از اسکار اسکورسیزی تا اعتصاب فیلمنامه نویسان

سال ۲۰۰۷ با اعتصاب انجمن فیلمنامه نویسان آمریکا به روزهای پایانی خود نزدیک شد و این در حالی است که ابعاد چنین واقعه ای که در ۲۰ سال گذشته در نوع خود بی نظیر بود سینما را متأثر و بسیاری از فیلمنامه نویسان سینمایی و تلویزیونی را به یک «بیکاری» خود خواسته که احتمال می رود تا اوایل سال آینده هم پیش برود سوق داد. در سالی که گذشت هیاهو اگرچه به اصطلاح با فیلم های پرفروش گیشه ای بود اما فیلمسازان مستقل و پروژه های کم بودجه به خاطر جنگ محور بودن سوژه هایشان در کانون توجه منتقدان بین المللی قرار گرفتند و همین بهانه ای شد تا تحولات سیاسی دنیا به سوژه ای خوب برای فیلم هایی که تمام تلاش شان بالا بردن سطح آگاهی مردم است تبدیل شود.
● ستاره های خبرساز در مدار هالیوود
می گویند شانس یک بار در خانه همه آدم ها را می زند و در مورد ستارگان هالیوود گاه طالع اقبال آنها با یک فیلم خاص بر آسمان زندگی هنر شان می درخشد. ویل اسمیت که اوایل امسال از سوی نشریه نیوزویک ستاره شماره یک هالیوود شناخته شد با تازه ترین فیلم خود «من یک افسانه هستم» که ۷۶ میلیون دلار فروش افتتاحیه داشت در روزهای پایانی سال شاهد درخشش طالع اقبال خود و شهرتی بیش از پیش در هالیوود بود. تام کروز که زمانی پردستمزدترین بازیگر در اوج هالیوود بود پس از جدایی از کمپانی پارمونت پیکچرز و پایان دادن به همکاری ۱۴ ساله خود با این شرکت بزرگ فیلمسازی شاهد تحولات بزرگی در زندگی حرفه ای در مقام مدیر جدید استودیو تازه تأسیس «یونایتد آرتیستین» بود اما بازی او در دو فیلم «شیرها برای بره ها» از رابرت ردفورد که تنها به ۱۴‎/۹ میلیون دلار فروش دست یافت و یا «والکری» درباره توطئه ناکام ترور هیتلر که هنوز معلوم نیست پس از اکران در پائیز ۲۰۰۸ فروش خوبی داشته باشد یا نه وجهه سینمایی او را ارتقا نداده است. ستاره دیگری که از گیشه های ۲۰۰۷ با دستی پر وداع نکرد «نیکول کیدمن» بود که فیلم هایی همچون «قطب نمای طلایی»، «حمله» یا «مارگوت در عروسی» با بازی او انتظار تماشاگران را برآورده نکرد و نام او به عنوان یکی از بازیگران درخشانی که با انتخاب فیلم های بد برای بازی از عرش بر زمین افتاد نقل هر مجلس شد. البته کیدمن در سال ۲۰۰۸ با فیلم های امیدوارکننده تری به گیشه ها بازخواهد گشت: فیلم حماسی «استرالیا» از بازلورمان در کنار هیو جکمن و «خواننده» از استفان دالادری که پیش تر در موفق ترین فیلم کارنامه حرفه ای خود «ساعت ها» به کارگردانی او ظاهر شده بود، یک بازیگر دیگر که در واپسین روزهای سال ۲۰۰۷ با یک بازی متفاوت همه را غافلگیر کرد «جانی دپ» بود که از هیئت یک دزددریایی در فیلم های «دزدان دریای کارائیب» بیرون آمد تا نقش یک پیرایشگر شیطان صفت را در فیلمی جدید از تیم برتون به نام «سوینی تر» بازی کند. استعداد آوازخوانی «جانی دپ» در این فیلم که اقتباسی از نمایش موزیکال استفان سندهیم است مورد تحسین قرار گرفت و بالاتر از آن بازی خوب او بود که بار دیگر «تیم برتون» را در چندمین تجربه همکاری خود با جانی دپ روسفید کرد.
● فیلم هایی با چاشنی سیاست
جورج کلونی که در سال ۲۰۰۷ با فیلم های «سیزده یار اوشن» و «مایکل کلایتون» چهره ای خبرساز بوده است بیش از پیش ذائقه سینمایی مردم را با چاشنی سیاست آشنا کرد.
