایای آتشگاهی كه در 30 كیلومتری شمال تهران روی یكی از قله‌‌های رشته‌كوه‌های توچال، در مرز میان روستای آهار و شهرستانك باقی مانده است.
از برخی بناها هم تنها نام و حكایتی باقی است، و اكنون آثاری از آن‌ها نیز بر جای نمانده است. خاطون بارگاه در بلندی‌های شمال تهران و قلعه هفتاد دختران و قلعه‌هایی در كمردشت دشتك در لار لواسان از توابع شمیرانات تهران و بنای دره اسبولك اوشان در رودبار قصران از آن جمله هستند.
مهم‌ترین مقبره‌ها و زیارت‌گاه‌ها و گورستان‌هایی كه شخصیت‌های دینی، اجتماعی، سیاسی و ادبی در آن‌ها مدفون‌اند عبارت‌اند از :