ساواک درخدمت موساد

شركت ورد یكی از شركت هایی بود كه پروژه های مهم و زیادی را در ایران به انجام رساند. در سال ۱۳۴۵ قرار بود كارخانه قندی توسط شركتی هلندی در نزدیكی نیشابور ساخته شود، ولی چون هلندی ها در آخرین لحظه از احداث این كارخانه منصرف شدند، صاحبان كارخانه به شركت اسرائیلی ورد كه در ایران شهرتی به هم رسانده بود، مراجعه كردند و مسئولان شركت ورد نیز از شركت اسرائیلی دیگری به نام شخم، برای همكاری در این پروژه كمك خواستند. یكی دیگر از پروژه های شركت ورد كه به وسیله شركت اگریداب (یكی از شاخه های شركت ورد) انجام شد، پروژه كشت پنبه در استان خوزستان بود. در این طرح، اسرائیلی ها مزرعه نمونه ای ایجاد كردند كه محل آن در نزدیكی اندیمشك بود و اهالی آن را «دشت پنبه اسرائیلی» می نامیدند. در آبان ۱۳۴۵، شركت ورد در مناقصه مربوط به ساخت سدی در منطقه مرودشت برنده شد. این سد كه به نام سد داریوش كبیر نامیده شد، قرار بود به منظور آبیاری زمین های مرودشت احداث شود. شركت مزبور هزینه احداث این سد پنجاه متری را بالغ بر چهارده میلیون دلار برآورد كرده بود. همچنین، همین شركت در كنار شاهراه تهران - رشت در بستر سفیدرود نیز سد بزرگی به نام سد طریق احداث كرد. ۹۰
شركت ورد در بهمن ۱۳۴۵ گزارش سالیانه خود را منتشر كرد. در این گزارش، یكی از شركت های تابعه به نام مكوروت فعالیت های خود را در ایران به شرح زیر آورده است:
۱) شركت مكوروت در ایران برنامه هایی را به مبلغ كلی ده میلیون دلار اجرا كرده است. از این مقدار، سهمیه شركت ورد شش میلیون دلار می باشد و هنوز اجرای برنامه هایی به مبلغ كلی بیست میلیون دلار ادامه دارد كه سهمیه ورد از آن، دوازده میلیون دلار است.
۲) این شركت در ایران دارای شعبه مخصوص می باشد.
۳) تعداد كارمندان شركت در ایران ۲۴ نفر است.
۴) برنامه های مقاطعه كاری شركت در ایران عبارت است از سد درودزن، سد طریق و كانال فومن. ۹۱
یكی از شركت های معروف اسرائیلی كه در ایران به ساخت و ساز می پرداخت، شركت راسكو بود. روزنامه اسرائیلی هاآرتص در تاریخ ۸/۱۲/۱۳۵۳ درباره بخشی از فعالیت حاویش (شركت مقاطعه كاران ایران) و راسكو می نوشت:
سه سال پیش ایران تصمیم گرفت كارهای ساختمانی به مبلغ چهل میلیون دلار را به حاویش (شركت مقاطعه كاران ایران) و راسكو كه مركز آن در تهران است، بسپارد. حاویش و راسكو هشت سال است كه با هم كار می كنند و پروژه هایی را در تهران با موفقیت به پایان رسانیده اند و اكنون به ساختمان ۱۵۰۰ خانه در اصفهان مشغول هستند. پس از مدتی، دولت ایران تصمیم به افزایش گرفت و برنامه سهم شركت مزبور به ۱۲۰ میلیون دلار افزایش یافت. اجرای این برنامه ها در سه محل، جزیره خارك واقع در شمال خلیج فارس، شهر بوشهر روبه روی جزیره و شهر بندرعباس در جوار تنگه هرمز صورت می گیرد. ۹۲
علاوه براین، شركت راسكو، هتل اینتركنتینانتال تهران را طی مدت بیست ماه ساخت و آن را قبل از جشن های ۲۵۰۰ ساله تحویل داد. پروژه دیگر، قرارداد آن شركت با دولت بود كه براساس آن، می بایست شركت مزبور ساختمان پست و مخابرات تهران را در شانزده طبقه و دو طبقه زیرزمین، بنا می كرد و قرار بود قبل از پایان سال ۱۹۷۲ این ساختمان را تحویل دهد. طبق ارزیابی مهندسان ایرانی، هزینه این ساختمان ده میلیون دلار برآورد شده بود، ولی شركت مزبور پیشنهاد كرد كه این ساختمان را با هزینه ۵/۸ میلیون دلار بنا خواهد كرد. اما در نهایت این ساختمان با هزینه ای بیش از نوزده میلیون دلار به انجام رسید. ۹۳
با توجه به اسناد موجود درباره فعالیت شركت راسكو، به نظر می رسد كه مدیران این شركت هرگاه قصد داشتند مبلغ قراردادها را افزایش دهند، با شایعه كناره گیری از قرارداد و درج مقالاتی در روزنامه های اسرائیلی با مضامین ضررهای شركت، زمینه آن را فراهم می كردند.