«شب بخیر و موفق باشید» و همچنین «سیریانا» دو فیلم خوب سیاسی با فروش نسبتاً خوب از این بازیگر بودند اما فیلم سیاسی «پادشاهی» از کمپانی یونیورسال که با بودجه ۷۰ میلیون دلار ساخته شد رکورد نا موفق ترین فیلم سیاسی ۲۰۰۷ را با تنها ۴۴ میلیون دلار فروش از آن خود کرد. تماشاگران همچنین با فیلم های «شیرها برای بره ها» از کارگردان بزرگ رابرت ردفورد، «در دره الا» از پل هاگیس ، «Rendition» با بازی ریزوتیرسپون و یا حتی «یک قلب عظیم» با حضور ستاره ای مثل آنجلینا جولی ارتباط چندانی برقرار نکردند و برخلاف آنچه که کمپانی های بزرگ فیلمسازی پیش بینی می کردند تماشاگران آمریکایی آمادگی رویارویی با واقعیت جنگ بر روی پرده های سینما را نداشتند حتی با حضور تام هنکس و جولیا رابرتز و یا ستاره های محبوب دنیای سینما در این گونه فیلم ها. در سال ۲۰۰۷ بازار فیلم های مستند با اکران جدیدترین کار مایکل مور به نام «Sicko» که نظام خدمات درمانی در آمریکا را به باد انتقاد گرفته بود گرم بود. این فیلم که در کن نیز جایزه گرفت به رقم قابل توجه ۲۳ میلیون دلار فروش در گیشه های آمریکا دست یافت و تداوم موفقیت حرفه ای «مور» در عرصه مستندسازی و افشاگری سیاست های دولت آمریکا بود.
● بهشت فیلم های کمدی
سال ۲۰۰۷ بی هیچ شکی سال رونق بازار فیلم های کمدی در بحبوحه دغدغه های سیاسی آمریکا بود. موفق ترین فیلم کمدی سال به نام «آبستن» به کارگردانی و فیلمنامه نویسی جود آپاتو به ۱۴۸ میلیون دلار فروش در آمریکا دست یافت و بازیگران آن را یک شبه به ستارگانی معروف در هالیوود تبدیل کرد. آپاتو که پادشاه فیلم های کمدی لقب گرفته دو فیلم موفق کمدی دیگر به نام «ابربد» با ۲۱ میلیون دلار فروش، «سخت راه رفتن» داستان دیوی کاکس را در سال ۲۰۰۷ به بازار عرضه کرد و در سال ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ چند فیلم کمدی دیگر در دست تولید دارد که باید به دنبال کارگردانانی خوشنام برای آنها باشد.
● تهیه کنندگان فیلم های مستقل
برخی از بهترین فیلم های سال ۲۰۰۷ مدیون تهیه کنندگانی هستند که از پروژه های کم بودجه حمایت کردند و زمینه را برای ساخت و تولید آنان فراهم کردند. اسکات رودین به ساخت سه فیلم «نیست زمینی برای پیرمردان»، «خون به پا خواهد شد» و «مارگوت در عروسی» کمک فراوانی کرد. کاتلین کندی تهیه کنندگی دو فیلم مستقل فرانسوی را بر عهده داشت که یکی از آنها به نام The diving bell and the butterfly سرو صدا زیادی کرد. در کل همکاری استودیو ها و تهیه کننده ها با سازندگان فیلم های مستقل و هنری بیش از پیش شده و در حال باب شدن در هالیوود است.
● سال خوب فیلم های موزیکال
در سال ۲۰۰۷ فیلم های موزیکال بیش از هر زمان دیگری در کانون توجه منتقدان بودند و با «آن سوی دنیا»ی جولی تیمور یا «من آنجا نیستم» تادها نیز که ادای دینی آوانگارد به باب دیلن است سالن های سینما از موسیقی و آواز بی بهره نبودند. همچنین بجز باب دیلن ترانه سراها و خوانندگان معاصر جهان سوژه های فیلم های روز قرار گرفتند که از جمله آنها می توان به فیلم زندگی ادیت پیان و یا ایان کورتیس از گروه جوی دیویژن اشاره کرد. «افشانه مو» با بازی جان تراولتا در نقش یک زن، موفق ترین فیلم موزیکال امسال بود. در سال ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ سه اقتباس سینمای دیگر از نمایش های موفق برادوی به بازار خواهند آمد که قابل توجه علاقه مندان به این ژانر خواهد بود: فیلم موزیکال گروه آبا به نام «مامامیا» با بازی مریل استریپ ، «نه» از راب مارشال که پیشتر فیلم موفق «شیکاگو» را ساخته بود و «سانست بولوار».
