یکشنبه, ۱۶ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 5 May, 2024
مجله ویستا
الهى اسدآبادى
ميرعمادالدين محمود بن مير حجةالله حسينى اسدآبادى همدانى از شاعران معروف سدهٔ يازدهم هجرى است. در روزگار جوانى در شيراز به کسب دانش سرگرم شد و سپس از فارس به عراق رفت و يکى دو سال در اصفهان گذراند و در آنجا با شاعران معروف، خاصه حکيم شفائى معاشرت داشت و با ملاشکوهى همدانى در 'قهوهخانهٔ عرب' اصفهان قهوهچى بود. شاهعباس به آن قهوهخانه رفت و با آن هر دو شاعر صحبت داشت. نخست از ملاشکوهى پرسيد چکارهاي؟ جواب داد که شاعرم. ازو شعرى طلبيد، اين بيت را خواند: | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
شاهعباس او را تحسين کرد و گفت 'عاشق را به برگ گل تشبيه کردن اندکى ناملايمست' آنگاه از ميرالهى پرسيد که 'تخلص شما چيست؟' گفت 'الهى' . شاه پنجه بر سر او نهاد و گفت: 'الهي!' . | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
اما گويا تشويقهاى پادشاهانه نسبت به ميرالهى از همين حد تجاوز نکرد و او در طلب آب و نان قهوهخانهٔ عرب اصفهان را رها نمود و روانهٔ هند شد و بر سر راه خود چندگاهى در قندهار و سپس در کابل ماند. سپس به هند رفت و اين مصادف بود با اواخر روزگار جهانگير (۱۰۱۴-۱۰۳۷) و چنانکه ميرعبدالرزاق در بهارستان سخن نوشته ميرالهى به سبب بلندهمتى که داشت به گرمى پذيرفته شد، ملاطغراى مشهدى در منشآت خود او را 'سرحلقهٔ فقراى صاحب کمال هند' شمرد و از وى به بزرگى ياد نمود. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
الهى در هند بيشتر با حاجى محمدجان قدسى مشهدى دوستى داشت و در عهد سلطنت شاهجهان (۱۰۳۷-۱۰۶۸ هـ) در شمار شاعران دربار او و از ستايشگران وى بود و در همان حال ملازمت ظفرخان احسن را ترک نکرد چنانکه در سال ۱۰۴۱ که آن امير شعردوست به حکومت کشمير برگزيده شد، با وى بدان سامان رفت و همانجا ماند و با مواجبى که از دربار برايش معين شده بود روزگار را به عزلت و قناعت گذراند تا در سال ۱۰۶۴ بدرود حيات گفت. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
نسخهٔ ديوان ميرالهى در کتابخانهٔ موزهٔ بريتانيا ديده شد که نزديک به پنجهزار بيت از قصيده (در ستايش امامان و شاهجهان و مهابتخان و جز آنان) و ترکيب و ترجيع و غزل و قطعه و ساقىنامه و چند مثنوى کوتاه ديگر و رباعى دارد. وى تذکرهاى به نام 'خزينهٔ گنج' شامل شرح حال و منتخب اشعار چهارصد تن از شاعران قرنهاى هشتم و نهم و دهم نوشته است. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
همهٔ نويسندگان سرگذشت ميرالهى سخن پخته و استوار و خيالهاى باريک و استعارههاى لطيف او را ستودهاند. وى در قصيدهگوئى توانا و در اين راه پيرو شيوهٔ استادان پيشين بود. از قصيدههايش تبحر او در دانشهاى زمان و اطلاع از فرهنگ ايرانى اسلامى آشکار است. غزلهايش با بيانى استوار و بر شيوهٔ استادان مقدم بهوپژه سعدى و گاه به استقبال از آنان است. رباعىهاى دلپذير خوب دارد و بهويژه در سرودن رباعىهاى عاشقانه قوى است؛ به ارسال مثل توجه بسيار دارد و قطعههاى اندرزى خوب مىسرايد؛ در هجو هم دست بالا داشت و بر روى هم شاعرى بود قوى و خوش انديشه و خوش گفتار. ازوست: | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(۱) . مراد از 'آفتاب' ممدوح شاعر است. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
امیرعبداللهیان دولت سیزدهم گامبیا دولت حسین امیرعبداللهیان سیستان و بلوچستان انتخابات جنگ مجلس شورای اسلامی حجاب مجلس افغانستان
سیل یسنا تهران هواشناسی شهرداری تهران بارندگی سازمان هواشناسی باران فضای مجازی آتش سوزی هلال احمر آموزش و پرورش
هوش مصنوعی خودرو دلار قیمت خودرو قیمت دلار مسکن قیمت طلا تورم بانک مرکزی بازار خودرو حقوق بازنشستگان ایران خودرو
تلویزیون صدا و سیما جهان مسعود اسکویی مهران غفوریان موسیقی صداوسیما سریال سینمای ایران سازمان صدا و سیما
رژیم صهیونیستی فلسطین اسرائیل جنگ غزه روسیه آمریکا انگلیس اوکراین یمن نوار غزه ایالات متحده آمریکا جنگ اوکراین
فوتبال پرسپولیس استقلال سپاهان رئال مادرید لیگ برتر باشگاه استقلال بازی باشگاه پرسپولیس علی خطیر جواد نکونام بایرن مونیخ
آیفون اینستاگرام دیابت اپل ناسا عکاسی تبلیغات موبایل گوگل
کبد چرب فشار خون