چهارشنبه, ۲۶ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 15 May, 2024
مجله ویستا
نگاهی به یک وصیت نامه - به مناسبت ۲۸ مرداد ۱۳۳۲
وصیتنامه یك بخشی از زندگی افراد است. بخشی كه در صدد است ارتباط انسان با دنیا را مستمر نماید.
وصیت نامه در اكثر فرهنگها وجود دارد. در وصیت نامه انسانها دستاوردهای مادی و معنوی خود را كه در تمام زندگی با خود داشتهاند و از تملك آن لذت بردهاند به دیگری واگذار میكنند تا نام خود را ماندگار كنند. حس عجیبی در وصیت نامهها نهفته است، آخرین فرصت برای ابراز علاقه و عشق به دیگران، آخرین فرصت برای گرفتن انتقام از بدخواهان و آخرین فرصت برای تلاش هرچند غیرمؤثر به منظور ماندگاری بیشتر در اذهان، در هر فرهنگی به وصیتنامه نگاهی خاص وجود دارد. تحلیل انواع دیدگاه و عملكرد وصیت نامه منظور این نوشتار نیست.
در این سطور بر آنم تا به مناسبت ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ وصیتنامه مردی را پیشروی شما قرار دهم كه به واسطه كودتای نگین ۲۸ مرداد خانه نشین شد و پس از سالها تلاش و مرارت برای مام وطن در سن ۸۴ سالگی در تبعید و در گوشه خانه اجدادیش در احمدآباد دار فانی را وداع گفت.
وصیتنامه دكترمحمد مصدق بسیار كوتاه است. كلاً سه بند و هر بند یك سطر بیشتر نیست و تنها در بند سوم طی چند سطر مایملك خود را به نزدیكانش واگذار نموده است.
اما آنچه این وصیتنامه را حائز اهمیت میكند چیست؟ بند اول وصیتنامه مهمترین قسمت آن است. كوتاه و مختصر.
«وصیت میكنم كه فقط فرزندان و خویشان نزدیكم از جنازه من شعیع كنند و مرا در محل شهدای ۳۰ تیر دفن نمایند.»
این فراز از وصیتنامه مصدق بیانگر چه مفهومی است مردی كه در زنده بودن بر فراز دستان مردم در بین جمعیت حركت میكرد و میشنید كه فریاد یا مرگ یا مصدق مردم فضای شهر را پر هیاهو میكرد. چرا باید در وصیتنامه خود بخواهد كه هیچ غریبهای زیر تابوت او نباشد. این دلگیری از كجاست، بیشك ۲۸ مرداد و خاطره شوم آن روز و سكوت مردم و فریاد مشتی مزدور استخدام شده از بین اوباش، قلب پیراحمدآباد را به درد آورده بود تا جایی كه مردی با روحیات مصدق كه تمام دارایی خود را به پای مام وطن ریخته بود و چون خدمتگزاری صدیق، در راه استقلال و آزادی این وطن از جان ودل كوشیده بود. چنین گوشهگیر و دلخسته شود كه مردمی كه او سالها به عشق آنان پای در مسیر مبارزه گذاشته بود. هماكنون حق شركت در تشعیع جنازه او را نداشته باشند.
برخی بر این عقیدهاند كه این آخرین تصمیم او نیز از سر خیرخواهی برای مردم بود. او از ترس اینكه حكومت ظالم و دیكتاتور آسیبی به مردم وارد كنند. حضور مردم را ممنوع اعلام كرده است.
فاز دوم این بند از وصیتنامه بیانگر دلبستگی دكتر مصدق به قیام ۳۰ تیر و شهدای گرانقدر آن واقعه بزرگ است. او در انتها درخواست میكند تا در كنار همرزمان خود به خاك سپرده شود. هر چند با دستور دیكتاتور این آرزوی پیرمرد اجابت نشد.
در بند دوم وصیتنامه دكتر مصدق دیون خود را به اعتبار هرگونه سند رسمی میپذیرد و در بند سوم منافع حاصل از پنج سند ملكی را به عزیزان خود واگذار میكند كه اكثراً از اموال پدری و شامل خانه مسكونی و مستغلات است.
