پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا

سالن چاپ ماشین‌آلات افست ورقی


سالن چاپ ماشین‌آلات افست ورقی
زیرسازی و نصب تاسیسات تهویه و روشنایی و نیز تجهیزات فوت و مک و امکانات ایمنی در محیط چاپخانه، دارای ریزه‌کاری‌های فراوانی است که رعایت آنها تاثیر چشمگیری در شرایط محیط و کیفیت کارهای چاپی دارد.
رعایت بسیاری از دستورالعمل‌ها در این زمینه‌ها هیچگونه هزینه اضافی تحمیل نمی‌کند، در عوض از بروز بسیاری مشکلات و گرفتاری‌ها و هزینه‌های بعدی نیز جلوگیری می‌کند.
در اینجا نکات اساسی و توصیه‌های ارزنده‌ای درباره ساختمان و تاسیسات ماشین‌خانه ارایه می‌شود.
- ‌حداقل ‌فضای ‌مورد ‌نیاز: ‌با ‌توجه ‌به ‌مساحت ‌کف ‌ماشین ‌چاپ ‌که ‌به ‌سطح ‌زیر ‌اشغال ‌معروف ‌است، ‌(طول ‌* ‌عرض) ‌حداقل ‌فضای ‌مرتبط ‌با ‌جریان ‌کار ‌و ‌فضای ‌مورد ‌نیاز ‌جهت ‌نصب ‌ماشین ‌می‌بایست ‌۲ ‌تا ‌۳ ‌برابر ‌سطح ‌زیر ‌اشغال ‌بوده، ‌به ‌اضافه ‌فضایی ‌جهت ‌انبار ‌موقت ‌به ‌منظور ‌هم هوایی شرایط ‌دما ‌و ‌رطوبت ‌کاغذ ‌مصرفی، ‌به ‌اضافه ‌فضایی ‌کنار ‌ماشین ‌چاپ ‌به ‌منظور ‌قرار ‌دادن ‌اوراق ‌نیمه ‌تمام ‌چاپی ‌اعم ‌از ‌رنگ‌های ‌تکمیلی ‌و ‌یا ‌چاپ ‌پشت ‌و ‌تعبیه ‌فضای ‌مورد ‌نیاز ‌جهت ‌نگهداری ‌مرکب‌های ‌مصرفی ‌و ‌میز ‌ترکیب ‌و ‌مخلوط ‌رنگ ‌جهت ‌رنگ‌های ‌ساختگی، ‌البته ‌به ‌امکان ‌گسترش ‌این ‌فضاها ‌در ‌صورت ‌افزایش ‌و ‌یا ‌تکمیل ‌تجهیزات ‌نیز ‌می‌بایست ‌نظر ‌داشته ‌و ‌ضریبی ‌تا ۳۰‌% ‌فضای ‌بیشتر ‌را ‌به ‌آن ‌اختصاص ‌داد.
-کف ‌سالن: ‌ایجاد ‌کف ‌بتنی ‌و ‌هم‌سطح ‌در ‌سالن ‌چاپ ‌یک ‌اصل ‌قلمداد می‌شود. ‌نیازی ‌به ‌ایجاد ‌لایه ‌سخت ‌شده ‌در ‌سطح ‌بتن ‌نیست ‌لیکن ‌ایجاد ‌یک ‌پوشش ‌نظیر ‌کف‌پوش ‌و ‌یا ‌رنگ ‌اپوکسی ‌به منظور جلوگیری از ‌گردوغبار ‌از ‌سطح ‌بتن، ‌پیشنهاد ‌می‌شود. ‌جهت ‌برخورداری ‌از ‌یک ‌کفپوش ‌جذاب ‌با ‌قابلیت ‌پاک‌شوندگی ‌آسان، ‌استفاده ‌از ‌یک ‌پوشش ‌اپوکسی ‌و ‌اورتان ‌با ‌رنگ ‌خاکستری ‌که ‌مقاوم ‌مواد ‌خورنده ‌شیمیایی ‌ضد ‌لکه ‌(با ویژگی ‌ضد‌لغزندگی) ، ‌به ‌ضخامت ‌۳ ‌میلی‌متر ‌روی ‌سطح ‌بتن ‌پیشنهاد ‌می‌شود.
‌برای ‌کلیه ‌ماشین‌های ‌چاپ ‌۵/‌۱ ‌ورقی ‌به ‌بالا ‌می‌بایست ‌فوندانسیون ‌بتنی ‌تعبیه ‌شود. ‌بتن ‌فوندانسیون ‌نیاز ‌به ‌حداقل ‌۴ ‌هفته ‌زمان ‌به ‌منظور ‌خشک ‌شدن ‌و ‌استحکام ‌جهت ‌نصب ‌ماشین ‌خواهد ‌داشت، ‌مگر ‌آن‌که ‌از ‌افزودنی‌های ‌خاص ‌شیمیایی ‌در ‌بتن ‌استفاده ‌شود ‌که ‌زمان ‌مزبور ‌را ‌به ‌حداقل ‌دو ‌هفته ‌کاهش ‌می‌دهد. ‌حتی ‌برای ‌ماشین‌آلات ‌دو ‌ورقی ‌(۵۰*۷۰) ‌نیز ‌عرض ‌فوندانسیون ‌را ‌مناسب ‌نصب ‌ماشین‌آلات ‌۵/۴ ‌ورقی ‌(۱۰۰*۷۰) ‌و ‌طول ‌آن ‌را ‌به ‌اندازه ‌ماشین ‌۸ ‌رنگ ‌محاسبه ‌و ‌اجرا ‌نمایید ‌که ‌امکان ‌ارتقا ‌و ‌نصب ‌ماشین‌آلات ‌بزرگ‌تر ‌در ‌آینده ‌به ‌سهولت ‌فراهم ‌باشد. ‌محاسبات ‌اجرایی ‌مربوط ‌به ‌بالش ‌بتنی ‌فوندانسیون ‌می‌بایست ‌بر ‌اساس ‌وزن ‌ماشین ‌و ‌مقاومت ‌خاک ‌زیر ‌آن ‌باشد. ‌پیشنهاد ‌می‌شود ‌طی ‌مشاوره ‌با ‌سازنده ‌ماشین ‌و ‌استفاده ‌از ‌مشاورین ‌مهندس ‌سازه ‌نسبت ‌به ‌طراحی ‌و ‌اجرای ‌فوندانسیون ‌بتنی ‌ماشین ‌اقدام ‌شود.
