درمان(۲)

جلوگيرى از جذب سم

جلوگيرى از جذب سم انجام يا عدم انجام آلودگى‌زدائى GI و استفاده از کدام روش بستگى به فاصله زمانى از زمان بلع دارو، ميزان توکسيسته فعلى و آتى ماده خورده شده، در دسترس بودن، تأثير، و کنترانديکاسيون‌هاى آن روش، و طبيعت، شدت، و خطر عوارض آن دارد. تأثير شارکول فعال شده، لاواژ معده، و شربت ايپکاک با گذشت زمان کاهش مى‌يابد و اطلاعات ناکافى براى حمايت رد اثرات مفيد آن در صورتى‌که بيشتر از يک ساعت بعد از بلع به‌کار برده شوند وجود دارد. شارکول فعال شده داراى اثرات قابل مقايسه يا بيشتر، کنترانديکاسيون‌ها و عوارض کمتر، و تهاجم کمتر نسبت به ايپکاک يا لاواژ معده مى‌باشد و در آلودگى‌زدائى GI در بيشتر موارد يک روش ارجح است.

شارکول فعال‌شده به صورت يک سوسپانسيون در آب آماده مى‌شود يا به تنهائى يا به‌وسيله يک مسهل. اين دارو به‌صورت خوراکى با استفادهاز شيشه پستانک (براى اطفال) يا به‌وسيله يک فنجان، ني، يا لوله نازوگاستريک يا سوراخ کوچک داده مى‌شود. دوز توصيه شده ۱g/kg وزن بدن، با استفاده از ۸mL ماده رقيق‌کننده به ازاءِ هر گرم شارکول، اگر مخلوط از قبل آماده شده در دسترس نباشد، خواهد بود. شارکول مى‌تواند جذب ساير داروهاى خوراکى تجويز شده را مهار کند و در بيمارانى که مواد سوزاننده خورده‌اند کنترانديکه است.

وقتى انديکاسيون داشته باشد لاواژ معده با استفاده از يک لوله اوروگاستريک ۲۸F در کودکان و ۴۰F در بالغين انجام مى‌شود. سالين يا آب معمولى را مى‌توان در بالغين يا کودکان (در شيرخواران بايد از سالين استفاده کرد) استفاده نمود. بيمار را در وضعت ترندلنبرگ و دکوبيتوس لترال چپ قرار دهيد تا آسپيراسيون به حداقل برسد (اين حالت در ۱۰% بيماران اتفاق مى‌افتد). لاواژ در صورت مصرف مواد سوزاننده و هيدروکربن‌هاى تقطير شده از نفت به‌علت خطر پنومونى آسپيراسيون و پرفوراسيون گاستروازوفاژيال کنترانديکه است.

شستشوى تمام روده در هنگام بلع اجسام خارجي، بسته‌هاى مواد مخدر، داروهائى که آهسته آزاد مى‌شوند مفيد مى‌باشد. Golytely به‌صورت خوراکى يا با استفاده از يک لوله گاستريک تا ميزان ۵/۰ L/h داده مى‌شود. نمک‌هاى مسهل (سيترات منيزيم) و ساکاريدها (سوربيتول، مانيتول) تخليه رکتوم را مى‌افزايند. ترقيق اسيدها و قلياهاى سوزاننده با وادار کردن بيمار به نوشيدن ۵mL آب به ازاءِ هر کيلوگرم وزن بدن انجام مى‌شود. آندوسکوپى يا مداخله جراحى در بلع اجسام خارجى بزرگ، بلع فلزات سنگين، و هنگامى که بسته‌هاى مواد مخدر نشت مى‌کنند يا پاره مى‌شوند مورد نياز مى‌باشد.

شربت ايپکاک به‌صورت خوراکى در دوزهاى ۳۰mL براى بالغين، ۱۵mL براى کودکان و ۱۰mL براى شيرخوار مى‌باشد. استفراغ بايد در مدت ۲۰ دقيقه اتفاق بيفتد. ايپکاک در هنگام باز بودن لبهٔ مجارى هوائي، دپرسيون CNS، جراحى اخير GI، تشنج، مصرف مواد سوزاننده (قليائي)، بلع هيدروکربن‌هاى نفتي، و سوم CNS سريع‌الاثر (گافور، سيانيد، ضدٌ افسردگى‌هاى سه‌حلقه‌اي، پروپوکسى‌فن، استريکنين) کنترانديکه مى‌باشد. ايپکاک به‌خصوص در هنگام مصرف سموم مفيد مى‌باشد.

زدودن آلودگى پوست و چشم‌ها به‌وسيله شستن و مقادير فراوان آب يا سالين انجام مى‌شود.

تشديد حذف

تشديد حذف شارکول فعال‌شده در دوزهاى مکرر ۱g/kg هر ۴-۲ ساعت در هنگام مصرف داروهائى با چرخه روده‌اى مانند کاربامازپين، داپسون، ديازپام، ديگوکسين، گلوتتيمايد، مپروبامات، متوتروکسات، فنوباربيتال، فنى‌توئين، ساليسيلات، تئوفيلين و اسيد والپروئيک مفيد است.

ديورز قليائى شديد باعث تشديد حذف علف‌کش‌هاى کلر فنوکسى استيک اسيد، کلروپروپاميد، دى‌فلونيزال، فلوئر، متوترکسات، فنوباربيتال، سولفوناميدها، و ساليسيلات‌ها مى‌شود. بيکربنات سديم، ۲-۱ آمپول در ليتر از NaCl ۰/۴۵% با سرعتى داده مى‌شود که pH ادرار ≥ ۵/۷ و خروجى ادرار mg/kg/h ۶-۳ حفظ شود. ديورز اسيد ديگر توصيه نمى‌شود. ديورز سالين حذف برومايد، کلسيم، فلوئور، ليتيم، مپروبامات، پتاسيم، و ايزونيازيد را تشديد مى‌کند. کنترانديکاسيون‌هاى آن شامل CHF، نارسائى کليوى و ادم مغزى مى‌باشد.

دياليز پريتونئال يا همودياليز در مسموميت شديد به‌علت باربيتورات‌ها، برومايد، کلرال‌هيدرات، اتانول، اتيلن‌گليکول، ايزوپروپيل الکل، ليتيم، فلزات سنگين، متانول، پروکائين‌آميد، و ساليسيلات‌ها مفيد است. هموپروفوزيون براى کلرامفنيکل، ايزوپيراميد، و مصرف بيش از حد داروهاى آرام‌بخش خواب‌آور و انديکاسيون دارد. ترانسفوزيون تعويض خون سمومى را که بر گلبول‌هاى قرمز اثر مى‌گذارند برداشت مى‌کند.