شنبه, ۱۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 4 May, 2024
مجله ویستا

کلمه‌های مرکب


کلمه‌هائى که از ترکيب دو يا چند کلمه يک واحد مستقل معنائى به‌وجود آورند، متصل و پيوسته نوشته مى‌شوند، مانند:
صاحب‌نظران، روشندل، دانشسرا، همچنان، چونکه، همدل، گلزار، دستنويس
استثناء: در افعال مرکب و در مواردى که اتصال نوشتن و خواندن را دشوار مى‌سازد، جداگانه نوشته مى‌شوند. مانند:
نگه‌داشت، جان داد، شکست‌پذير، دانش‌آموز
- هيچ:
اگر 'هيچ' بخشى از واژه باشد، پيوسته نوشته مى‌شود. مانند:
هيچکس، هيچگاه، هيچوقت
اگر 'هيچ' واژه مستقل باشد، جدا نوشته مى‌شود. مانند:
او هيچ توضيحى ارائه نداد.      هيچ کارى نمى‌توان کرد.
- است:
رابطه 'است' ، در تمامى موارد جدا از کلمه ماقبل و مابعد خود نوشته مى‌شود. حذف الف 'است' فقط در دو مورد جايز است: در صورتى‌که حرف آخر کلمه ماقبل آن با مصوت بلند 'ا' (الف) باشد و يا با مصوت بلند 'او' (و) مانند:
مرد است، کتاب است، خوب است، مطلوب است، پيداست، زيباست، نيکوست، خوشبوست.
- که و چه:
که و چه همواره جدا نوشته مى‌‌شود، مگر در صورت‌هاى زير:
اينکه، آنکه، چونکه، چنانکه، بلکه، آنچه، چنانچه، هرآنچه، چرا، چگونه چطور
- حذف فعل به قرينه:
حذف افعالى که در جمله‌هاى متوالى آمده‌اند در صورتى جايز است که فاعل فعل در تمام آن جمله‌ها مشترک و سوم شخص ماضى مطلق باشد. مانند:
رئيس‌جمهور با نمايندگان مجلس ديدار و با آنان گفتگو کرد.
اما اگر جمله به‌صورت زير نوشته شود، درست نيست:
رئيس‌جمهور با نمايندگان مجلس ديدار و با آنان به گفتگو پرداخت.
در خبرنويسى بهتر است حذف فعل به قرينه براى بيش از دو يا سه جمله صورت نگيرد. مانند:
سرانجام، قاتل دستگير، محاکمه و اعدام شد.
- فعل وصفى:
اين فعل در مواردى به‌کار مى‌رود که فاعل وصفى و فعلى که در انتهاى جمله مى‌آيد، يکى باشد. مانند:
رئيس‌جمهورى وارد فرودگاه شيراز شده، پس از انجام مراسم عازم شهر گرديد.
اگر جمله به‌صورت زير نوشته شود، درست نيست:
رئيس‌جمهورى وارد فرودگاه شيراز شده، استاندار فارس از ايشان استقبال کرد
جمله بالا را بايد به‌صورت زير نوشت:
رئيس‌جمهورى وارد فرودگاه شيراز شد و استاندار فارس از ايشان استقبال کرد.
توجه داريد که بعد از فعل وصفى 'واو' حرف ربط حذف مى‌شود.
در خبرنويسى بهتر است که از به‌کار بردن افعال وصفى اجتناب کرد و آنها را به‌صورت اصلى نوشت.


همچنین مشاهده کنید