می‌توان ‌از ‌صفحات ‌عایق ‌صدا ‌و ‌لرزش ‌(نظیر ‌تخته‌های ‌یونولیتی) ‌بین ‌بالش ‌بتنی ‌و ‌دیواره ‌کناره ‌آن ‌از ‌کف ‌سالن ‌استفاده ‌کرد. ‌این ‌صفحات ‌می‌بایست ‌۱ ‌تا ‌۵/‌۱ ‌سانتی ‌متر ‌پایین‌تر ‌از ‌سطح ‌کف ‌سالن ‌قرار ‌گیرد ‌و ‌سپس ‌فضای ‌خالی ‌بالای ‌آن ‌بین ‌بالش ‌بتنی ‌و ‌کف ‌سالن، ‌توسط ‌درزگیرهای ‌قابل ‌انعطاف ‌نظیر ‌چسب‌های ‌آکواریوم ‌پر ‌شود.
محیط ‌پیرامون ‌هر ‌ماشین ‌و ‌راهروهای ‌منتهی ‌به ‌آن ‌جهت ‌نقل ‌و ‌انتقال ‌کاغذ ‌می‌بایست ‌توسط ‌خطوط ‌زرد ‌رنگ ‌به ‌پهنای ‌باند ‌۷۵ ‌میلی‌متر ‌خط‌کشی ‌شود.
ـ سقف‌ها: ‌نصب ‌سقف ‌کاذب ‌در ‌زیر ‌سقف ‌اصلی ‌سالن ‌چاپ ‌به ‌ارتفاع ‌۷/۳ ‌الی ‌۳/۴ ‌متر ‌از ‌کف ‌و ‌یا ‌رعایت ‌۱/‌۲ ‌متر ‌فاصله ‌سقف ‌کاذب ‌از ‌بلندترین ‌قسمت ‌ماشین ‌چاپ ‌پیشنهاد ‌می‌شود. ‌اغلب ‌سقف ‌کاذب ‌جهت ‌پوشش ‌کلیه ‌تجهیزات ‌و ‌مواردی ‌است ‌که ‌زیر ‌سقف ‌اصلی ‌نصب ‌و ‌قرار ‌گرفته‌اند، (‌نظیر ‌آهن‌آلات ‌اسکلت ‌ساختمان، ‌لوله‌کشی‌های ‌آب، ‌گاز ‌و ‌آتش‌نشانی، ‌کانال‌های ‌سیم ‌و ‌کابل‌های ‌برق ‌مربوط ‌به ‌چراغ‌های ‌سقفی ‌و ‌غیره) ‌که ‌امکان ‌بالقوه ‌جذب ‌گردوغبار ‌و ‌پودر خشک کن‌های ماشین ‌افست ‌معلق ‌در ‌هوا ‌را ‌داشته ‌که ‌پس ‌از ‌مدتی، ‌ ‌کارگاه ‌باعث ‌جدا ‌شدن ‌و ‌ریزش ‌مستمر ‌بر ‌روی ‌سطح ‌کار ‌چاپی ‌داخل ‌ماشین ‌و ‌یا ‌مرکبدان‌ها ‌شده ‌و ‌موجب ‌آشغال ‌آوردن ‌بر ‌روی ‌سطح ‌چاپ ‌خواهد ‌شد. ‌رنگ ‌سفید ‌کاشی‌های ‌گچی ‌مربع ‌شکل ‌سقف ‌کاذب ‌موجب ‌انکسار ‌و ‌بازتابش ‌نور ‌در ‌محیط ‌چاپخانه ‌و ‌ایجاد ‌فضای ‌روشن‌تر، ‌یکنواخت‌ ‌و ‌دلپذیر ‌می‌شود.
همچنین ‌تعبیه ‌سقف ‌کاذب ‌در ‌ارتفاع ‌مذکور ‌مخصوصا ‌در ‌سالن‌های ‌با ‌ارتفاع ‌بالا ‌موجب ‌کاهش ‌حجم ‌هوای ‌مورد ‌تهویه ‌و ‌صرفه‌جویی ‌در ‌هواسازی ‌سالن ‌و ‌انرژی ‌مصرفی ‌مربوط ‌به ‌آن ‌می‌شود.
