مقایسهٔ بین‌المللی سهم جهانگردی در تولید ناخالص داخلی

با توجه به ضرورت ملاحظهٔ عوامل فوق، ارزش افزودهٔ واقعى جهانگردى در اقتصاد هر کشور را فقط به‌طور کلى مى‌توان معين کرد. اما دست‌کم، مى‌توان ارزش مبادلات تجارى خصوصى جهانگردى در کشورها را به‌طور نسبتاً واقع‌بينانه‌اى با يکديگر مقايسه کرد. جدول A مجموعهٔ چکيده ارقامى را نشان مى‌دهد که متّکى بر درآمد بخش سفر و جهانگردى و ارقام GDP در اقتصاد چند کشور بزرگ است.

داده‌هاى جدول A اساساً از درآمد حاصل از مخارج سفر و جهانگردى به‌دست آمده است. در حالى‌که درآمد جهانگردى داخلى يک بخش از C + I را تشکيل مى‌دهد درآمد جهانگردى خارجي، درآمد مقصد از جهانگردى خارجى را محاسبه مى‌کند (يعني، بخشى از X است). اگر به‌جارى درآمد جهانگردى خارجي، مخارجى جهانگردى شهروندان کشورهاى مورد نظر در کشور ديگر را بگذاريم ارقام تغيير مى‌کنند زيرا اين بار آنها سهم جهانگردى در مصرف GDP را نشان مى‌دهند نه سهم آن در GDP. جدول B خلاصهٔ نتيجهٔ اين تغييرات را نشان مى‌دهد.

تفاوت‌هاى جدول A و B، اثر تراز پرداخت‌ها بر روى حساب خارجى هر کشور را منعکس مى‌کند. (به مبحث تراز پرداخت‌هاى جهانگرد، حساب خارجى جهانگردى مراجعه فرمائيد)، به گونه‌اى که کشورهاى مندرج در سمت چپ ستون جدول B در مجموع، جهانگردفرست هستند و کشورهاى سمت راست در مجموع، جهانگردپذير. به غير از اسپانيا و ژاپن، در اين کشورها که علاوه بر برخوردارى از بالاترين رقم GDP در بين کشورهاى جهان، بيشترين مخارج و درآمد مسافرتى و جهانگردى را دارند سهم اين بخش در درآمد ملى بين ۲ تا ۷ درصد است. ژاپن اقتصاد بزرگ و متنوعى دارد که تا همين اواخر جهانگردى از نظر اخلاق کار و گرفتن مرخصى تعطيلاتي، فعاليت نسبتاً غريبى در فرهنگ مردم اين کشور بوده است. علاوه بر اين، به‌دليل بالا بودن نسبى قيمت‌ها و مشکلات زبانى و فرهنگى جهانگردى در ژاپن، جهانگردى خارجى تفريحى در اين کشور سهم اندکى دارد و سهم کمتر از يک درصد جهانگردى در GDP ژاپن، همين امر را نشان مى‌دهد. در مقابل، اسپانيا طى چند سال گذشته با ايتاليا و آمريکا براى کسب رتبهٔ اولين مقصد جهانگردى خارجى در جهان رقابت داشته است. جهانگردى خارجى در اين کشور به تنهائى ۵/۷ درصد GDP را شامل مى‌شود که اين به معناى وابستگى زياد اقتصاد آن به بخش جهانگردى است.

در اقتصاد برخى کشورهاى کوچک سهم جهانگردى در GDP، به‌ويژه جهانگردى خارجى حتى بيشتر است و در جزاير کارائيب و جزاير جنوبى اقيانوس آرام که تنها در آن چند صنعت فعاليت مى‌کنند. سهم ۱۰ تا ۲۵ درصدى جهانگردى در GDP غير عادى نبوده است. در اين کشورها جهانگردى يکى از دو يا سه رکن اقتصاد ملى است. باهاما و آنتيگوا به ترتيب، با سهم ۵۲ و ۵۸ درصدى جهانگردى در GDP مثال‌هاى بارز اين وابستگى هستند. اين درجه از وابستگى خطرناک است و GDP را در برابر سيکل‌هاى اقليمي، سياسى يا تجارى يک بخش آسيب‌پذير مى‌کند.

اگر خالص ارزش افزودهٔ جهانگردى در کشورها را با يکديگر مقايسه کنيم تصوير فوق عوض مى‌شد. اين امر به‌ويژه در مورد کشورهائى مصداق پيدا مى‌کند که جهانگردفرست هستند نه مقصد عمدهٔ جهانگردان. خالص ارزش افزودهٔ جهانگردى برابر است با:

مخارج (جهانگردى در خارج - جهانگردى خارجيان + جهانگردى داخلى)

اين عبارت همان مفهوم عبارت C + I + X - M در GDP را مى‌رساند. در جدول C سهم خالص جهانگردى در GDP چند کشور را نشان مى‌دهد.

در بلژيک و هلند بخش جهانگردى در مجموع، مصرف‌کننده (GDP) است. زيرا جهانگردان آن در کشورهاى ديگر پول بيشترى خرج مى‌کنند تا، جهانگردان خودى و جهانگردان خارجى در اين دو کشور.

جداول B، A و C در عمل، امکان مقايسه‌هاى مختلف را فراهم مى‌کنند. آنها به ترتيب، سهم ارزش توليد جهانگردى در GDP، نسبت مخارج جهانگردان هر کشور به GDP يا درآمد ملى و سهم خالص جهانگردى در حساب‌هاى ملى را نشان مى‌دهند. در تحليل اين‌گونه ارقام بايد مراقب بود که سرى‌هاى آمارى درستى انتخاب شده باشد.

جهانگردى نزديک به ۴ درصد ارزش توليد ناخالص جهانى را شامل مى‌شود. بيش از ۷۵ درصد اين رقم به جهانگردى داخلى مربوط مى‌شود که شديداً تحت تأثير درآمدها و مخارج جهانگردى در اقتصاد کشورهاى بزرگى چون آمريکا مى‌باشد. ۴ درصد شايد به نظر رقم کوچکى باشد اما با ارزش افزودهٔ جهانى بخش‌هاى صنعتى عمده نظير معدن و حمل و نقل برابرى مى‌کند.

طبق برخى برآوردها، تا سال ۲۰۱۰ جهانگردى ۸ درصد توليد ناخالص جهانى را به خود اختصاص خواهد داد که اين رقم شايد آن را به بزرگترين 'صنعت' جهان بدل کند.