در این بند دكتر مصدق منافع سال اول دارایی خود را طبق یك لیست به افرادی كه معین شده بخشیده و مابقی را خرج نماز و روزه و حج خود نموده است و عواید سال دوم را به باشگاه دانشجویان واگذار كرده است.
میزان توجه او به نماز و روزه و حج و توجه خاص او به دانشجویان جای بسی تأمل است. این وصیتنامه كه در روستای احمدآباد در تاریخ ۲۰ آذر ۱۳۴۴ شمسی به امضای دكتر رسیده بسیار مختصر است. دكتر در وصیتنامه به نصیحت دیگران یا گلایه از ظلمهایی كه به او شد نپرداخته است. خود را صاحب چیزی یا افتخاری ندانسته است او خود را وارث نهضت ملی نفت معرفی نكرده و هیچ اشارهای به تبعید و ظلم ستمشاهی نكرده است. او در بند اول قهر خود را بیان كرده است و در بند دوم مسئولیت اسناد خود را پذیرفته و در بند سوم مختصر مایملكی كه برای او مانده بود به عزیزانش واگذار كرده است و تنها چیزی كه در این وصیتنامه مورد توجه او بوده نماز وروزه و حج و دانشجویان بوده است. از وصیتنامه این مرد بزرگ هیچ طلبكاری یا زیادهخواهی به چشم نمیخورد و برای خود تنها یك آرزو داشت و آن همجواری با شهدای ۳۰ تیر بود كه در امتداد ظلم شاهانه محقق نشد. مصدق برای ماندگاری در اندیشه تاریخی مردم ایران نیازی به درخواست در وصیتنامه یا ثبت وقایع در آن نداشت.
او بیاعتنا به دنیا و آنچه در آن گذشت پس از نامهربانی ۲۸ مرداد تكیه بر عصای چوبیش با ردایی پشمی سالهای پایان عمر خود را در احمدآباد سپری كرد و حتماً با خود زمزمه میكرد كه پیرمرد تو دین خود را به مام وطن ادا كردهای و شیره جان ملت (نفت) را به آنان بازگردانیدی و جبروت پوشال دیكتاتور را شكستی و به مردم آموختی كه اگر با هم باشند و عاشق میتوانند ایرانی آزاد و آباد داشته باشند.
خسرو كلانتری
منبع : هفته نامه فصل نو
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران رئیس جمهور سید ابراهیم رئیسی مجلس شورای اسلامی قوه قضاییه مجلس رهبر انقلاب شورای نگهبان قوه قضائیه دولت سیزدهم صادق زیباکلام مجلس دوازدهم
قتل پلیس شهرداری تهران تهران هواشناسی آموزش و پرورش بارش باران دستگیری پلیس راهور سازمان هواشناسی سیل سلامت
یارانه بانک مرکزی قیمت خودرو قیمت دلار خودرو قیمت طلا سایپا بازار خودرو بورس مسکن دلار ایران خودرو
فردوسی شاهنامه همایون شجریان نمایشگاه کتاب سحر دولتشاهی تلویزیون نمایشگاه کتاب تهران کتاب سینمای ایران دفاع مقدس سریال تئاتر
دانشگاه تهران وزارت علوم فضا تحقیقات و فناوری آیفون
اسرائیل رژیم صهیونیستی غزه فلسطین جنگ غزه آمریکا روسیه حماس چین افغانستان اوکراین ترکیه
فوتبال استقلال پرسپولیس لیگ برتر رئال مادرید باشگاه استقلال فولاد خوزستان لیگ برتر ایران مهدی طارمی فولاد بازی لیگ برتر فوتبال ایران
هوش مصنوعی گوگل همراه اول موبایل دوربین تبلیغات هواپیما ناسا نوآوری اپل اینستاگرام
سرطان کاهش وزن زوال عقل پنیر خواب ویتامین کودک واکسن سلامت روان بارداری