راهنمای اجراء

به‌عنوان بخشى از قسمت اجراء طرح جهانگردى اوگاندا، يک راهنماى اجراء ارائه شد. اين راهنما به مراحل پذيرش و حفظ طرح و برنامهٔ توسعه مى‌پردازد. نمودار زير فرآيند اجراء را نشان مى‌دهد. بخش هدف اين راهنما مى‌گويد که طرح ساختار ملي، برنامه‌ريزى و راهبرد سياست توسعه بخش جهانگردى را در طول دورهٔ ۱۹۹۳ تا ۲۰۰۲ تعيين مى‌کند. اين موضوع به‌عنوان برنامهٔ کارى و توسعه پروژه‌هاى تورى براى پنج سال تخستين بيان شده است. اين برنامه شالودهٔ فرآيند اجراء است - اصول و مرحله‌بندى طرح را در شرايط پروژه‌هاى اصلى ابراز مى‌کند. سپس مى‌توان پروژه‌ها را به يک بدنهٔ اجرائى واگذار و براى هريک بودجه‌بندى کرد.

اين راهنما درباره چگونگى ايجاد قدرت و شأن براى طرح ساختارى جهانگردى پيشنهادهائى مى‌کند، و مى‌گويد که بايد به طرح يک وضع قانونى مقتدر بخشيده شود که اين امر تنها با تائيد و تصويب دولت ميسر مى‌شود. انجام اين امر يک فرآيند دو مرحله‌اى دارد. نخست، اين امر در اصل بايد تائيد شود. يک کميتهٔ هماهنگى بين وزارتخانه‌اى بايد ايجاد شود - اين کميته مرکب از نمايندگان ارشد تمام وزارتخانه‌ها و مؤسساتى خواهد بود که با جهانگردى سروکار دارند. کميته طرح پيشنهادى را به دقت بررسي، هرگونه پيشنهادى را براى تغييرات ابراز، و آن را براى تصويب به کابينه دولت تقديم خواهد کرد. تائيد و تصويب دولت محدود به موضوع‌هاى اساسى برنامه‌ريزى و سياست طرح خواهد بود و به جزئيات نخواهد پرداخت.

مرحله دوم، مشارکت بخش عمومى و خصوصى است. پس از تائيد کابينه، طرح ساختارى بايد چاپ شود و براى فروش و مطالعه در دسترس کتابخانه‌ها و مدارس، قرار گيرد و در روزنامه‌ها نيز طرح توضيح داده شود. در مناطقى که به‌خصوص از اجراء اين طرح تأثير مى‌پذيرند، براى بحث دربارهٔ آن مى‌توان جلسات عمومى برگزار کرد. گفتگو با بخش خصوصى علاقه‌مند به جهانگردى نيز بايد انجام گيرد. تمام پيشنهادهاى جدى درباره طرح بايد جمع‌آوري، و گزارشى تهيه شود که در آن تمام موضوع‌هاى بااهميت براى ملاحظهٔ کميتهٔ هماهنگى بين وزارتخانه‌اى مشخص شود. پس از مرور و بررسي، کميته نتيجه‌گيرى‌هاى خود را براى تائيد به کابينه تقديم مى‌کند. تمام تغييرات پذيرفته‌شدهٔ مهم به‌عنوان ضميمهٔ طرح چاپ خواهد شد.

سپس اين راهنما فرآيند تصوير برنامهٔ کارى و توسعه را ارائه مى‌کند، و مى‌گويد که اين برنامه از پروژه‌هائى تشکيل يافته است که براى اجراء مطلوب و از نظر منطقى واقع‌بينانه محسوب مى‌شوند با وجود اين، راهنما بيان مى‌کند که اين برنامه منابع و بودجه‌اى زياد را به‌کار مى‌گيرد و به توافق رسيدن دربارهٔ تعهدات بخش عمومى براى اجراء اين برنامه مى‌توان وقت‌گير و بحث‌انگيز باشد.