کاشی‌های ‌سقف ‌کاذب ‌می‌بایست ‌اولا ‌از ‌مواد ‌ضد ‌حریق ‌ساخته ‌شده ‌باشد ‌و ‌ثانیا ‌از ‌پوشش ‌با ‌سطح ‌براق ‌یا ‌روغنی ‌برخوردار ‌بوده ‌تا ‌از ‌جذب ‌گردوغبار ‌و ‌پودر ‌ماشین ‌چاپ ‌معلق ‌در ‌فضای ‌کارگاه ‌ممانعت ‌به ‌عمل ‌آورد، ‌وگرنه ‌پس ‌از ‌مدتی ‌خود به ‌منبعی ‌به جهت ‌ریزش ‌مستمر ‌آشغال ‌در ‌مرکبدان‌ها ‌بدل خواهد ‌شد. ‌در ‌زمان ‌انتخاب ‌و ‌خرید ‌جنس ‌سقف، ‌دقت ‌لازم ‌را ‌به ‌عمل ‌آورید، ‌چنانچه ‌کاشی‌های ‌سقف ‌از ‌وزن ‌سبکی ‌برخوردار ‌باشند، ‌با ‌باز ‌و ‌بسته ‌شدن ‌درب‌های ‌لولایی ‌سالن، ‌کاشی‌های ‌سقف ‌مزبور ‌امکان ‌بلند ‌شدن ‌از ‌جای ‌خود ‌را ‌دارند، ‌مگر ‌آن‌که ‌توسط ‌گیره‌های ‌مخصوص ‌به ‌لبه < >‌T‌شکل ‌سپری‌های ‌معلق ‌سقف ‌کاذب ‌محکم ‌شده ‌باشند.
در ‌طراحی ‌و ‌اجرای ‌هوای ‌برگشتی ‌از ‌سیستم ‌هواسازی ‌سالن ‌چاپ ‌باید ‌دقت ‌شود ‌که ‌از ‌امکان ‌هدایت ‌آن ‌به ‌فضای ‌فی‌مابین ‌سقف ‌کاذب ‌و ‌سقف ‌اصلی ‌استفاده ‌نشود. ‌این ‌طرح ‌شاید ‌به ‌دلیل ‌صرفه‌جویی ‌در ‌انرژی ‌در ‌کارگاه‌های ‌دیگری ‌پیشنهاد ‌شود، ‌لیکن ‌در ‌چاپخانه‌ها ‌به ‌جهت ‌ورود ‌پودر ‌چاپ ‌معلق ‌در ‌فضا ‌به ‌آن ‌بخش ‌و ‌انباشت ‌در ‌لابه‌لای ‌درزهای ‌سقف، ‌مشکل ‌ریزش ‌مستمر ‌آشغال ‌به ‌داخل ‌ماشین ‌و ‌سطح ‌مرکب‌دان‌ها ‌تکرار ‌خواهد ‌شد.
در ‌سقف‌های ‌کاذبی ‌که ‌روزنه ‌و ‌یا ‌پنجره ‌سقفی ‌دارد، ‌می‌بایست ‌با ‌تعبیه ‌سایه‌بان ‌و ‌یا ‌دیفیوزرهای ‌انعکاسی، ‌از ‌تابش ‌مستقیم ‌نور ‌خورشید ‌به ‌داخل ‌سالن، ‌به ویژه‌فضای ‌بالای ‌ماشین ‌چاپ ‌ممانعت ‌به ‌عمل ‌آورد. ‌قبلا ‌در ‌مورد ‌علت ‌این ‌امر ‌و ‌جلوگیری ‌از ‌ورود ‌پرتو ‌ UV‌به ‌تفصیل صحبت ‌شده ‌است. ‌
ـ دیوار ‌و ‌جداره‌ها: ‌متناسب ‌با ‌اندازه ‌سالن ‌پیشنهاد ‌می‌شود ‌که ‌بخش ‌ماشین‌آلات ‌ورقی ‌توسط ‌جداره‌هایی ‌محصور ‌و ‌جدا ‌شوند. ‌مواد ‌به ‌کار ‌رفته ‌اعم ‌از ‌بلوک‌های ‌سیمانی، ‌پیش‌ساخته ‌چوبی ‌و ‌یا ‌فلزی ‌در ‌جداره‌ها ‌از ‌اهمیت ‌چندانی ‌برخوردار ‌نیست. ‌با ‌این ‌حال ‌جداره‌های ‌پیچ ‌و ‌مهره‌ای ‌امکان ‌جابه‌جایی ‌و ‌یا ‌نصب ‌اتصالات ‌برق، ‌تلفن ‌و ‌شبکه ‌را ‌به ‌سادگی ‌دارد. ‌دیواره‌ها ‌می‌تواند ‌با ‌پوشش ‌رنگ ‌روغنی ‌مات ‌روشن ‌نظیر ‌طوسی ‌روشن، ‌بژ ‌و ‌یا ‌سبز ‌روشن ‌تزیین ‌شود. ‌در ‌دیواره‌ها ‌می‌بایست ‌ابتدا ‌مواد ‌آکوستیک ‌ضد ‌لرزش ‌و ‌عایق ‌صدا ‌تعبیه ‌شود ‌تا ‌موجب کاهش ‌انعکاس ‌سروصدا ‌در ‌سالن ‌چاپ ‌شود. ‌همچنین ‌داخل ‌سطح ‌خارجی ‌دیواره‌ها ‌می‌بایست ‌از ‌عایق ‌رطوبت ‌استفاده ‌شود ‌تا ‌موجب ‌عدم ‌تبادل ‌رطوبت ‌از ‌جداره‌ها ‌شده ‌و ‌امکان ‌حفظ ‌و ‌ثبوت ‌رطوبت ‌نسبی ‌به ‌میزان ‌معین ‌را ‌در ‌سالن‌ ‌چاپ ‌فراهم ‌سازد.
