چهارشنبه, ۱۲ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 1 May, 2024
مجله ویستا
دین مزدکی
مزدک در اوايل زمان قباد ساسانى (۴۸۸ - ۵۴۱ ميلادي) پدر خسرو انوشيروان، مذهبى آورد که اصول آن با اصول سوسياليسم از جهات زيادى شباهت و بناى آن بر اشتراک مال وزن بود. مزدک در اندک مدتى پيروان بسيارى بهدور خود جمع کرد و حتى قباد نيز پيرو کيش او گرديد. بههمين علت و نيز بهعلل ديگر قباد از سلطنت خلع و زندانى گرديد، اما با دستيارى همسر او از زندان فرار کرد و به پادشاه هياطله(هياطله يا هيتاليان طايفهاى بودند از نژاد مغول که در زمان ساسانيان، بلخ و خيوه و نواحى اطراف آنرا گرفتند و از سنه ۴۲۰ ميلادى بناى حمله به ايران را گذاشتند، بعدها کمکم با ملل مجاور خود مخلوط شده ملت خوارزم را تشکيل دادند.) پناهنده شد و برادر او جاماسپ بهجاى وى بر تخت سلطنت نشست. قباد با کک پادشاه هياطله و با تلاش زرمهر از برزگان کشور دوباره به سلطنت رسيد. وى در اواخر سال ۵۲۸ و اوايل ۵۲۹ ميلادى مزدک و مزدکيان را قتلعام و آن کيش را منقرض کرد. بعد از مدتى بار ديگر کسانىکه در خفا پيرو آن آئين بودند، به عناوين مختلف، براى حکومت، اسباب مزاحمت فراهم آوردند. بهخصوص در دوران خلافت عباسيان جنگها کردند و نگرانىهاى زيادى براى آنان ايجاد نمودند. سرانجام در زمان خلافت المعتصمابالله (۲۱۸ - ۲۲۷ هـ.ق) شکست خوردند و تلفات جانى و مالى فراوانى ديدند، ولى دست از فعاليت نکشيدند. |
تا اينکه در سال ۳۰۰ هجرى بهکلى کارشان ساخته شد و از بين رفتند.(جمالزاده، روزنامهٔ کاوه، شماره ۲ صفحات ۸ تا ۱۰ و شمارههاى ۴ و ۵ صفحات ۵ تا ۱۱) محمداقبال لاهورى در کتاب خود (سير فلسفه در ايران) چنين مىگويد: 'اين پيامبر مردمگراى کهن در عصر انوشيروان ساسانى (سدهٔ ششم مسيحي) مىزيست. مزدک در برابر يکگرائى زروانيان عصر خود واکنشى کرد و نظرى دوگراى آورد... خدا در نظام فکرى مزدک از احساس برخوردار است و در حضور سرمدى خود، چهار نيروى اصلى دارد: تميز و حافظه و فهم و سرور. نيروهاى چهارگانه در چهارتن متجلى مىشوند، و اين چهار تن به يارى چهار تن ديگر، به جهاندارى مىپردازند. خصايص موجودات که باعث جدائى آنها از يکديگر مىشوند، زادهٔ نسبت آميزش نيروهاى چهارگانه هستند. |
ممتازترين جنبه تعاليم مزدک مردمگرائى او است... مزدک مىگفت که همه افراد انسان برابر هستند، ولى ديوان بدخواه که مىخواهند جهان خدائى را صحنه رنج بىپايان گردانند، با جعل مفهوم مالکيت انفرادي، مردم را به نامردمى مىکشانند. |
دکتر معين بر اين باور است که 'مزدک مردى از نسا و يا استخر فارس بود، دو قرن پيش از مزدک، مردى بهنام زرتشت بونده (بوندس) پسر خورگان از مردم فسا که مانوى بود کيشى بهنام دريست دين (Drist-den) پىريزى کرد که مزدک که مرد عمل بود اين آئين را رواج داد. وى پسر بامداد است. |
سالوکان که به عربى ايشان را صعلوک مىگفتند بازماندهٔ جوانمردان مردکى بودهاند که باور داشتند بايد بهزور شمشير، از ثروتمندان گرفت و بين فقرا و ناداران پخش کرد. گروهى از سالوکان از عربستان مانند عروةبنالورد، شاعر معروف نشان مىدهد که انديشههاى مزدکى تا کجا در عربستان نفوذ داشته است. |
اصل سخن مزدک يا به گفتهٔ علامه اقبال لاهوري، جوهر انقلاب مزدک بر مبناى اصل اشتراک مالکيت بوده است. منع ذبح حيوانات و منع خوردن گوشت يکى از دستورهاى اوليهٔ او بوده است. بهاضافه اينکه پيروان وى در سراسر زندگى جامههاى درشت و خشن بر تن داشته و پيوسته با سختى و پرهيز از لذات شهوانى زندگى مىکردند. |
پيامهاى مزدک سبب شد که پس از وى کسانى قد علم کنند و در مقابل زور و ستم بايستند مانند بهآفريد، سنباد، اسحق، استاذسيس، عطايا، ابومسلميه (پيروان ابومسلم)، مبيضه (سپيد جامگان)، محمره (سرخ جامگان)، خرميه، جاويدان، بابک خرمدين و ديگران. در نتيجه کارها و جنبش مزدک و پيروان پس از او، مقدار زيادى از تب ثروتاندوزى اغنياء کاسته شد و ظلم و ستم تا اندازهاى تعديل گرديد. |
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید بلیط هواپیما
ایران آمریکا مجلس مجلس شورای اسلامی بابک زنجانی دولت سیزدهم خلیج فارس دولت لایحه بودجه 1403 شورای نگهبان حجاب مجلس یازدهم
روز معلم سلامت حج تمتع تهران هواشناسی قوه قضاییه شهرداری تهران سیل آموزش و پرورش دستگیری فضای مجازی شورای شهر تهران
بانک مرکزی دلار ارز خودرو قیمت دلار قیمت طلا ایران خودرو قیمت خودرو سایپا مالیات بازار خودرو تورم
سریال تلویزیون سینمای ایران سینما نون خ موسیقی تئاتر کتاب فیلم دفاع مقدس رسانه ملی
اسرائیل جنگ غزه رژیم صهیونیستی غزه فلسطین نوار غزه حماس عربستان یمن نتانیاهو ترکیه افغانستان
فوتبال پرسپولیس رئال مادرید استقلال سپاهان بایرن مونیخ تراکتور باشگاه استقلال لیگ قهرمانان اروپا فوتسال تیم ملی فوتسال ایران بازی
هوش مصنوعی تبلیغات ناسا اینستاگرام اپل فناوری همراه اول آیفون گوگل
داروخانه مسمومیت دیابت قهوه کاهش وزن بارداری خواب سلامت روان آلزایمر