دیلینجر - Dillinger

سال تولید : ۱۹۷۳
کشور تولیدکننده : آمریکا
محصول : امریکن اینترنشنال پیکچرز
کارگردان : جان میلیوس
فیلمنامه‌نویس : جان میلیوس
فیلمبردار : جولز برنر.
آهنگساز(موسیقی متن) : باری دِوُرزن.
هنرپیشگان : وارن اوتس، بن جانسن، هاری دین استنتن، میشل فیلیپس، کلوریس لیچمن، جفری لوئیس و ریچارد دریفوس.
نوع فیلم : رنگی، ۱۰۷ دقیقه.


در سال‌های بحران اقتصادی آمریکا، تمام سعی «ملوین پرویس» (جانسن) مأمور ویژه FBI معطوف به‌دام انداختن «جان دیلینجر» (اوتس) و دارودسته او است. سرانجام «دیلینجر» دستگیر می‌شود و به زندان می‌افتد، اما به‌زودی می‌گریزد و با همکاری «نلسن بچه‌صورت» (دریفوس) فعالیت‌هایش را توسعه می‌دهد. تا اینکه تمام گروه او در جریان حمله ناگهانی افراد FBI کشته می‌شوند. «دیلینجر» مدتی در خفا زندگی می‌کند، سپس توسط «آنا» (لیچمن)، مدیره یک خانه بدنام لو می‌رود و شبی در سال 1934 به هنگام خروج از یک سالن سینما به قتل می‌رسد.
* میلیوس در دیلینجر علاوه بر هجو فیلم‌های گنگستری، به ظرافت نشان می‌دهد که اسطوره گنگسترهائی مثل دیلینجر چقدر خودآگاه و متأثر از اسطوره‌های پیش از خود (غالباً سینمائی) بوده است: «دیلینجر» به هنگام دفن یکی از همراهانش او را به جسی جیمز، بوچ کسیدی و کول یانگر مقایسه می‌کند و خود او را محبوبه‌اش به طعنه با داگلاس فربنکس؛ و سرانجام پس از تماشای یک فیلم گنگستری هم به قتل می‌رسد. ارجاع‌های سینمائی فیلم (از کلمانتانین عزیزم جان فورد، 1946 گرفته تا بانی و کلایدِ آرتور پن، 1967)، که از سوئی ریشه در فیلم‌ها (و اساطیر) وسترن دارد، باعث می‌شود تا منتقدی آن را «پت گارت و بیلی د کید سام پکین‌پا به کارگردانی راجر کورمن» بداند. دنباله: فیلم تلویزیونی ملوین پرویس - مأمور ویژه FBI (دان کورتیس، 1974)، برمبنای فیلم‌نامه میلیوس. همچنین در سال‌های 1945 (به کارگردانی ماکس ناسک) و 1991 (روپرت وین‌رایت، تلویزیونی) فیلم‌هائی بر مبنای همین شخصیت‌ ساخته شد.