ـ درب‌ها: ‌درب‌های ‌اصلی ‌ورودی ‌و ‌خروجی ‌می‌بایست ‌دارای ‌۴/۲ ‌متر ‌عرض ‌و ‌۳ ‌متر ‌ارتفاع ‌باشد. ‌کلیه ‌دهانه‌ها ‌بین ‌قسمت‌های ‌مختلف ‌می‌بایست ‌توسط ‌درب‌های ‌کشویی ‌سریع، ‌لولای ‌دو ‌دهانه، ‌کرکره‌ ‌برقی ‌جمع ‌شو ‌به ‌سمت ‌بالا ‌و ‌یا ‌نوارهای ‌ضخیم ‌پلاستیک ‌شفاف ‌به ‌صورت ‌آویز ‌بسته ‌شود. ‌همواره می‌بایست ‌یک ‌درب ‌نفر ‌رو ‌در ‌کنار ‌درب‌های ‌عبور ‌و ‌مرور ‌بار ‌و ‌ماشین ‌تعبیه شود. ‌کلیه ‌درب‌های ‌مذکور ‌باید ‌دارای یک ‌پنجره ‌جهت ‌دید ‌دو ‌طرف ‌بر ‌روی ‌آن ‌در ‌ارتفاع ‌قد ‌شخص ‌باشد.
ـ پنجره‌ها: ‌در ‌قسمت ‌سالن ‌چاپ ‌تعبیه ‌هر ‌گونه ‌پنجره ‌و ‌یا ‌نورگیر -‌که ‌موجب ‌تابش ‌نور ‌خورشید ‌که ‌حاوی ‌پرتو ‌ UVاست ‌و ‌موجب ‌صدمه ‌به ‌نوردهای ‌مرکب ‌می‌شود- ‌توصیه ‌نمی‌شود. ‌در ‌فصل‌های ‌قبلی ‌به ‌تفصیل ‌در ‌این ‌مورد ‌بحث ‌شده ‌است. ‌ ‌
ـ نورپردازی ‌سالن ‌چاپ: ‌چنانچه ‌سقف ‌سالن ‌با ‌سقف‌های ‌کاذب ‌مورد ‌اشاره ‌در ‌بخش ‌سقف، ‌پوشیده ‌شده ‌باشد، ‌تعبیه ‌قاب‌های ‌استاندارد ‌۶۰*۶۰ ‌سانتی‌متر ‌و ‌یا ‌۱۲۰*۶۰ ‌سانتی‌متر ‌در ‌داخل ‌سقف، ‌حاوی ‌لامپ‌های ‌فلورسنت ‌(مهتابی)، ‌می‌تواند ‌شدت ‌نور ‌تابش ‌۶۴۵ ‌الی ‌۷۵۵ ‌لوکس ‌(واحد ‌تابش ‌نور) ‌را ‌در ‌سطح ‌ارتفاع ‌کار ‌(اپراتوری) ‌تامین کند. ‌چنانچه ‌سقف ‌سالن ‌تا ‌زیر ‌سقف ‌اصلی ‌باز ‌و ‌مرتفع ‌باشد، ‌استفاده ‌از ‌لامپ‌های ‌گازی ‌متال ‌هالا‌ید ‌(با ‌دمای ‌۴۷۰۰ ‌درجه ‌کلوین) ‌که ‌همان ‌شدت ‌نور ‌فوق ‌را ‌تامین ‌می‌کند ‌و ‌یا ‌نصب ‌قاب‌های ‌با ‌لامپ ‌فلورسنت ‌به ‌صورت ‌آویز ‌با ‌تابش ‌نور ‌سفید ‌(با ‌دمای ‌۳۷۰۰ ‌درجه ‌کلوین) ‌به ‌صورت ‌موازی ‌با ‌امتداد ‌ماشین ‌چاپ ‌و ‌فاصله ‌۳۰ ‌سانتی‌متر ‌بیرون‌تر ‌از ‌لبه ‌واحدهای ‌چاپ ‌که ‌به ‌صورت ‌زاویه‌دار ‌به ‌سمت ‌خط ‌تقارن ‌مرکز ‌ماشین ‌تابیده ‌شود، ‌پیشنهاد ‌می‌شود. ‌باید ‌توجه ‌داشت ‌که ‌جعبه‌ها ‌و ‌قاب‌های ‌لامپ‌ها ‌(به‌ویژه ‌از ‌نوع ‌آویز) ‌نمی‌بایست ‌بالای ‌واحدهای ‌چاپ ‌نصب ‌شوند، ‌چرا ‌که ‌به ‌طور ‌طبیعی ‌ذرات ‌گردوغبار، ‌کاغذ ‌و ‌پودر ‌ماشین ‌به ‌مرور ‌زمان ‌جذب ‌آنها ‌شده ‌و ‌با ‌اندک ‌حرکتی ‌به ‌صورت ‌آشغال ‌داخل ‌مرکبدان ‌و ‌یا ‌لابه‌لای ‌نوردهای ‌مرکب ‌و ‌یا ‌آب ‌ریزش ‌خواهند ‌کرد. ‌به ‌طور ‌کلی ‌تا ‌جایی ‌که ‌امکان ‌دارد ‌شدت ‌سفیدی ‌نور ‌در ‌اطراف ‌ماشین ‌می‌بایست ‌در ‌حدود ‌۵۰۰۰ ‌درجه ‌کلوین ‌باشد. ‌همچنین ‌وجود ‌یک ‌چراغ ‌دستی ‌متحرک ‌می‌تواند ‌به ‌اپراتور ‌کمک ‌کند ‌تا ‌نسبت ‌به ‌بررسی ‌میزان ‌آب ‌بر ‌روی ‌سطح ‌پلیت‌ها ‌به ‌منظور ‌کنترل ‌آن ‌اقدام ‌نموده ‌و ‌همچنین ‌در ‌مواقع ‌تعمیرات و ‌غیره ، ‌قابل ‌استفاده ‌باشد.
