سه شنبه, ۲۲ خرداد, ۱۴۰۳ / 11 June, 2024
مجله ویستا
نان و ایمان
● نگاهی به فیلم یك تكه نان اثر كمال تبریزی
در «یك تكه نان» گویی مخاطب به درون داستان پرتاب می شود و در دل روایتی حقیقی از زیست سنتی در جهان عامیانه وارد شده و در برابر دنیایی قرار می گیرد كه سوژه و ابژه در آن با طبیعت گره خورده است. امتزاجی كه به ویژه در كاراكتر قیس تبلوری كامل می یابد و اساساً روح داستان با هستی و هویت او می آمیزد تا در نهایت به اثبات حقیقت درونش منتهی شود، ضرباهنگ فیلم نیز با شخصیت قیس كوك شده و مظهر آرامش و سكوتی است كه در صورت وی نمایان است.
شاید بتوان، یك تكه نان را در ذیل مستندی اجتماعی جای داد كه به اصطلاح ریشه در سینمای معناگرا دارد. معناگرایی كه در تعامل فرم و محتوا شكل می گیرد و البته سعی می كند مضمون را چندان به پای فرم قربانی نكند و همچون شعری سپید، ساختار فرم را بشكند تا مفهوم را به چنگ آورد. از سوی دیگر كمال تبریزی در یك تكه نان به نوعی جامعه شناسی دینی می پردازد كه از زبان تصویر و سینما بیان می شود یعنی بررسی شاخص های اجتماعی كه در یك جغرافیا و تاریخ خاص به زایش و بروز و پرورش یك باور و عقیده می انجامد و بر سرنوشت فردی و اجتماعی گروهی از آدمیان موثر می افتد. تاثیر یك اندیشه و باور و حتی یك اتفاق در ایجاد و شكل گیری نظام ارزشی و عقاید و نهادهای اجتماعی برآمده از آن تصویری است كه در خلال روایت داستان به ذهن مخاطب نفوذ می كند و از ضمیر ناخودآگاه فیلم به نهاد خودآگاه مخاطبان پرتاب می شود.
در همین معنا «یك تكه نان» به «قدمگاه» عسگرپور نزدیك می شود و گویی روایتی دیگر از همان مفهوم را به تصویر می كشد و البته در فرم هم خیلی به آن شبیه می شود. «یك تكه نان» همچنین بررسی نوعی آسیب شناسی باورهای دینی نیز هست، آنجا كه زن بی سواد به حفظ ناگهانی قرآن مشهور می شود، می گوید: «من تنها یك سوره از قرآن را حفظ شدم شایعه نكنید كه كل قرآن را فراگرفته ام!»
در واقع تبریزی در اینجا به نگاه كلان و ماورایی و اسطوره ای مردم به مظاهر دینی پرداخته و نشان می دهد كه چگونه كنش دینی در بستر روایتی اسطوره ای و فراعقلانی به معجزه ای تبدیل می شود كه همه برای درمان دردهایشان چشم امید به آن می بندند و دشواری راه را به جان خریده و برای حل مسائل خود تنها براساس شنیده ای ناتمام به نزد آن زن آمده اند بی آنكه به حقیقتی ناب همچون قیس عنایتی كنند، حتی كربلایی با آن وضعیت ایمانی نیز از او به سادگی می گذرد. نكته ظریف فیلم در همین كاراكتر قیس نهفته است اینكه رسیدن به جایگاه معنوی و تقرب به گفتمان الهی وابسته به فرهیختگی و سواد و تحصیلات فرد ندارد بلكه به سطوحی از پاكی و خلوص و سادگی محتاج است تا یگانگی با كائنات حاصل شود. اما در واقع یك تكه نان، به نقد كشیدن ایمانی است كه صرفاً بر ستون معیشت استوار است و از دریای معرفت و عشق چندان جرعه ای نگرفته است اما قیس كه چندان پای در عالم زمینی ندارد مستحق نانی می شود كه از بركت ایمان، روزی او شده است. حضور رضا كیانیان در سه اپیزود شخصیتی گرچه با حرفه ای بودن وی صحنه های دلنشین و گیرایی به فیلم می دهد اما تناسب معنایی آن با داستان كمی مبهم به نظر می رسد. به هر حال یك تكه نان، اثری متفاوت و قابل تأمل از كمال تبریزی است.
سیدرضا صائمی
منبع : روزنامه شرق
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
دورههای مدیریتی دانشگاه تهران
ویزای تضمینی ایتالیا کانادا
انتخابات ریاست جمهوری انتخابات مسعود پزشکیان انتخابات ریاست جمهوری 1403 انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم شورای نگهبان سعید جلیلی ریاست جمهوری علیرضا زاکانی انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ علی لاریجانی مجلس شورای اسلامی
ایران همستر کامبت قوه قضاییه تهران آتش سوزی شهرداری تهران هواشناسی قتل پلیس محیط زیست ازدواج وزارت بهداشت
قیمت خودرو قیمت دلار قیمت طلا خودرو دولت سیزدهم بانک مرکزی سایپا ایران خودرو بورس بازار خودرو قیمت سکه مسکن
تلویزیون رسانه ملی سینما فضای مجازی سریال انقلاب اسلامی محمدعلی بهمنی سینمای ایران تئاتر شهادت شهید کتاب
فناوری دانش بنیان دانشگاه آزاد اسلامی مریخ
روسیه رژیم صهیونیستی غزه اسرائیل جنگ غزه فلسطین آمریکا بریکس حماس نوار غزه چین فرانسه
فوتبال استقلال پرسپولیس تیم ملی ایران تیم ملی فوتبال ایران بازی لیگ برتر جواد نکونام کشتی فرنگی باشگاه استقلال یورو 2024 باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی اپل ایلان ماسک گوگل روزنامه نوکیا سامسونگ ماهواره ایسلند ناسا شرکت های دانش بنیان سازمان فضایی ایران
سرطان ویتامین سازمان غذا و دارو چاقی حمله قلبی مغز سکته مغزی دیابت