در هرحال، فعالیت شركت های اسرائیلی در ایران با شتاب فزاینده ای رو به گسترش بود؛ به گونه ای كه شركت های ساختمان سازی اسرائیلی مذاكرات خود را برای انجام بزرگ ترین پروژه ای كه تا آن هنگام در خارج اجرا كرده بودند، آغاز كردند. مرتضی مرتضایی -نماینده ایران در تلاویو -طی گزارشی به وزارت امورخارجه، به نقل از گزارش روزنامه اسرائیلی داوار در همین باره چنین نوشت:
مذاكرات شركت های ساختمانی اسرائیل در ایران برای انجام بزرگ ترین پروژه ای كه تاكنون توسط اسرائیلی ها در خارج از كشور اجرا شده، پیشرفت می نماید. این پروژه شامل ده هزار آپارتمان است كه هزینه بنای آن به بیش از نیم میلیارد دلار می رسد. برنامه پیشنهادی با شركت عوامل ایرانی خواهد بود. شركای اسرائیلی در این برنامه، عبارتند از شركت های «روبینستر، سولل بونه، اشتروم و افریقا - اسرائیل». برنامه ساختمانی مزبور كه باید در جوار تهران اجرا شود، تعداد زیادی از اسرائیلی ها را (كه عازم ایران خواهند شد تا بر مراحل مختلف ساختمانی نظارت نمایند) به كار مشغول خواهد داشت. همچنین انتظار می رود كه این برنامه موجب صدور تولیدات مختلف ساختمانی از اسرائیل به ایران گردد. ۹۴
البته هفته نامه هاعولام هزه چاپ اسرائیل، پروژه فوق الذكر را فراتر از ده هزار آپارتمان و آن را توافقی بین دولت های ایران و اسرائیل می داند. این هفته نامه در مقاله ای با عنوان «معامله عظیم ساختمانی در ایران» در تاریخ ۱۵/۴/۱۳۵۶ نوشت:
دولت اسرائیل با دولت ایران به توافق رسیده اند كه شركت های اسرائیلی پنجاه تا شصت هزار آپارتمان در جوار تهران بنا كنند. دولت اسرائیل از شركت های اسرائیلی كه در ایران فعالیت دارند، درخواست كرد تا برای اجرای این معامله متشكل گردند. مدت انجام برنامه پنج سال می باشد. ۹۵
نویسنده كتاب جهان زیر سلطه صهیونیزم معتقد است كه اغلب صاحبان سرمایه های خارجی كه در ایران به كار افتاده و كنترل فعالیت ها را در اختیار داشتند، اسرائیلی هایی بودند كه با ایجاد شركت های مختلف و نفوذ در نظام بانكی كشور، احتیاجی به ورود سرمایه نداشتند و می توانستند سرمایه های لازم را در خود ایران با استفاده از اعتبارات بانكی به دست آورند. در این كتاب نام بعضی از این شركت ها چنین آمده است.