ـ کنترل ‌عوامل ‌محیطی: ‌می‌بایست ‌دما ‌و ‌رطوبت ‌نسبی ‌در ‌کل ‌ایام ‌سال ‌به ‌دقت ‌کنترل ‌و ‌تنظیم ‌شود. ‌دمای ‌محیط ‌در ‌سالن ‌چاپ ‌بین ‌۲۱ ‌تا ‌۲۳ ‌درجه ‌سانتی‌گراد ‌با ‌تلرانس ‌۱+ ‌درجه‌ و ‌رطوبت ‌نسبی ‌آن ‌۴۵% ‌الی ‌۵۰% ‌با ‌تلرانس ‌۵%+ ‌تعیین ‌شده ‌است. ‌به‌طور معمول ‌برای ‌سالن ‌چاپ، ‌نصب ‌یک ‌سیستم ‌ ‌هواساز ‌(HVAC) مجزای ‌از ‌سایر ‌بخش‌ها ‌توصیه ‌می‌شود. ‌همچنین ‌نصب ‌یک ‌ثبّات ‌حداقل ‌و ‌حداکثر ‌دما ‌و ‌رطوبت ‌نسبی ‌در ‌محل ‌می‌تواند ‌کنترل ‌هفتگی ‌و ‌یا ‌حتی ‌روزانه ‌را ‌امکان‌پذیر ‌سازد. ‌ثبت ‌کتبی ‌در ‌جداول ‌و ‌نمودار ‌جداگانه ‌می‌تواند ‌در مواردی‌جهت ‌پیگیری ‌ایرادهای ‌چاپی ‌کاربرد ‌موثری ‌داشته ‌باشد.
سیستم ‌گردش ‌هوا ‌و ‌میزان ‌تهویه ‌هوای ‌تازه ‌در ‌کارگاه‌ها ‌می‌بایست ‌مطابق ‌با ‌استانداردهای ‌موجود ‌محاسبه ‌و ‌اجرا ‌شود. ‌چنانچه ‌در ‌محلول ‌چاپ ‌میزان ‌الکل ‌بیش ‌از ‌۱۵% ‌باشد، ‌میزان ‌ترکیب ‌هوای ‌ناشی ‌از ‌مکش ‌هوای ‌تازه ‌می‌بایست ‌بیشتر ‌شود ‌تا ‌بوی ‌الکل ‌از ‌محیط ‌خارج شود. ‌اندازه ‌و ‌محل ‌دریچه‌های ‌دهش ‌تهویه ‌هوا ‌باید ‌به ‌گونه‌ای ‌محاسبه ‌و ‌قرار ‌گرفته ‌باشد ‌که ‌از ‌برخورد ‌مستقیم ‌جریان ‌هوا ‌با ‌سرعت ‌بالا ‌به ‌محلول ‌آب ‌واحدهای ‌چاپ ‌افست ‌که ‌موجب ‌تسریع ‌در ‌تبخیر ‌آن ‌خواهد ‌شد، ‌ممانعت ‌شود. ‌هوای ‌تهویه ‌شده ‌می‌بایست تمیز ‌و ‌عاری ‌از ‌ذرات ‌گردوغبار ‌باشد. ‌فیلترهای ‌واحد ‌هواساز ‌می‌بایست به‌طور مرتب ‌تمیز ‌و ‌یا ‌تعویض ‌شوند، ‌چرا ‌که ‌گردش ‌هوا ‌موجب ‌جذب ‌مقادیر ‌قابل توجهی ‌از ‌پودر ‌چاپ ‌معلق ‌در ‌هوا ‌و ‌ذرات ‌غبار ‌کاغذ ‌و ‌مقوا ‌به ‌فیلترها ‌خواهد ‌شد. ‌توصیه ‌می‌شود ‌که ‌در ‌نزدیکی ‌واحد ‌پودرپاش ‌یک ‌واحد ‌مجزا ‌جهت ‌گردش ‌هوا ‌و ‌جذب ‌پودر ‌چاپ ‌نصب ‌شود. ‌این ‌سیستم‌های ‌تمیزکننده ‌هوا ‌اغلب ‌ذرات ‌معلق ‌پودر ‌را ‌با ‌مکش ‌هوا ‌در ‌بالای ‌قسمت ‌تحویل ‌ماشین ‌و ‌برگشت ‌هوای ‌تمیز ‌با ‌رطوبت ‌و ‌دمای ‌مناسب ‌به ‌سالن ‌چاپ، ‌در ‌یک ‌سیکل ‌بسته ‌به ‌گردش ‌درمی‌آورند.