راهنما توصيه مى‌کند که کميتهٔ فرعى برنامهٔ توسعه زيرنظر کميتهٔ هماهنگى بين وزارتخانه‌‌اى تشکيل شود تا برنامهٔ پيشنهادى را مرور کند. راهنما سازماندهى را که بايد در اين کميته فرعى نماينده داشته باشند. نام مى‌برد کميته فرعى برنامه را از نقطه‌نظر کلى بررسى و مزيت‌هاى اقتصاد و اجتماعى اتخاذ اقدامات مختلف را متوازن خواهد کرد. سپس به يک برنامهٔ توافق‌شده متقابل خواهد رسيد. اين راهنما نشان مى‌دهد که هر تغييرى در برنامه، به‌جاى اينکه به پروژه‌هاى خاص گنجانده شده در برنامه مرتبط شود، احتمالاً به زمان‌بندى پروژه‌ها ربط خواهد يافت.

سپس راهنما نشان مى‌دهد که وزارت جهانگردى با استفاده از اين برنامهٔ توافق‌شده به‌عنوان يک مبنا اين وظايف را به عهده خواهد داشت:

- تعيين مقامات اجرائى براى پروژه‌هاى مختلف بخش عمومي.

- مطلع ساختن آنان از مسئوليت‌هاى خود در اين زمينه.

- تهيه خلاصه‌هائى دربارهٔ اقدام سياستى خاص يا توسعه پروژه مورد نياز، و زمان پيشنهاد‌شدهٔ اقدام يا پروژه.

پس از بحث با مقامات اجرائى مربوط دربارهٔ تعهدات برنامه‌اى آنها، هر تغييرى که لازم باشد به‌طور دوجانبه توافق خواهد شد. سپس مقامات اجرائى بودجه‌هاى لازم را تهيه و آنها را براى تصويب از طريق روال عادى تقديم خواهند کرد. سپس وزارت جهانگردى را از پروژه‌ها و بودجه‌هاى تصويب‌شده و هر تصحيح انجام‌شده مطلع خواهند ساخت. در عين حال، آنان پروژه‌هائى را که بالقوه مى‌توانند از طريق کمک‌هاى بين‌المللى تأمين بودجه کنند. و نيز مؤسسات کمک‌رسانى مربوطه را شناسائى مى‌کنند. وزارت جهانگردى تمام نتايج فرآيند مربوط به بودجه را مرتب، و طبق آن برنامهٔ کار و توسعه را اصلاح مى‌کند.

پروژه‌هاى بخش خصوصى نيز در برنامهٔ توسعه مشخص مى‌شوند. عملى بودن پروژه‌هاى برگزيده همگى از نظر مالى براساس تحليل‌هائى که قبل از بررسى امکانات در مطالعهٔ بنرامه‌ريزى انجام شده‌اند سنجيده مى‌شوند. وزارت جهانگردى توسعه پروژه‌هاى بخش خصوصى را هماهنگ خواهد کرد. اين وزارتخانه‌ پروژه‌ها را مشخص و شرح وظايف برنامه‌ريزى و طراحى آنها را تهيه خواهد کرد. اين شرح وظايف اين نکات را مشخص خواهد کرد:

- ماهيت پروژه و محل عمومى يا خاص آن.

- مقياس و حداکثر اندازهٔ پروژه، فضا، تجهيزات و استاندارهاى تسهيلات آن.

- رهنمودهاى طراحى و محوطه‌سازي.

- الزامات دستيابى و استانداردهاى خدمات وسايل رفاهي.

- برنامهٔ توسعه.

- اسير مطلب مربوطه.

وقتى اين فهرست آماده شد بايد به ادارهٔ سرمايه‌گذارى اوگاندا تسليم شود. وزارت جهانگردى به اين اداره پيشنهاد خواهد کرد که بايد به تمام پيشنهادهاى بخش خصوصى براى اجراء پروژه‌ها که مطابق با آن شرح وظايف هستند، با نظر مساعد براى تصويب نگريسته شود. يک شرط تصويب اين خواهد بود که نقشه‌هاى کلى و طرح‌هاى مقدماتى قبل از صدور مجوز شروع کار، بايد به وزارت جهانگردى تقديم و تصويب شوند. به‌علاوه راهنما مراحلى را که بايد براى پروژه‌هاى پيشنهادى در پارک‌هاى ملى يا نزديک به آنها پيگيرى شوند مشخص مى‌کند. اين پروژه‌ها عامل سرويس پارک ملى را لحاظ خواهند کرد. راهنما توصيه مى‌کند که وزارت جهانگردى بايد باب مذاکره را با شرکت هتل‌هاى اوگاندا (صاحب و مدير چندين هتل قديمي) براى بازسازى هتل‌هاى خود باز کنند.

