جمع در زبان فارسی

علامت‌هاى جمع در زبان فارسى ها و ان است. بنابراين استفاده از نشانه‌هاى جمع زبان‌هاى ديگر در فارسي، به‌خصوص عربى که خيلى معمول شده و به‌علاوه بعضى وقت‌ها هم غلط است، مناسب نيست. نشانه‌هاى جمع ( 'ها' و 'ان' ) به کلمه چسبيده نوشته مى‌شود مگر بعد از کلمه‌هاى که به 'ه' غيرملفوظ ختم شده‌اند و يا پيوندناپذير باشند.

- اغلب جانداران را به ان جمع مى‌بندند. مثال:

صورت مفرد شير		صورت جمع مورد قبول شيران
مرد		مردان
زن		زنان

- اغلب اشياء بى‌جان را با ها جمع مى‌بندند. مثال:

صورت مفرد شير		صورت جمع مورد قبول شيرها (مقصود شير آب است)
شير		شيرها (مقصود شير خوراکى است)
شير		کتاب‌ها
قلم		قلم‌ها
نامه		نامه‌ها
سنگ		سنگ‌ها

ما در اينجا به جمع مکسر عربى کارى نداريم. بنابراين جمع کتاب، کتاب‌ها است و نه کتب.

- کلمه‌هاى فارسى و يا معمول در فارسى را نبايد با نشانه‌هاى جمع عربى جمع بست. مثال:

مفرد معلم		جمع معلمان
استاد		استادان
دانشجو		دانشجويان
فرمان		فرمان‌ها
حواله		حواله‌ها

همچنين است در مورد واژه‌هاى زير:

روزنامه		روزنامه‌ها
مجله		مجله‌ها
تلگرام		تلگرام‌ها
کوهستان		کوهستان‌ها

- کلمه‌هاى عربى با نشانه‌هاى جمع فارسى در زبان فارسى درست‌تر است. مثال:

صورت مفرد روحانى		در فارسى درست‌تر روحانيان		در عربى درست روحانيون
سفير		سفيران		سفرا
مقدار		مقدارها		مقادير
فقير		فقيران		فقرا
کتاب		کتاب‌ها		کتب
مأمور		مأموران		مأمورين
مستضعف		مستضعفان		مستضعفين
مستکبر		مستکبران		مستکبرين

- در صورت جمع بستن نادرست واژه‌هاى فارسى ممکن است صورت به‌دست آمده با صورت‌هاى مفرد ديگر اشتباه شود. مثال:

نادرست دستان (جمع دست)		درست دستان (حيله و مکر)
پهلوان (جمع پهلو)		پهلوان (زورمند)
سروان (جمع سرو)		سروان (درجه‌اى در ارتش)

- کلمه‌هائى که در ظاهر مفرد، اما در معنى جمع است، اسم جع ناميده مى‌شود.

مانند: لشکر، سپاه، کاروان، گله، رمه، اين کلمه‌ها را با ها جمع مى‌بندند:

لشکرها، سپاه‌ها، کاروان‌ها، گله‌ها و رمه‌ها

اما وقتى يأء نسبت دارد و دلالت بر افراد انسان يا جاندار ديگرى مى‌کند به ان جمع مى‌‌بندند. مثال:

لشکرى ---> لشکريان،

کاروانى -> کاروانيان،

سپاهى -> سپاهيان

'سر' وقتى منظور سر انسان يا حيوان باشد به ها جمع بسته مى‌‌شود: سرها

'سر' وقتى منظور سر جمع و رئيس باشد به ان جمع بسته مى‌شود: سران قبيله‌ها.

جمع اسامى و واژگان خارجى که معادل در فارسى ندارند، جدا نوشته مى‌شود:

کمونيست‌ها، ليبرال‌ها، گليست‌ها.