جدال دو برادر و تأثیر آن بر جهان ورزش

در این مطلب به چگونگی شکل گیری دو شرکت بزرگ لوازم ورزشی جهان یعنی آدیداس و پوما پرداخته است.
هرتسوگن آوراخ شهری کوچک است با ۲۴ هزار نفر جمعیت در نزدیکی نورنبرگ واقع در جنوب آلمان. اما تاریخ دو شرکت بزرگ لوازم ورزشی جهان (آدیداس و پوما) در این شهر نوشته شده است. تاریخی که نتیجه جدال بین دو برادر است: برادران داسلر.
● آغاز داستان آدیداس و پوما
هرچند سنت کفاشی در شهر هرتسوگن آوراخ دیرینه است، اما آدولف داسلر ملقب به آدی نخست به نانوایی روی آورد، آنگاه در سال ۱۹۲۰ میلادی در گوشه‌ای از آشپزخانه مادر شروع به کفاشی کرد و سه سال بعد رودلف برادر کوچکتر نیز به او پیوست و این دو با هم کارگاه کفاشی را بنیان گذاشتند.
ذکاوت، استعداد و پشتکار این دو برادر به گونه ای بود که کارگاه کفاشی کوچک آنها به زودی به کارخانه ای تبدیل شد و تولید کفش های ورزشی برادران داسلر در سال ۱۹۳۰ به ۱۰ هزار و پانصد جفت کفش دو و میدانی و ۱۸ هزار و پانصد جفت کفش فوتبال رسید.
شش سال بعد تمامی ورزشکاران آلمانی در المپیک برلین با کفش های برادران داسلر وارد میدان شدند.
آدی داسلر که خود نیز ورزشکار بود برای تولید کفش های ورزشی یک فلسفه بنیادین داشت و آن اینکه کفش باید متناسب با پای ورزشکار و رشته ورزشی او ساخته شده باشد.
او برای به تحقق رساندن این ایده نخست همکاران خود را به میادین ورزشی فرستاد تا رشته ورزشی را مورد تحقیق و بررسی قرار دهند. هاینریش شوگلر که سال ها برای داسلر کار کرده است در این زمینه می‌گوید: «بله، او اول ما را می فرستاد، برایش تحقیق در آن رشته ورزشی خیلی مهم بود. نوع حرکت، نحوه فشار پا و قرار گرفتن بر زمین در هر رشته ورزشی مهم بود. قبل از هر کاری باید نخست در مورد آن رشته ورزشی تحقیق می شد».
● ابتکار در تبلیغ
برادران داسلر بدعت دیگری را نیز از خود برجا گذاشتند و آن اینکه برای نخستین بار در جهان تبلیغات از چهره یک ستاره ورزشی برای بازاریابی استفاده کردند. جسی اونس، دونده آمریکائی با کفش ساخت برادران داسلر موفق به کسب چهار مدال طلا در المپیک برلین شد و او نخستین ستاره ای بود که به تبلیغ برای لوازم ورزشی پرداخت.
امروز هم دوک آدیداس و پوما از چهره ستارگان برای تبلیغ و بازاریابی استفاده می کنند. دیوید بکهام با آدیداس قرارداد تبلیغاتی دارد و میشائیل شوماخر هم با کفش های پوما پدال گاز را فشار می‌دهد و تیم بایرن مونیخ نیز با تجهیزات آدیداس پا به میدان می گذارد.
در جام جهانی گذشته هم آدیداس در کنار تیم ملی آلمان، اسپانیا، فرانسه و آرژانتین تجهیزات تیم های ملی شش کشور دیگر را نیز تامین کرد. دوازده تیم دیگری که در جام جهانی حضور داشتند نیز از تجهیزات پوما استفاده می کردند که در میان آنها ایتالیا، جمهوری چک و همه تیم های آفریقائی دیده می شدند.
● جنگ و پس از آن
در دهه چهل میلادی امواج جنگ خانمانسوز دوم جهانی، برادران داسلر را نیز به کام خود فرو برد و آنها پس از بازگشت از جنگ به سختی توانستند کارخانه خود را سرپا نگه دارند.
برزنت چادرهای باقی مانده از جنگ و یا لاستیک های آب انبارها، مواد اولیه‌ای بودند که برای ساختن کفش مورد استفاده قرار می گرفتند.
اما در همین سال های دهه چهل نیز بود که اختلاف بین دو برادر بالا گرفت تا اینکه بالاخره در سال ۱۹۴۸ کار به جدائی کشید. آدی داسلر با استفاده از اختصار و ترکیب نام خود و نام فامیلی اش بر کارخانه خود نام آدیداس نهاد و برادر کوچکتر نیز نخست نام رودا و سپس پوما را بر کارخانه خود نهاد.