راهنما پيشنهاد مى‌کند که وزارت جهانگردى بايد برنامه‌اى را براى ارتقاء سرمايه‌گذارى بخش خصوصى در جهانگردي، تنظيم کند. يک دفترچه با کيفيت بالا براى حمايت و تشويق سرمايه‌گذارى بايد تهيه شود. اين دفترچه تمام فرصت‌هاى احداث هتل را مشخص خواهد کرد. راهنما نوع اطلاعاتى را که بايد در اين دفترچه گنجانده شود تعيين مى‌کند. اين دفترچه بايد در دسترس سرمايه‌گذاران (داخلى و خارجي) شرکت‌کننده در جهانگردى قرار گيرد.

راهنما بر اهميت نظارت و مرور طرح تأکيد مى‌کند. اين فعاليت‌ها بر سه وظيفه متمرکز خواهند بود - نظارت و کنترل دائمى پيشرفت و اجراء کار، پالايش منظم داده‌ها و تنظيم و تعديل طرح و برنامه هرگاه لازم باشد، و مرور رسمى طرح به‌طور ادارى نکته‌اى ابراز شده است مبنى بر اينکه يک جنبه مهم نظارت و کنترل طرح، جمع‌آورى و تحليل داده‌هاى کافى و قابل اعتماد است. اين داده‌ها برآوردهاى بازار، خصوصيات جهانگرد و الگوهاى رفتار را تائيد يا رد خواهند کرد. مطالعهٔ برنامه‌ريزى حاوى رهنمودهائى براى ايجاد شالودهٔ اطلاعات جامع جهانگردى است.

براى نظارت و کنترل برنامه توسعه، گزارش‌هاى فصلى دربارهٔ پيشرفت پروژه‌ها به کميته هماهنگى بين وزارتخانه‌اى ارائه خواهد شد. اين گزارش‌ها تمام دلايل تأخير، تعويق و ابطال پروژه را مشخص خواهند کرد. براساس اين سوابق، وزارت جهانگردى مرورى سالانه از برنامه توسعه تهيه، و اگر لازم باشد اطلاعات آن را به روز خواهد کرد. بنابراين يک برنامه پنج‌ سالهٔ چرخشى ايجاد خواهد شد. نظارت و کنترل بر اجراء پروژه‌ بخش خصوصى را مى‌توان از طريق منابع مختلف که در راهنما توضيح داده شده‌اند انجام داد.

انجام بازنگرى‌هاى دو سالانه طرح توصيه شده‌اند. مطالبى که در اين مرور به روز يا تجديدنظر مى‌شوند مى‌توانند شامل اين موضوع‌ها باشند:

- برآورد تعداد ورود و خصوصيات جهانگرد در طول پنج تا ۱۰ سال.

- تهيه فهرست از تسهيلات و محل‌هاى اقامت توريستي.

- برنامه احداث محل‌هاى اقامت جهانگرد که در پرتو برآوردهاى تجديدنظر شده ارزيابى شده‌اند.

- هر ضرورت آشکار براى تغيير تأکيدها يا اولويت‌هاى مربوط به مناطق جهانگردي.

- ارزيابى درآمد ناخالص و خالص ارز خارجي.

راهنما توصيه مى‌کند که پس از يک دوره پنج ساله، بايد طرح مرورى کلى شود تا آن زمان، بخش جهانگردى بايد به‌طور اساسى توسعه يابد، و به اندازهٔ کافى اطلاعات جمع کند تا يک مبناى دقيق براى ارزيابى پيشرفت جهانگردى و جهتى که اتخاذ کرده است فراهم کند. اين بازنگرى بايد به تمام موضوع‌هائى که در مطالعه برنامه‌ريزى وجود داشته است بپردازد. با وجود اين، به بازنگرى بايد به‌عنوان يک فرآيند به روز کردن اطلاعات نگريسته شود و نه به‌عنوان تهيه يک طرح جديد. راهنما مى‌گويد که هدف اصلى بازنگرى آزمايش اعتبار کاربرد اصول طرح در جزئيات خواهد بود و نه در کل براساس اين بازنگري، هر اصلاح لازم در طرح به‌عمل خواهد آمد، و براى پنج سال ديگر به‌کار گرفته خواهد شد.