دوشنبه, ۱۰ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 29 April, 2024
مجله ویستا

سال از معنی حقیقی شراب و شاهد و خرابات و امثال آن


شراب و شمع و شاهد را چه معنی است
خراباتی شدن آخر چه دعوی است
جواب:
شراب و شمع و شاهد عین معنی است    که در هر صورتی او را تجلی است
شراب و شمع سکر و نور عرفان    ببین شاهد که از کس نیست پنهان
شراب اینجا زجاجه شمع مصباح    بود شاهد فروغ نور ارواح
ز شاهد بر دل موسی شرر شد    شرابش آتش و شمعش شجر شد
شراب و شمع جام و نور اسری است    ولی شاهد همان آیات کبری است
شراب بیخودی در کش زمانی    مگر از دست خود یابی امانی
بخور می تا ز خویشت وارهاند    وجود قطره با دریا رساند
شرابی خور که جامش روی یار است    پیاله چشم مست باده‌خوار است
شرابی را طلب بی‌ساغر و جام    شراب باده خوار و ساقی آشام
شرابی خور ز جام وجه باقی    «سقاهم ربهم» او راست ساقی
طهور آن می بود کز لوث هستی    تو را پاکی دهد در وقت مستی
بخور می وارهان خود را ز سردی    که بد مستی به است از نیک مردی
کسی کو افتد از درگاه حق دور    حجاب ظلمت او را بهتر از نور
که آدم را ز ظلمت صد مدد شد    ز نور ابلیس ملعون ابد شد
اگر آیینه‌ی دل را زدوده است    چو خود را بیند اندر وی چه سود است
ز رویش پرتوی چون بر می افتاد    بسی شکل حبابی بر وی افتاد
جهان جان در او شکل حباب است    حبابش اولیائی را قباب است
شده زو عقل کل حیران و مدهوش    فتاده نفس کل را حلقه در گوش
همه عالم چو یک خمخانه‌ی اوست    دل هر ذره‌ای پیمانه‌ی اوست
خرد مست و ملایک مست و جان مست    هوا مست و زمین مست آسمان مست
فلک سرگشته از وی در تکاپوی    هوا در دل به امید یکی بوی
ملایک خورده صاف از کوزه‌ی پاک    به جرعه ریخته دردی بر این خاک
عناصر گشته زان یک جرعه سر خوش    فتاده گه در آب و گه در آتش
ز بوی جرعه‌ای که افتاد بر خاک    برآمد آدمی تا شد بر افلاک
ز عکس او تن پژمرده جان یافت    ز تابش جان افسرده روان یافت
جهانی خلق از او سرگشته دائم    ز خان و مان خود برگشته دائم
یکی از بوی دردش ناقل آمد    یکی از نیم جرعه عاقل آمد
یکی از جرعه‌ای گردیده صادق    یکی از یک صراحی گشته عاشق
یکی دیگر فرو برده به یک بار    می و میخانه و ساقی و میخوار
کشیده جمله و مانده دهن باز    زهی دریا دل رند سرافراز
در آشامیده هستی را به یک بار    فراغت یافته ز اقرار و انکار
شده فارغ ز زهد خشک و طامات    گرفته دامن پیر خرابات
اشارت به خرابات:
خراباتی شدن از خود رهایی است    خودی کفر است ور خود پارسایی است
نشانی داده‌اندت از خرابات    که «التوحید اسقاط الاضافات»
خرابات از جهان بی‌مثالی است    مقام عاشقان لاابالی است
خرابات آشیان مرغ جان است    خرابات آستان لامکان است
خراباتی خراب اندر خراب است    که در صحرای او عالم سراب است
خراباتی است بی حد و نهایت    نه آغازش کسی دیده نه غایت
اگر صد سال در وی می‌شتابی    نه کس را و نه خود را بازیابی
گروهی اندر او بی پا و بی سر    همه نه ممن و نه نیز کافر
شراب بیخودی در سر گرفته    به ترک جمله خیر و شر گرفته
شرابی خورده هر یک بی‌لب و کام    فراغت یافته از ننگ و از نام
حدیث و ماجرای شطح و طامات    خیال خلوت و نور کرامات
به بوی دردیی از دست داده    ز ذوق نیستی مست اوفتاده
عصا و رکوه و تسبیح و مسواک    گرو کرده به دردی جمله را پاک
میان آب و گل افتان و خیزان    به جای اشک خون از دیده ریزان
گهی از سرخوشی در عالم ناز    شده چون شاطران گردن افراز
گهی از روسیاهی رو به دیوار    گهی از سرخ‌رویی بر سر دار
گهی اندر سماع از شوق جانان    شده بی پا و سر چون چرخ گردان
به هر نغمه که از مطرب شنیده    بدو وجدی از آن عالم رسیده
سماع جان نه آخر صوت و حرف است    که در هر پرده‌ای سری شگرف است
ز سر بیرون کشیده دلق ده تو    مجرد گشته از هر رنگ و هر بو
فرو شسته بدان صاف مروق    همه رنگ سیاه و سبز و ازرق
یکی پیمانه خورده از می صاف    شده زان صوفی صافی ز اوصاف
به مژگان خاک مزبل پاک رفته    ز هر چ آن دیده از صد یک نگفته
گرفته دامن رندان خمار    ز شیخی و مریدی گشته بیزار
چه شیخی و مریدی این چه قید است    چه جای زهد و تقوی این چه شید است
اگر روی تو باشد در که و مه    بت و زنار و ترسایی تو را به


همچنین مشاهده کنید