● آب، ‌برق ‌و ‌هوای ‌فشرده:
ـ برق:‌ ‌ولتاژ ‌برق ‌می‌بایست ‌مطابق ‌با ‌مشخصات ‌مورد ‌نیاز ‌ماشین‌آلات ‌چاپ ‌و ‌مصارف ‌اداری ‌باشد ‌یعنی ‌۲۲۰ ‌ولت ‌تک ‌فاز ‌و ‌۳۸۰ ‌و ‌یا ‌۴۰۰ ‌ولت ‌سه ‌فاز. ‌استفاده ‌از ‌استابلایزر، ‌ترانس ‌و ‌یا ‌منابع ‌تغذیه ‌ذخیره ‌نظیر ‌یوپی ‌اس ‌و ‌یا ‌ژنراتورهای ‌برق ‌تک ‌فاز ‌و ‌یا ‌سه ‌فاز ‌در ‌مناطقی ‌که ‌دچار ‌نوسانات ‌و ‌یا ‌قطعی ‌برق ‌هستند ‌یک ‌ضرورت ‌گریزناپذیر ‌است. ‌گو ‌این‌که ‌همواره ‌برای ‌سیستم‌های ‌کنترل ‌الکترونیک ‌تعبیه ‌یک ‌استابلایزر ‌یا ‌یوپی‌اس ‌آن‌لاین ‌جهت ‌روشنایی ‌و ‌تجهیزات ‌کم ‌مصرف ‌نظیر ‌سرورها، ‌تلفن ‌و ‌یا ‌بخش ‌پیش ‌از ‌چاپ ‌پیشنهاد ‌می‌شود.
در ‌طراحی ‌و ‌ساخت ‌امکانات ‌زیربنایی ‌یک ‌کارگاه ‌تازه ‌تاسیس ‌چاپ، ‌هنگام ‌اجرای ‌فوندانسیون ‌ماشین‌آلات، ‌می‌توان ‌با ‌اجرای ‌کانال‌های ‌انتقال ‌کابل‌های ‌تغذیه ‌برق ‌ماشین‌آلات، ‌حتی ‌آنها ‌را ‌جهت ‌انتقال ‌لوله‌های ‌هوای ‌فشرده ‌و ‌یا ‌وکیوم ‌نیز ‌مورد ‌استفاده ‌قرار ‌داد. ‌البته ‌می‌توان ‌کابل‌های ‌برق ‌را ‌از ‌بالا، ‌داخل ‌سقف ‌کاذب ‌و ‌یا ‌تشتک‌های ‌معلق ‌سقفی ‌عبور ‌داد ‌و ‌به ‌محل ‌تغذیه ‌ماشین ‌رساند. ‌سپس ‌با ‌ادامه ‌مسیر ‌کابل‌ها ‌از ‌داخل ‌لوله ‌عمودی ‌به ‌صورت ‌ایمنی، ‌کابل‌ها ‌را ‌با ‌عبور ‌از ‌زیر ‌ماشین ‌به ‌تابلوهای ‌برق ‌رسانید.
‌بهتر ‌است ‌کابل‌ها ‌وتشتک‌های ‌عبوری ‌به ‌هیچ ‌وجه ‌از ‌بالای ‌واحدهای ‌چاپ ‌عبور ‌نکنند، ‌چرا ‌که ‌در ‌طولانی‌مدت ‌موجب ‌جذب ‌گردوغبار ‌و ‌پودر ‌ماشین‌ها ‌شده ‌که ‌در ‌طول ‌زمان ‌موجب ‌ریزش ‌مستمر ‌در ‌داخل ‌ماشین ‌و ‌ایجاد ‌آشغال ‌در ‌سطح ‌چاپ ‌خواهد ‌شد. ‌تعبیه ‌پریز ‌برق ‌در ‌بخش ‌میز ‌کنترل ‌و ‌میزهای ‌کار ‌نیز ‌ضروری ‌است.
ـآب: ‌آب ‌جهت ‌پر ‌کردن ‌مخزن ‌محلول ‌آب ‌واحدهای ‌چاپ ‌می‌بایست ‌یا ‌روی ‌ستون ‌و ‌یا ‌دیوار ‌مجاور ‌ماشین ‌چاپ ‌و ‌در ‌دسترس ‌باشد. ‌لوله‌کشی ‌آب ‌جهت ‌آب‌سردکن‌ها، ‌سینک‌های ‌شست‌وشوی ‌نوردها ‌(در ‌صورت ‌نیاز) ‌و ‌لینک ‌روشویی ‌و ‌دستشویی ‌نیز ‌می‌بایست ‌تعبیه ‌شود. ‌لوله‌کشی ‌آب ‌گرم ‌نیز ‌ضروری ‌است. ‌در مواردی ‌استفاده ‌از ‌یک ‌آبگرمکن ‌دیواری ‌و ‌یا ‌سقفی ‌کوچک ‌در ‌محل ‌با ‌صرفه‌تر ‌از ‌لوله‌کشی ‌و ‌سیستم‌ ‌گرمایشی ‌مرکزی ‌است ‌چرا ‌که ‌اگر ‌فاصله ‌مذکور ‌زیاد ‌باشد، ‌زمان ‌طولانی ‌سپری ‌خواهد ‌شد ‌تا ‌آب ‌گرم ‌به ‌شیر ‌مصرفی ‌برسد.
