دغدغه های والدین و اینترنت

اگرچه اینترنت می تواند راهی باشد كه در آن نوجوانان كوشش می كنند خودشان را به عنوان افرادی مستقل و منحصر و دارای دنیای اجتماعی مخصوص به خود به اثبات رسانند اما به این معنی نیست كه والدین نباید دخالتی داشته باشند. دقیقاً برعكس آن صحیح است. همانند تمامی فعالیت های نوجوانان، آنان احتیاج دارند كه دست كم نوعی نظارت بر كارهایشان برای جلوگیری از بروز مشكل وجود داشته باشد. برخی والدین به دلیل مهربانی، ناخواسته غفلت می كنند و می گویند فرزندان ما باید رایانه یاد بگیرند و یا نباید از بقیه بچه ها عقب بیفتند. اگر فرزندانم كنار رایانه می نشینند و تایپ می كنند این چیز خوبی است... خوب من باید فقط آنان را تنها بگذارم. اما دخالت كردن تنها به معنی نظارت به منظور جلوگیری از مشكل نیست. فضای مجازی و رایانه می توانند یك روش عالی برای والدین و نوجوانان باشند تا در كنار یكدیگر تفریح كنند و همدیگر را بهتر بشناسند. فضای مجازی بخشی از زندگی نوجوانان است و شاید بخشی كه آن را دوست دارند و سعی می كنند مخفی سازند.
پدر و مادر چه كنند: دانش لازم در مورد رایانه را دریافت و در فعالیت های اینترنتی شركت كنند، چون نظارت بر فعالیت های فضای مجازی نوجوانان بیشتر اثربخش بوده و والدین باید در مورد این موضوع آگاهی داشته باشند. احتیاجی نیست كه خودتان یك نفوذگر رایانه ای شوید اما در مورد این موضوع اطلاعات بگیرید. در مورد این موضوع با والدین دیگر گفت وگو كنید. بهتر است خودتان فضای مجازی را كاوش و با كودكان خود در مورد فضای مجازی گفت وگو كنید و در برخی فعالیت های روی خط به آنها بپیوندید. با آنان پایگاه های وب را سیر و سیاحت كنید و از موتورهای جست وجو برای یافتن افرادی كه فامیلی مشابه خودتان دارند بهره بگیرید. برای خانواده یك صفحه وب بسازید، حتی با كودكان خود و دوستانشان در یك اتاق گپ زنی پاتوق كنید. (برای یك زمان كوتاه، البته اگر حضور شما را تحمل كنند) امكانات بسیار زیادی وجود دارد كه شما بتوانید در فعالیت های اینترنتی شركت كنید. با فرزندان خود حرف بزنید. یك هشدار قدیمی می گوید «آیا شما می دانید فرزندانتان كجا هستند؟» فضای مجازی نیز همانند زندگی واقعی كاربرد دارد. از آنها برای استفاده از اینترنت سئوال كنید از چه پایگاه هایی در وب بازدید می كنند؟ برای اینكه لحن سرزنش آمیزی نداشته باشید بپرسید چه پایگاه هایی را در وب دوست دارند و چرا؟ با آنها كنار میز رایانه بنشینید و اجازه دهید شما را به پاتوق های اینترنتی خود ببرند. به شیوه ای پدرانه یا مادرانه و مطبوع كنجكاو باشید. از فرزندانتان در مورد دوستان مجازی كه دارند سئوال كنید و اینكه در مورد چه موضوعی با هم بحث می كنند و در اینترنت چه كاری انجام می دهند. از بازپرسی اجتناب كنید و در عوض نشان دهید كه مشتاق هستید تا در مورد دوستان اینترنتی فرزندانتان بیشتر بدانید.خوب و بد را بپذیرید: از فضای مجازی بدگویی نكنید. این كار تنها نوجوانان را از شما دور می كند. در مورد مزایا و معایب آن گفت وگو كنید. نسبت به زندگی مجازی آنان پذیرش نشان دهید اما در مورد مخاطرات این كار و اینكه ممكن است در آنجا با موقعیت ها و یا افراد ناخوشایند برخورد كنید هشدار دهید. رایانه را در جای قابل مشاهده قرار دهید. حریم خصوصی و خلوت فردی یك عمل ترفندآمیز بین جوانان است. آنان به خلوت نیاز دارند اما والدین باید بین این تقاضا و لزوم نظارت بر فعالیت ها تعادل برقرار سازند. احتمالاً این فكر خوبی است كه از قرار دادن تجهیزات رایانه ای در اتاق خواب فرزندان پرهیز كرد و آنها را در فضای خانوادگی قرار داد. این كار نظارت را خیلی راحت تر می سازد و استفاده از رایانه به عنوان یك فعالیت خانوادگی را تقویت می كند. اگر این كار شدنی نبود دست كم از آن دوری كنید تا نوجوان فضای مجازی را در اتاق خود با در بسته كاوش كند. در را باز نگه دارید به نحوی كه صفحه نمایش از بیرون اتاق قابل مشاهده باشد.
قوانین منطقی وضع كنید: والدین به فرزندان خود اجازه نمی دهند تا دیر وقت بیرون از خانه بمانند، هر فیلمی كه می خواهند تماشا كنند و هر جا كه دلشان می خواهد بروند. نوجوانان به قوانین احتیاج دارند. در حقیقت، خواه آنان قبول داشته باشند یا خیر، نیازمند قوانینی هستند كه به شكل مخفیانه به كار گرفته شود تا احساس عدم كنترل و به حال خود رها شدن از سوی پدر و مادر به ظاهر بی تفاوت را نكنند. در مورد وقت (برای نمونه بعد از تكالیف مدرسه) و یا میزان زمان استفاده ای كه بچه ها می توانند به گفت وگو و تفریح در فضای مجازی بگذرانند محدودیت هایی در نظر بگیرید. در مورد اینكه فرزندانتان دقیقاً در اینترنت اجازه چه كاری را دارند و چه كاری را ندارند قوانینی وضع كنید.
میان زندگی واقعی و زندگی مجازی نوجوانان تعادل برقرار كنید: فضای مجازی، بسیار گسترده است اما زندگی چیزی بیش از آن است. نوجوانان را تشویق كنید كه در فعالیت های زندگی واقعی شركت كنند. اگر واقعاً در اینترنت چیزی وجود دارد كه فرزندانتان از آن لذت می برند، راهی پیدا كنید تا آن فعالیت به زندگی واقعی گسترش یابد. از اینترنت برای پروژه های درسی نوجوانان استفاده و نوجوانان را تشویق كنید با دوستان خوب زندگی مجازی (قابل اعتماد) تماس تلفنی بگیرند و یا حضوری آنان را ببینید. اگر نوجوانان از بازی نقش در بازی های رایانه ای لذت می برند، تشویقشان كنید كه به تئاتر یا سینما بپردازند. هدف، جلوگیری از این مسئله است كه نوجوان فضای مجازی را از بقیه زندگی خود جدا كند و همچنین او را تشویق كند تا فعالیت های غیراینترنتی خود را گسترش دهد.
از نرم افزارهای نظارتی بهره بگیرید: انواع برنامه های تجاری برای نظارت بر نوجوانان در فضای مجازی وجود دارد. این برنامه ها می توانند پایگاه های وبی را كه آنها بازدید می كنند ثبت و دسترسی به پایگاه های خاص وب و یا برنامه های خاص را مسدود كند. از ضبط برنامه ها جلوگیری كنید، زمان استفاده از اینترنت را محدود سازید و یا تنها به نوجوانان اجازه دهید در زمان خاصی از اینترنت استفاده كنند. البته اگر والدین می خواهند چنین برنامه هایی را نصب كنند باید تا حدی با رایانه آشنایی داشته باشند. البته، خود برنامه ها نیز كامل نیستند، آنها دارای نقاط ضعف بوده و یك نوجوان خبره فنی می تواند آنها را مغلوب كند. احتمالاً آخرین چیزی كه یك پدر یا مادر با آن رو به رو می شود نبرد تكنیكی دائمی میان دانش وی و فرزندانش است، اگر چنین شد، یك جای كار ایراد دارد. نرم افزارهای نظارتی تنها یك ابزار هستند و جایگزین مناسبی برای گفت وگو و یا مشاركت شخصی والدین نیستند. به عبارت دیگر آنها را جانشین یك رابطه ندانید.
درباره اعتیاد مداخله كنید: دكتر كیمبرلی یونگ در كتاب خود برخی راهكارهای مناسب برای والدینی كه فرزندانشان گرفتار استفاده افراطی از اینترنت شده اند را شرح می دهد: تلاش نكنید آنان را از رایانه دور یا از استفاده منع كنید. این مسئله شاید نتیجه معكوس داشته باشد. نگرانی خود را در مورد گرفتاری نوجوانان نشان دهید. یك جدول زمانی برای استفاده از اینترنت در نظر بگیرید. هنگامی كه بچه به مدرسه نرفته و یا نمرات او خراب شده اجازه ندهید زیادی از رایانه استفاده كند. وقتی سعی در مداخله دارید با طغیان و انفجار احساسی نوجوانان خود مدارا كنید. اگر تمام این كارها نتیجه نداشت، در جست وجوی كمك از یك مشاور حرفه ای باشید، البته فردی كه در مورد رایانه آگاهی داشته باشد.مجازات رفتارهای نادرست و تشویق رفتارهای انسانی هنگامی كه كودك در دنیای واقعی رفتار نادرستی دارد او را تنبیه می كند. همین امر در مورد رفتار ناشایست وی در فضای مجازی صادق است. اگر یك پدر یا مادر متوجه شوند فرزندشان برای دیگران در روی خط مزاحمت ایجاد می كند یا سعی دارد در سیستم های روی خط خرابكاری كند (به عنوان نمونه تلفنی از طرف گردانندگان سیستم و یا اجتماع روی خط می تواند هشداری باشد) باید تنبیه و مجازات در دستور كار قرار گیرد. والدین نباید اینگونه قضاوت كنند كه این تنها یك بازی فضای مجازی است. این موضوع واقعاً مسئله مهمی نیست. این فكر خوبی به شمار نمی رود كه اجازه داد نوجوان افراد دیگر را در روی خط به نحوی تهدید كند؛ گویی كه آدم های واقعی نیستند. اگر نوجوانان توانایی دلسوزی نسبت به دیگران در دنیای ناشناس فضای مجازی نداشته باشند، می توانند این احساس را در زندگی واقعی نیز به كار ببرند.

نادر صادقی لواسانی نیا

منبع : روزنامه شرق