در مورد دلائل اختلاف بین دو برادر گمانه زنی و شایعات بسیار است. برخی اختلاف آن ها را برآمده از نحوه نگرش متفاوت به کار و تولید می دانند، اما هربرت هاس راننده ۶۲ ساله آن ها می گوید که موضوع اختلاف این دو برادر چیز دیگری بوده است. وی از توضیح جزئیات بیشتر خودداری می کند.
● دسته‌کشی در شهر
اختلاف این دو برادر در چارچوب و محدوده خانواده داسلر باقی نماند. هانس لانگ شهردار شهر هرتسوگن آوراخ می گوید که کارگران و کارمندان آدیداس و پوما به این دو برادر بسیار وفادار بودند.
در شهر قبل از اینکه مردم به یکدیگرجوابی بدهند، نخست به مارک کفش و یا لباس نگاه می کردند تا مطمئن شوند که خودی هست یا نه، هیچگاه ازدواجی بین کارمندان دو شرکت صورت نگرفته است، البته این روزها نسبت به سال های قبل، اوضاع قدری آرام تر شده است.
رودولف داسلر خود در مورد اختلاف با برادر چنین می گوید: «با اطمینان می‌توانم بگویم که ما یکدیگر را دوست نداشتیم، اما هنوز هم برادر هستیم و اصلا هم جنگی بین ما در کار نیست.
جنگ بین برادران نمی تواند وجود داشته باشد. این غیر ممکن است و حقیقت ندارد. ما رقیب سرسخت هم بودیم و رقابت هم باعث رونق کسب و کار است».
● رشد جهانی
موفقیت بین المللی آدیداس از سال ۱۹۵۴ آغاز شد. در این سال تیم ملی آلمان با کفش های آدیداس که دارای استوک پیچی بود و برای نخستین بار در تاریخ فوتبال از آن استفاده می شد، به عنوان قهرمانی جهان دست یافت.
اووه زیلر، بازیکن افسانه ای آلمان در باره این کفش می گوید: «ما در سال ۱۹۵۴ از کفشی با استوک پیچی استفاده کردیم و این در آن سالها معجزه محسوب می شد. استفاده از این کفش بدان معنی بود که با توجه به وضعیت هوا می توانستیم از استوک کوتاه و یا بلند استفاده کنیم».
فریتس والتر در خاطرات خود میگوید که چشم های آدی داسلر که همراه تیم به مسابقات جام جهانی برن رفته بود، دائما بر زمین دوخته شده بود و سپ هربرگر سر مربی تیم که همه او را رئیس صدا می کردند، با تغییر هوا فریاد می زد : آدی استوکها را بزن!
اما با وجود جدائی دو برادر، سرنوشت دو شرکت آدیداس و پوما شباهت های زیادی با هم دارند. هر دو شرکت به سرعت شهرت جهانی یافتند، هر دو نیز در دهه هفتاد با ورود شرکت آمریکائی نایک به بازار، تحت فشار اقتصادی شدیدی قرار گرفتند، زیرا آمریکائیان از همان آغاز، تولید خود را در کشورهائی با دستمزد پایین آغاز کردند.
در آغاز دهه هشتاد هر دو شرکت در بحران اقتصادی فرو رفتند. سپس در آغاز دهه نود با ورود به بازار سهام و استفاده از روش های نوین مدیریت، دور جدیدی از شکوفائی و رونق اقتصادی را آغاز کردند.
● تداوم رونق
اکنون آدیداس با خرید کارخانه لوازم ورزشی ریباک می رود تا به مرز ده میلیارد یورو فروش سالانه نزدیک شود و نزدیک به ۲۵ هزار نفر در سراسر جهان برای این شرکت مشغول به کار هستند. در شرکت پوما نیز ۶ هزار نفر مشغول به کار هستند و با افزایش ۳۵ درصدی، فروش سال گذشته آن به دو میلیارد و چهار صد میلیون یورو رسید که سود خالص آن ۳۶۰ میلیون یورو بوده است.
در حالی که اقتصاد آلمان در سالهای گذشته بین ۹ تا یازده درصد از بیکاری در رنج است، اما وضعیت اقتصادی در شهر هرتسوگن آوراخ همواره خوب بوده است. در این شهر کوچک، اختلاف دو برادر منجر به بوجود آمدن دو محصول جهانی شد. در این شهر اکنون تنها دو درصد بیکار وجود دارد و هرتسوگن آوراخ به یکی از شهرهای ثروتمند آلمان تبدیل شده است.

منبع : روزنامه همشهری