بررسی گیرنده‌های HT۱Aـ۵ در هسته‌های راف خلقی و میانی بر روی علائم سندرم محرومیت از مرفین در موش صحرائی نر

داروهای ضد درد مخدر و در رأس آنها مرفین به‌عنوان یکی از مهمترین گروه‌های داروئی ضد درد در کاهش دردهای متوسط تا شدید در بالین کاربرد وسیعی داشته و هم اکنون نیز دارند.
متأسفانه از دلائل اصلی در عدم مقبولیت عام در مصرف طولانی مدت ترکیبات اُپیوئیدی، بروز تحمل، وابستگی و در نهایت اعتیاد به داروهای ضد درد اُپیوئیدی می‌باشد. معضل مهم دیگری که بعد از بروز اعتیاد به اُپیوئیدهائی مانند مرفین پیش می‌آید آن است که به هنگام ترک مصرف اُپیوئیدها، علائم وابستگی فیزیکی به شکل سندرم محرومیت ظاهر می‌گردد که این خود در اکثر موارد مانع بزرگی در ترک مصرف راحت معتادان می‌باشد. مصرف مزمن اُپیوئیدها سبب بروز تحمل و وابستگی به دارو می‌گردد. وابستگی به اُپیوئیدها به دو شکل فیزیکی و روانی ظاهر می‌شود. وابستگی فیزیکی یک عارضهٔ جانبی ناخواسته ناشی از مصرف مزمن اُپیوئیدهائی مانند مرفین می‌باشد که به‌صورت سندرم محرومیت ظاهر می‌گردد. سندرم محرومیت شامل یکسری علائم رفتاری و فیزیولوژیک است که بعد از قطع مصرف ناگهانی اُپیوئید و یا بعد از مصرف یک آنتاگونیست گیرنده‌های اُپیوئیدی مانند نالوکسون بروز می‌کند، این علائم می‌تواند شامل درد و تحریک‌پذیری، افزایش تهویه، افسردگی، بی‌خوابی، ازدیاد فشار خون، اسهال، گشادی مردمک، ازدیاد دمای بدن، آبریزش بینی و غیره بوده باشد. تاکنون کوشش‌های بسیاری در جهت یافتن مکانیسم‌های بروز وابستگی به اُپیوئیدها و کاهش بروز علائم سندرم محرومیت به هنگام قطع مصرف اُپیوئیدها انجام گرفته است.

محمد چرخ‌پور
علیرضا محجل نائبی

منبع : مجله دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تبريز