تعبیه ‌تمام ‌مصارف ‌آبی ‌در ‌مجاورت ‌یک ‌دیوار ‌موجب ‌کاهش ‌در ‌مصرف ‌لوله‌کشی ‌می‌شود. ‌اگر ‌کانداکتیویتی ‌(رسانایی) ‌آب ‌مساوی ‌یا ‌بیشتر ‌از ‌۵۰۰ ‌میکرواهم ‌باشد، ‌تصفیه ‌آب ‌از ‌نظر ‌سختی ‌که ‌به ‌لحاظ ‌ناخالصی‌های ‌آن ‌موجب ‌مشکلاتی ‌در ‌کیفیت ‌چاپ ‌خواهد ‌شد، ‌ضروری ‌می‌باشد. ‌سختی ‌بیش ‌از ‌حد ‌آب‌ ‌مصرفی ‌ماشین ‌موجب ‌مشکلات ‌چاپی ‌از ‌قبیل ‌سفیدک ‌بر ‌روی ‌نوردها، ‌رسوب ‌بر ‌روی ‌پلیت‌ها ‌و ‌خال ‌زدن ‌پلیت ‌خواهد ‌شد. ‌جهت ‌تصفیه ‌آب ‌و ‌کاهش ‌سختی ‌بهترین ‌سیستم ‌پیشنهادی، ‌سیستم‌های ریو‌رس ‌اوسموز ‌ (Reverse‌ Osmosis) است. ‌استفاده ‌از ‌نرم‌کننده‌ها ‌برای ‌سختی‌گیری‌ ‌پیشنهاد ‌نمی‌شود. ‌به ‌طور ‌کلی ‌می‌بایست ‌از ‌تعبیه ‌کفشور ‌و ‌لوله‌کشی ‌فاضلاب ‌در ‌کف ‌سالن ‌چاپ ‌ماشین‌آلات ‌ورقی ‌خودداری ‌کرد،‌چرا ‌که ‌موجب ‌می‌شود ‌که ‌پرسنل ‌با ‌شست‌وشوی ‌کف، ‌مواد ‌غیر ‌مناسب ‌را ‌به ‌سیستم ‌فاضلاب ‌شهری ‌وارد ‌کنند. بد نیست بار دیگر ‌در ‌اینجا ‌تاکید شود ‌که ‌متاسفانه ‌هنوز ‌مکانیزم ‌رفع ‌یا ‌جمع‌آوری ‌فاضلاب ‌صنعتی ‌و ‌امحای ‌آن ‌در ‌کشور ‌مطابق ‌با ‌قوانین ‌محیط ‌زیست ‌جهانی ‌وجود ‌نداشته ‌و ‌پرداخت ‌به ‌این ‌موضوع ‌در ‌سطح ‌کلان ‌کشوری ‌و ‌همچنین ‌منطقه‌ای ‌در ‌شهرک‌های ‌صنعتی ‌از ‌مهم‌ترین ‌عوامل ‌تضمین ‌بهداشت ‌محیط ‌زیست ‌است. ‌در ‌این ‌راستا ‌لازم ‌است ‌که ‌تعبیه ‌تانک‌های ‌جمع‌آوری ‌فاضلاب ‌در ‌زمان ‌طراحی ‌سایت ‌صورت ‌پذیرد ‌تا ‌رفته ‌رفته ‌زیرساخت‌های ‌واحدهای ‌صنعتی ‌به ‌طور ‌خودجوش ‌آماده ‌طرح‌های ‌ملی ‌در ‌جهت ‌مذکور ‌شود.
ـ هوای ‌فشرده: ‌هم ‌هوای ‌فشرده ‌کم ‌فشار ‌و ‌هم ‌پرفشار ‌و ‌همچنین ‌یک ‌سیستم ‌وکیوم ‌(مکش) ‌در ‌اغلب ‌ماشین‌آلات ‌چاپ ‌مورد ‌نیاز ‌است.
به طور معمول ‌کمپرسورها، دمنده‌ها ‌و ‌پمپ‌های ‌باد ‌همراه ‌ماشین ‌چاپ ‌خریداری ‌می‌شوند. ‌این ‌مجموعه ‌از ‌تجهیزات ‌جانبی ‌همراه ‌ماشین، ‌اغلب ‌با ‌تولید ‌سروصدا ‌و ‌گرمای ‌زیاد ‌همراهند. ‌بیشتر ‌ماشین‌آلات ‌جدید ، ‌این ‌ ‌تجهیزات ‌جانبی ‌را ‌داخل ‌یک ‌کابینت ‌مجزا ‌در ‌سمت ‌پشت ‌ماشین ‌یعنی ‌چرخ‌دنده‌ها ‌قرار ‌داده‌اند. ‌در ‌غیر ‌این ‌صورت ‌آنها ‌را ‌در ‌زیر ‌رکاب ‌پشت ‌ماشین ‌یعنی ‌سمت ‌چرخ‌دنده‌ها ‌گذارده‌اند ‌که ‌متاسفانه ‌دسترسی ‌به ‌تعمیرات ‌و ‌سرکشی کمپروسورها ‌در ‌آن ‌قسمت ‌محدود ‌بوده ‌و ‌سریع‌تر ‌کثیف می‌شوند . ‌(‌اغلب ‌به ‌خاطر ‌نشستن ‌پودر ‌خشک‌کن ‌بر ‌روی ‌آنها) ‌قرار ‌دادن ‌کمپرسورها ‌در ‌فضایی ‌دورتر ‌از ‌ماشین ‌چاپ، ‌موجب ‌جلوگیری از ‌سروصدا ‌و ‌گرما ‌در ‌سالن ‌چاپ ‌شده ‌و ‌باعث ‌محافظت ‌آنها ‌در ‌مقابل ‌گردوغبار ‌پودر خشک‌کن ‌و ‌ذرات ‌آشغال ‌محیط ‌می‌شود، ‌در ‌ضمن ‌امکان ‌دسترسی ‌آسان ‌برای ‌تمیز ‌کردن ‌و ‌سرکشی ‌دوره‌ای ‌آنها ‌را ‌فراهم ‌می‌آورد.
