تنظیم پنجره انرژی برای بهینه سازی تصویربرداری تالیوم از قلب

● مقدمه:
میزان اکتیویته تزریقی ناچیز تالیوم و در نتیجه حساسیت کم و به تبع آن کم بودن نسبت سیگنال به نویز و همچنین حضور پیچیده پرتوهای پراکنده در تصویر مهمترین مشکلات در مسیر استفاده از این رادیودارو در تصویربردای از قلب می باشند. پرتوهای پراکنده موجب کاهش کنتراست و رزولوشن تصویر و ایجاد خطا در محاسبات کمی می باشند. نظر به اینکه تاکنون مطالعات چندانی در زمینه انتخاب مناسب پنجره انرژی در تصویربرداری تالیوم صورت نگرفته است هدف مطالعه حاضر بازنگری در روش تعیین پنجره انرژی و بهینه سازی آن به منظور افزایش نسبت پرتوهای اولیه به پراکنده و یا افزایش حساسیت در تصویربرداری تالیوم قلب می باشد.
● روش بررسی:
این تحقیق در سه مرحله شبیه سازی، فانتومی و بالینی صورت پذیرفت. در مرحله شبیه سازی فانتوم ریاضی NCAT با دو ضایعه کوچک در مناطق مختلف بطن چپ تولید گردید. بمنظور تصویربرداری از این فانتوم ریاضی از شبیه ساز SimSET استفاده شد. بیناب انرژی مربوط به پرتوهای اولیه و همچنین پراکنده رسم گردید. با در نظر داشتن این موضوع که رسیدن به حساسیت و نسبت فوتون های اولیه به ثانویه مورد نظر بود با تغییر مداوم پهنا و مرکز پنجره انرژی به تعیین ویژگیهای بهینه این پنجره ها پرداخته شد. در مرحله بعد از فانتوم Jaszczak در پنجره های مختلف انرژی تصویربرداری شد. در مرحله آخر نیز بیمارانی که نهایتا یک ماه قبل از تصویربرداری مورد آنژیوگرافی قرار گرفته بودند در پنجره های انرژی مختلف مورد تصویربرداری قرار گرفتند. تمامی این تصاویر بطور کیفی و کمی مورد ارزیابی قرار گرفتند.
● یافته ها:
با توجه به نتایج حاصل از شبیه سازی، سه پنجره انرژی ۷۳-%۳۰ keV و ۷۵-%۳۰ keV و ۷۷-%۳۰ keV بعنوان کاندیدای بهترین پنجره معرفی شدند و همچنین مشخص گردید که پنجره متداول ۶۷-%۲۰ keV نمی تواند پنجره بهینه برای تصویربرداری تالیوم باشد. برای بررسی بیشتر تصاویر بدست آمده از این پنجره ها و همچنین تصویر مربوط به پنجره متداول در سه مرحله شبیه سازی، فانتومی و کلینیکی مورد مقایسه قرار گرفتند. در تمامی این مطالعات پنجره متقارن ۶۷-%۲۰ keV بعنوان نامناسبترین گزینه از این بین شناخته شد. همچنین پنجره انرژی ۷۷-%۳۰ keV بعنوان بهترین و مناسبترین پنجره معرفی گردید.
● نتیجه گیری:
نتایج این شبیه سازی به وضوح نشان داد که پنجره متداول به هیچ عنوان نمی تواند به عنوان پنجره بهینه در نظر گرفته شود و مرکز پنجره بهینه باید در فاصله ۷۳-۷۷ keV قرار داشته باشد. صحت این نتایج در مطالعه فانتومی و کلینیکی، با مقایسه تصاویر بطور کیفی و کمی مورد تایید قرار گرفت. افزایش فوق العاده نسبت فوتون های اولیه به ثانویه )بیش از ۱۰۰%( و بهبود قابل ملاحظه کنتراست دیواره به حفره (۱۷±%۱۰) و کنتراست دیواره به ضایعه (۵۴±%۳۶)، رزولوشن و در عین حال افزایش نسبی حساسیت (۴.۵±%۲.۲) از مزایای مهم استفاده از این پنجره در مقایسه با پنجره متداول ۶۷-%۲۰ keV می باشد.

فراز کلانتری
حسین رجبی
ناهید یعقوبی
احمد بیطرفان رجبی
کورش گرجی
فریدون راستگو
هادی ملک
سیدحسن فیروزآبادی آقایی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی