سپیده دم رهایی Rescue Dawn

▪ نویسنده و کارگردان: ورنر هرتزوگ.
▪ موسیقی: کلاوس بادلت.
▪ مدیر فیلمبرداری: پیتر زایتلینگر.▪ تدوین: جو بینی.
▪ طراح صحنه: ارین پینیجوارارک.
▪ بازیگران: کریستین بیل[دیتر دنگلر]، استیو زین[دیون]، جرمی دیویس[جین]، گلن یوئن[Y.C.]، آبهیجاتی یوساکول[Phisit]، چیوان چونسوتیوات[Procet]، تیروات مولویلای[هیتلر]، یوتانا میونوایا[کریزی هورس]، کیریانگساک مینگ اولو[جومبو].
▪ ١٢٦ دقیقه.
▪ محصول ٢٠٠٦ آمریکا.
▪ ژانر: اکشن، ماجرایی، درام، جنگی.
داستان زندگی واقعی دیتر دنگلر خلبان جنگنده نیروی هوایی آمریکا که در اولین پرواز عملیاتی خود بر فراز لائوس، سقوط کرده و اسیر می شود. امتناع وی از امضای انزجار نامه علیه ارتش آمریکا موجب فرستاده شدن وی به بازداشتگاهی کوچک در میان جنگل می شود.
جایی که گروه بسیار کوچکی از اسرا حدود ٢ سال در آنجا زندانی بوده اند، ولی دیتر قصد اقامتی طولانی در چنین مکان مخوفی را ندارد. نقشه وی برای فرار از سوی تنی چند به دلیل مخاطرات فراوان با استقبال روبرو نمی شود. اما یکی از زندانی ها به نام مارتین دیون موافقت خود را برای اجرای نقشه فرار اعلام می کند. ولی این فقط یک آغاز است...
● چرا باید دید؟
یک سال پس از مستند درخشان Grizzly Man ورنر هرتزوگ ٦٥ ساله، یکی از بزرگ ترین فیلمسازان موج نوی سینمای آلمان که مدت هاست ساکن آمریکا شده، به سراغ داستانی درباره ویتنام رفته است. فیلمی که به نظر می رسد ساخته شدن آن چند دهه پس از جنگ ویتنام، و فیلم هایی چون اینک آخر زمان و غلاف تمام فلزی اندکی دیر است.
اما نباید اسیر چنین پیشداوری شد و دست به مقایسه سپیده دم رهایی با فیلم های متعارف جنگ ویتنام زد. هرتزوگ استاد تبدیل چنین قصه هایی به درام شخصی و درونی آدم های قصه است. جنگ ویتنام نیز در این فیلم حکم پس زمینه را دارد و آن چه مهم است تقلای دنگلر آلمانی تبار برای رهایی است. بدیهی است که چنین کاری نیازمند دست و پنجه نرم کردن با طبیعت خشن است؛ یعنی تم محبوب هرتزوگ ...
هرتزوگ فیلم را بر اساس مستند تحسین شده خود که در ١٩٩٧ به نام دیتر کوچولو می خواهد پرواز کند ساخته و برای رسیدن به دلخواه خود بازیگران فیلم را وادار ساخته تا از وزن خود بکاهند. استیو زهن ٤٠ پوند، جرمی دیویس ٣٣ پوند و کریستین بیل ٥٥ پوند از وزن خود کم کرده اند تا برای بازی در سپیده دم رهایی آماده شوند. شاید بشود فیلم را سپاس گذاری هرتزوگ و دیگر آلمانی ها از آمریکا دانست:"من از امریکا ممنونم، چون به من بال پرواز داده".
اما این تشکرنامه ١٠ میلیون دلاری نتوانسته توجه تماشاگران و منتقدان را تا این لحظه چندان جلب کند. چنین می نماید که سازنده فیلم هایی چون ویتزک و فیتزکارالدو کمی از خانه-و بالطبع از کارنامه خود- دور افتاده و نیاز به بازگشت دارد.
با این حال هرتزوگ داستان خود را به خوبی روایت می کند و همچون فیلم های پیشین خود-به رغم طولانی بودن مدت نمایش آن- بیننده را به خاطر ملال از سالن ها فراری نمی دهد. حتی اگر این اتفاق دستاورد حضور در کنار سینمای آمریکا باشد، با آن را به فال نیک گرفت!
سپیده دم رهایی سکانس های برجسته کم ندارد، اما شخصاً ترجیح می دهم فیلم مستند او درباره دیتر دنگلر را دوباره ببینم. هر چند تلاش کریستین بیل برای نزدیک شدن به شخصیت او فوق العاده است!

امیر عزتی

منبع : موج نو