۱) شركت یونیون كار بابر ایران با تولید انواع باطری خشك
۲) شركت سهامی شیمیایی و كشاورزی سم ساز برای تولید سموم دفع آفات نباتی
۳) شركت تولید پایدار فرد برای تولید لوازم آرایشی و دارویی و بهداشتی
۴) شركت سهامی كارخانجات بافندگی سنگور
۵) شركت صیهانكو در صادرات و واردات
۶) شركت سهامی چینی ایران (ایرانا)
۷) شركت كارخانجات تولیدی ایران
۸) شركت سهامی پشمباف ایران
۹) شركت سهامی یوروپ ایران در تولید رنگ
۱۰) شركت سهامی ایران تراكتور
۱۱) شركت تجارتی ایران اوریانت
۱۲) شركت مختلط غیرسهامی جمشید الی و پسران
۱۳) شركت سهامی تولید كشمیران
۱۴) شركت سهامی امیربیك در واردات كنجاله و آرد ماهی از اسرائیل و مواد غذایی طیور
۱۵) شركت پالارك م. م. در صادرات و واردات و حق العمل كاری
۱۶) شركت تجاری یزدان پناه
۱۷) شركت سهامی منورا
۱۸) شركت مختلط ادوارد خوریش و شركا
۱۹) شركت داروسازی پارك دیویس
۲۰) شركت مهندسین مشاور دارت
۲۱ )شركت احور
۲۲) شركت مهندسین مشاور ریب
۲۳) شركت سهامی مات
۲۴) شركت تولیدی ساسان
۲۵) شركت میردال تجارتخانه ازدهیدیم
۲۶) شركت دلمزاند مور
۲۷) شركت كاشانكو
۲۸) شركت سهامی برزنت ایران
۲۹) شركت ریسندگی و بافندگی نجف آباد
۳۰) شركت سهامی سپهان در دامپروری و بسته بندی گوشت
۳۱) شركت تضامنی سموهایی و هبروژیك
۳۲) تجارتخانه داورپناه
۳۳) شركت تولیدی زر در تولید فنر
۳۴) شركت كوپلكس در صنایع لاستیك و روكش
۴۵) شركت ایران كارمنت فروشنده بزرگ لباس و. . . ۹۶

۹۰- علی اكبر ولایتی. ایران و تحولات فلسطین. تهران، انتشارات وزارت امورخارجه، .۱۳۸۰ صص ۷-.۱۶۶
۹۱- همان. صص ۸-.۱۶۷
۹۲- بایگانی اسناد وزارت امورخارجه. سال ۵۴-۱۳۵۳، كارتن ۶، پرونده ۱-.۲۲
۹۳- علی اكبر ولایتی. ایران و تحولات فلسطین. تهران، انتشارات وزارت امورخارجه، .۱۳۸۰ صص ۹-.۱۶۸
۹۴- بایگانی اسناد وزارت امورخارجه. سال ۵۸-۱۳۵۶، كارتن ۸، پرونده ۵-.۲۲۰
۹۵- همان جا.
۹۶- جهان زیر سلطه صهیونیزم. تهران، انتشارات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، .۱۳۶۱ صص ۸-.۴۷
۹۷- بایگانی اسناد وزارت امورخارجه. سال ۵۴-۱۳۵۳، كارتن ۶، پرونده ۱-.۲۲
۹۸- مركز اسناد مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران. اسناد شماره ۱۰-۲۹-۱۱۸T و ۵۶-۲۹-۱۱۸T
۹۹- همان. سند شماره ۴۰-۳-۲-۱۱۶-ط.
۱۰۰- علی اكبر ولایتی. ایران و تحولات فلسطین. تهران، انتشارات وزارت امورخارجه، .۱۳۸۰ ص .۱۶۸
۱۰۱- بایگانی اسناد وزارت امورخارجه. سال ۵۴-۱۳۵۳، كارتن ۶، پرونده ۱-.۲۲
۱۰۲- مركز اسناد مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران. سند شماره ۹۷-۱۴-۱۸-T.
۱۰۳- همان. سند شماره ۳۸-۳-۲-۱۱۶T.
۱۰۴- همان. اسناد شماره ۵-۳-۱۱۸T و ۹۹-۲-۱۱۸T.
۱۰۵ -علی اكبر ولایتی. ایران و تحولات فلسطین. تهران، انتشارات وزارت امورخارجه، .۱۳۸۰ ص .۱۷۲
۱۰۶- اسناد لانه جاسوسی امریكا. ج ۱۲، ش .۳۶ تهران، انتشارات مؤسسه فرهنگی هنری بزرگ اندیشه. ص .۴۹۷۵
۱۰۷- بایگانی اسناد وزارت امورخارجه. سال ۵۴-۱۳۵۳، كارتن ۴، پرونده ۲-.۲۱
۱۰۸- بایگانی اسناد وزارت امورخارجه. سال ۱۳۳۷، بخش ۲۸، پرونده .۱۶۸۸
۱۰۹ -جواد منصوری. قیام ۱۵ خرداد .۱۳۴۲ تهران، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی، .۱۳۷۶ ص .۹۹
۱۱۰- همان. ص .۹۹
۱۱۱- بایگانی اسناد وزارت امورخارجه. سال ۱۳۳۹، بخش ۲۸، .۱۶۸۸
۱۱۲- علی اكبر ولایتی. ایران و تحولات فلسطین. تهران، انتشارات وزارت امورخارجه، .۱۳۸۰ ص .۱۷۹
۱۱۳- بایگانی اسناد وزارت امورخارجه. سال ۵۸-۱۳۵۶، كارتن ۳، پرونده ۵-.۲۱۰