تومورهای جسم کاروتید

جسم کاروتيد طبيعي، مجموعه‌اى ۶-۳ سانتى‌مترى از سلول‌هاى گيرندهٔ شيميائى با منشاء اکتودرم عصبى است که در سمت پشت و داخل محل دوشاخه‌شدن سرخرگ کاروتيد قرار دارند. اين جسم به کاهش فشار اکسيژن، افزايش اسيديتهٔ خون، و افزايش فشار CO2 يا افزايش دماى خون به‌صورت افزايش فشارخون ضربان قلب و عمق و تعداد تنفس پاسخ مى‌دهد. به ‌اين ترتيب، جسم کاروتيد به اصلاح هيپوکسى و تأثيرات آن کمک مى‌کند.

تومورهاى جسم کاروتيد را کمودکتوماى گردني، پاراگانگليوما، تومور گلوموس، و پارانگليوماى غير کرومافين نيز ناميده‌اند. از نظر بافت‌شناسي، تومورها شبيه به جسم کاروتيد طبيعى هستند. اگرچه تومور مى‌تواند متاستاز بدهد، اين امر تنها در ده درصد موارد رخ مى‌دهد. گسترش تومور به ساختارهاى موضعى شايع‌ترين عارضه است.

تقريباً تمام موارد به‌صورت بزرگ‌شدن آهستهٔ يک تودهٔ گردنى بدون نشانه تظاهر مى‌کنند. به‌ندرت، تومور با ترشح کاتکول آمين‌ها باعث پرفشارى خون مى‌شود. در بسيارى موارد مى‌توان سابقه‌اى از بزرگ‌شدن آهستهٔ توده را پيدا کرد. بروز تومورهاى جسم کاروتيد در افراد محروم از اکسيژن (مثلاً بيمارى سيانوتيک قلب؛ هيپوکسى مزمن در ارتفاعات) بيشتر است.

يک تودهٔ منفرد ضربان‌دار در وسط سطح جانبى گردن با قوام سفت و چرمى بايد هميشه شک به تومور جسم کاروتيد را برانگيزد. چون اين تومور به سرخرگ زير خود متصل است، تحرک آن در سطح افقى بيش از سطح عمومى است. تقريباً در نيمى از موارد در روى توده، بروئى سمع مى‌شود. به‌ندرت اختلال کارکرد اعصاب جمجمه‌اى از گسترش تومور ناشى مى‌شود.

بيوپسى با سوزن از طريق پوست يا بيوپسى برشى غيردقيق و به‌علت خطر خونريزى جدى خطرناک است.

برداشتن کامل تومور - درمان ارجح - در صورتى‌که ضايعه بزرگ و مرکب باشد، گاه نيازمند بازسازى سرخرگ است. پرتودرمانى و شيمى‌درمانى هيچ ارزشى ندارند. آمبوليزاسيون آنژيوگرافيک تومورهاى بزرگ پيش از عمل باعث کاهش ميزان عروق و بالا رفتن ايمنى رزکسيون جراحى مى‌شود.