● عصر زنان کارگردان
پس از دهه ها بی اعتنایی هالیوود به کار جدی زنان کارگردان سال ۲۰۰۷ شاهد مجموعه ای خوب و قوی از فیلم های ساخته شده به دست این زنان بود. جولی تیمور فیلم موزیکالی درباره «بیتل» ها ساخت که با نام «آن سوی دنیا» ۲۴ میلیون دلار فروش در آمریکا داشت و نوجوانان شیفته آن شدند. فیلم «هم نام» میرانایر با ۱۳‎/۵ میلیون دلار فروش که در فصل بهار به اکران درآمد از سوی طیف های مختلف سنی مورد استقبال قرار گرفت و بازیگر کانادایی «سارا پولی» و فیلمنامه نویس معروف «رابین سویکرد» به ترتیب با دو فیلم «دور از او» و «کلوب» کتاب جین آوستین» نخستین تجربه موفق کارگردانی خود را به بازار سینما عرضه کردند که با واکنش مثبت منتقدان هم مواجه شد. تامارا جنکینز فیلمنامه نویس، کارگردان زن موفق دیگری است که فیلم «خانواده وحشی ها» از او در سال ۲۰۰۷ به بازار آمد و بازیگران معروف هاله بری و بنیسیودل تورو با نخستین فیلم انگلیسی زبان یک کارگردان زن دانمارکی به نام «سوزان بیر» تحسین منتقدان را برانگیختند. فیلم «چیزهایی که در آتش سوزی از دست دادیم» اگرچه فروش خیلی خوبی نداشت اما نقش آفرینی متفاوتی از هال بری را به معرض نمایش گذاشت.
● بازیگران بر مسند کارگردانان
دنزل واشنگتن به دنبال نخستین تجربه کارگردانی اش در سال ۲۰۰۲ با فیلمی به نام «آنتون فیشر» در سال ۲۰۰۷ فیلم تازه ای به نام «مناظره کنندگان بزرگ» را به بازار داد. بن افلک نیز با فیلمی به نام «کودک رفته است» که اقتباسی از رمان دنیس له هان بود کارگردانی را به کارنامه حرفه ای فیلمنامه نویسی و بازیگری خود افزوده است و همچون جورج کلونی، «بن افلک» نیز دوست دارد به« کلینت ایستوود» اقتدا کند و میان کارگردانی و بازیگری اعتدال برقرار کند. یک بازیگر دیگر که درآینده باید فیلم های دیگری از او انتظار داشت «شان پن» است که سومین تجربه فیلمسازی اش در سال ۲۰۰۷ به نام «به سوی طبیعت وحشی» با موضوع بکر و غریب خود تحسین منتقدان بسیاری را برانگیخت.
●مرگ دو بزرگ کارگردان دنیای سینما در یک روز واحد
در واپسین روزهای سال ۲۰۰۷ انستیتو فیلم آمریکا از مرگ میکل آنجلو آنتونیونی و اینگماربرگمن به عنوان یکی از هفت رویداد مهم و تأثیرگذار در این سال یاد کرد. برگمن در سن ۸۹ سالگی و پس از ۶۰ سال فعالیت حرفه ای در عرصه های تئاتر و سینما دارفانی را وداع گفت و درست همان روز آفتاب زندگی میکل آنجلو آنتونیونی در سن ۹۴ سالگی غروب کرد و یکی از بدیع ترین و شاخص ترین فیلمسازان قرن بیستم به جهان باقی شتافت.
● و سرانجام اسکاری برای اسکورسیزی
خالق «گاو وحشی» و «راننده تاکسی» آنقدر سابقه نشستن در مراسم اسکار را داشت که وقتی سرانجام برای فیلم «مرحوم» برنده این تندیس نفیس اعلام شد در کمال ناباوری گفت: «مطمئن هستید که نام من را روی پاکت نوشته اند » فیلم گنکستری او «مرحوم» اسکار بهترین فیلم سال را گرفت و برای اسکورسیزی اسکار بهترین کارگردانی را پس از شش بار نامزد شدن در سال های مختلف به ارمغان آورد. این نخستین اسکار حرفه ای اسکورسیزی بود و امید که آخرین آن نباشد!
● کریسمس در اعتصاب
انجمن فیلمنامه نویسان آمریکا برای دریافت سودی بیشتر از فروش اینترنتی فیلم هایشان مهمترین و شاید واپسین رویداد سینمایی ۲۰۰۷ بود که در ۲۰ سال گذشته بی سابقه و در ایام شاد کریسمس بسیاری از برنامه های محبوب تلویزیونی را موقتاً تعطیل کرد. انجمن فیلمنامه نویسان اعضای خود را از نوشتن برای مراسم های گلدن گلوب و اسکار در سال ۲۰۰۸ تحریم کرده است و در صورت ادامه این اعتصابات گسترده باید شاهد تغییر و تحولاتی مهم در حوزه سینما در سال ۲۰۰۸ باشیم. در حال حاضر همکاری بسیاری از فیلمنامه نویسان با استودیوهای بزرگ فیلمسازی و کارگردانانشان به پس از پایان اعتصابات و رسیدن به توافقاتی دوجانبه موکول شده است.

مترجم: شیلا ساسانی نیا

منبع : روزنامه ایران