پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا

ماری آنتوانت - MARIE ANTOINETTE


ماری آنتوانت - MARIE ANTOINETTE
سال تولید : ۲۰۰۶
کشور تولیدکننده : ژاپن، فرانسه و آمریکا
محصول : سوفیا کوپولا و راس کتس
کارگردان : کوپولا
فیلمنامه‌نویس : کوپولا
فیلمبردار : لنس اکورد
هنرپیشگان : کریستن دانست، جیسن شوارتسمن، ماریان فیت‌فول، استیو کوگن، جودی دیویس، رُز برن، شرلی هندرسن، ریپ تورن، آزیا آرجنتو و دنی هیوستن
نوع فیلم : رنگی، ۱۲۳ دقیقه


وقتی قرار می‌شود ̎ماری آنتوانت̎ (دانست) ـ در وصلتی که فقط از روی حساب و کتاب‌های سیاسی صورت می‌گرفت و ربطی به عشق و علاقه نداشت ـ با لوئی شانزدهم (شوارتسمن) پادشاه فرانسه، ازدواج کند، چهارده سالی بیش ندارد. ̎ماری̎ را عملاً از زندگی گذشته‌اش جدا می‌کنند و به فرانسه می‌فرستند و به عقد ازدواجِ ̎لوئی̎ درمی‌آورند . اما در حالی‌که ملازمان درباری، با داد و فریاد وارثه‌ای برای تاج و تخت می‌طلبند، ̎لوئی̎، در برابر حیرت و نگرانی دربار سلطنتی، ظاهراً، تمایل یا شاید هو توانائی‌اش را ندارد که پیوند زناشوئی‌ را کامل کند. ̎ماری̎ که جوان است و سنخیتی با آن نوع زندگی که در برابرش قرار گرفته، ندارد، خودش را در لذت‌های زندگی در ورسای غرق می‌کند و از توطئه‌های سیاسی پیرامونش نه سردرمی‌آورد و نه درواقع، اهمیتی برایشان قائل است. در این میان، برادر ̎ماری̎، ̎ژوزف̎ (هیوستن) را به فرانسه فرامی‌خوانند تا ریزه‌کاری‌های زندگی را به ̎لوئی̎ بیاموزد و پس از چندی زوج سلطنتی سرانجام، صاحب فرزندی می‌شوند. اما در حالی‌که ̎ماری̎ در قفس طلائی کاخش به بچه‌هایش می‌رسد و با اشراف‌زاده‌ای سوئدی حشر و نشر دارد، توطئه‌ها و زدوبندهای سیاسی، وضعیت کشور را به آشفتگی می‌کشاند و طبقات فقیر جامعه در شورشی که هر روز گستردگی بیشتری پیدا می‌کند علیه امتیازات دربار و سلطنت به پا می‌خیزند.
● ̎نان ندارند؟ بهشان کیک بدهید.̎ این جملهٔ معروف ماری آنتوانت در دوران انقلاب فرانسه در یک کلام، رویکرد کوپولا را در برداشت تجدیدنظرطلبانه و مدرنش به ملکهٔ فرانسه، در خود خلاصه کرده است. دیدن بازیگرانی جذاب و در رأس‌شان دانست در نقش اصلی، که در لباس‌های فاخر و با نوای موسیقی دلچسب پاپ، در فضاهای داخل و خارج کاخ ورسای می‌پلکند، البته خیلی هم دیدنی است. اما سومین فیلم کوپولا پس از فیلم موفق گم‌شده در ترجمه (۲۰۰۳)، فقط در حدِّ همان کیکِ کذائی، سرِ دل را می‌گیرد. حکایت یک دختر چهارده سالهٔ اتریشی که به فرانسه می‌رود تا با لوئی شانزدهم، پادشاه پانزده سالهٔ فرانسه ازدواج کند، از لباس و دکورش گذشته، یادآور یکی از همان فیلم‌های نوجوانانه‌ای است که در آن ورود دختری جوان را به مدرسه‌ای شبانه‌روزی وقایع‌نگاری می‌کنند. به این منظور، کوپولا، تاریخ را کاملاً کنار گذاشته و هم‌ّ و غم خود را صرف توصیف آئین‌های تکراری و کسالت‌بار درباری و زندگی ماری آنتوانت در آن پیلهٔ گرم و نرم ورسای کرده است. به توطئه‌های درباری، زدوبندها، رسوائی‌ها و نارضائی و شورش فزاینده‌ای که به انقلاب منجر شد، هیچ اشاره‌ای نشده است ـ گوئی کوپولا مراقب بوده خود را در موقعیت پیچیده‌ای قرار ندهد که نتواند گلیم خود را از آن بیرون بکشد.