رابطهٔ رمز و نشانه با معنی

همان‌گونه که کودک به‌تدريج رشد مى‌کند و بر انبان معنى‌هاى او افزوده مى‌‌شود، مهارت‌هاى کلامى او نيز افزايش مى‌يابد. کودک ايرانى مى‌آموزد که به سگ بگويد سگ و کودک انگليسى مى‌آموزد که به سگ بگويد dog يا فرانسوى بگويد chien و ...که اين سگ، dog و chein رمزهاى قراردادى يا نماد هستند. کودک در سنى ياد مى‌گيرد که به جاى گفتن کلمهٔ بيا با حرکت دستانش و به‌صورت نماد غيرکلامى اين کار را انجام دهد يا وقتى از مادرش اجازهٔ کارى را به‌دست نمى‌آورد با نگاهش، حالت شانه‌هايش و... از طريق نشانه‌هاى غيرکلامى رنجش خودش را بيان کند.

وقتى مى‌خواهد مادر خود را صدا کند، گاهى تن صدايش صميمي، گاهى اعتراض‌آميز، گاهى با التماس است. او ياد گرفته است که از انواع نحوه‌هاى ارائهٔ جملهٔ 'مامان بيا' استفاده کند. يک جزء ديگر از مدل نشانه يا رمز يا نماد است.

براى يک پيام نوشتنى فارسى ۳۲ حرف به‌علاوهٔ علامت‌هائى چون علامت سؤال، تعجب و... بخشى از اين رمزها است. همان‌گونه که يک کتاب فرهنگ لغات چندهزار صفحه‌اى نيز مملو از انواع اين رمزها است. مجموعهٔ نت‌هاى موسيقى نيز شامل انواع ديگرى از اين رمزها است. براى بسيارى از انواع رمزهاى ديگر هنوز فرهنگ لغاتى تدوين نشده است.

اما اگر بخواهيد حتى فقط يک کلمه را ادا کنيد يا بنويسد به هر حال با نحوهٔ ارائهٔ آن کلمه درگير هستيد، تن، قدرت، کشش، بلندى و کوتاهى صدا و... بخشى از انواع نحوهٔ ارائه همين يک کلمه است. بنابراين عملاً يک رمز يا نشانه همراه با نحوهٔ ارائه است. اين نحوهٔ ارائه را به‌صورت خطوطى در دو سوى نشانه‌ يا رمز طبق مدل زير نشان مى‌دهم.