تعبیه ‌یک ‌اتاق ‌مجزا ‌به ‌عنوان ‌اتاق ‌کمپرسور ‌در ‌مجاورت ‌دیوار ‌خارجی ‌سالن ‌چاپ ‌و ‌یا ‌در ‌محلی ‌مثل ‌نیم ‌طبقه ‌نزدیک ‌ماشین ‌چاپ ‌می‌تواند ‌مکان ‌ایده‌آلی ‌برای ‌انتقال ‌و ‌نصب ‌کمپرسورها، دمنده‌ها ‌و ‌پمپ‌های ‌باد ‌باشد. ‌استفاده ‌از ‌یک ‌قفسه ‌مقاوم ‌با ‌چند ‌طبقه ‌و ‌پدهای ‌ضربه‌گیر ‌برای ‌قرار ‌گرفتن ‌دستگاه‌ها ‌می‌تواند ‌راه‌حل ‌مناسب‌تری ‌نسبت ‌به ‌قرار ‌گرفتن ‌آنها ‌در ‌سطح ‌وسیعی ‌روی ‌کف ‌اتاق ‌باشد.
تهویه ‌هوای ‌خشک ‌و ‌خنک ‌در ‌داخل ‌اتاق ‌بسیار ‌ضروری ‌است. ‌قطر ‌لوله‌های ‌واسط ‌و ‌حداکثر ‌فاصله ‌بین ‌تجهیزات ‌فوق ‌و ‌ماشین ‌چاپ ‌در ‌کاتالوگ‌های ‌فنی ‌دستگاه‌ها ‌توسط ‌کارخانه ‌تولید‌کننده ‌ماشین ‌چاپ ‌ذکر ‌می‌شود.
در ‌صورت ‌قرار ‌گرفتن ‌در ‌فاصله ‌دورتر، ‌می‌بایست ‌توسط ‌کارخانه ‌تولیدکننده، ‌ماشین‌ ‌چاپ ‌از ‌لوله‌های ‌قطورتر ‌و ‌یا ‌دستگاه‌های ‌قوی‌تر ‌استفاده ‌جست ‌تا ‌افت ‌فشار ‌در ‌طول ‌مسیر ‌در ‌محدوده ‌قابل ‌قبول ‌باشد.
در ‌چاپخانه‌های ‌با ‌تعداد ‌ماشین ‌بیشتر ‌جهت ‌تغذیه ‌هوای ‌فشرده ‌می‌توان ‌از ‌اتاق ‌کمپرسور ‌مرکزی ‌استفاده ‌جست. ‌هوای ‌مورد ‌نیاز ‌می‌بایست ‌فیلتر ‌شده، ‌تمیز، ‌خشک ‌و ‌کمی ‌آغشته ‌به ‌روغن ‌باشد. ‌نصب ‌سیستم‌های ‌خشک‌کن ‌(رطوبت ‌گیر) ‌هوا ‌برای ‌هر ‌ماشین ‌چاپ ‌به ‌طور ‌جداگانه ‌پیشنهاد ‌می‌شود. ‌تعبیه ‌یک ‌انشعاب ‌هوای ‌فشرده ‌(تفنگ ‌باد) ‌در ‌قسمت ‌تحویل ‌ماشین ‌چاپ ‌برای ‌تمیزکاری ‌دوره‌ای ‌ماشین‌ ‌بسیار ‌ضروری ‌است.
ـ سیستم ‌اطفای ‌حریق: ‌نصب ‌آب‌پاش‌های ‌سقفی ‌اطفاء ‌حریق ‌در ‌سالن ‌چاپ ‌ورقی ‌ضروری ‌است. ‌چنانچه ‌سقف ‌کاذب ‌نصب ‌شده ‌باشد، ‌تنها ‌سر ‌آب‌پاش‌ها ‌و ‌سنسورهای ‌مربوطه ‌در ‌بیرون (‌یعنی ‌زیر ‌سقف ‌کاذب) ‌قرار ‌خواهند ‌گرفت ‌و ‌سایر ‌قسمت‌ها ‌نظیر ‌لوله‌های ‌آب ‌توسط ‌سقف ‌کاذب ‌پوشانده ‌می‌شود. ‌کپسول‌های ‌آتش‌نشانی ‌و ‌ریل‌های ‌حاوی ‌شلنگ ‌آب ‌و ‌برق ‌نیز ‌از ‌جمله ‌تمهیدات ‌ضروری ‌سیستم ‌اطفای ‌حریق ‌در ‌هر ‌چاپخانه است. ‌نوع ‌و ‌تعداد ‌تجهیزات ‌و ‌کپسول‌های‌ ‌‌اطفای ‌حریق ‌می‌بایست ‌توسط ‌شرکت‌های ‌مشاوره ‌مزبور ‌و ‌مطابق ‌با ‌مقررات ‌شرکت ‌بیمه ‌پوشش‌دهنده ‌حوادث ‌انتخاب، ‌تهیه ‌و ‌تجهیز ‌شود.
مهندس محمد حسین رحیمی یگانه
منبع : مجله صنعت چاپ