افتادن بابل به دست ایران و صدور نخستین منشور ملل و اعلامیه حقوق بشر از سوی کوروش بزرگ (در این روز ۱۳ اکتبر)

۱۳ اكتبرسال ۵۳۹ پیش از میلاد كوروش بزرگ بنیاد گذاركشور ایران و نخستین شاه سراسری آن، بابل را متصرف شد كه دولت آن از زمان نبوكدنزر دومNebuchadnezzar (بخت النصر) راه ستمگری نسبت به مردم خود و ملل دیگر در پیش گرفته بود متصرف شد. ۱۳ اكتبر را «پروفسور بلیك» به استناد كتب دینی در دایره المعارف كلیسای مسیح درج كرده است و آن را كاملا دقیق می داند و ۲۹ اكتبر سالروز تكمیل تصرف قلمرو امپراتوری بابل(بابیلونBabylon) به دست ارتش ایران است و در همین روز (۲۹ اكتبر ۵۳۹ پیش از میلاد) كه از آن به عنوان نخستین«منشور ملل» نام برده می شود و سفالنبشته آن معروف به استوانه کوروش (عكس بالا) موجود است صادر شد. بابل شهری در جنوب عراق امروز بود (۸۰ کیلومتری جنوب بغداد امروز و در کنار فرات) و پایتخت دولتی بود كه قلمرو آن تا مدیترانه از جمله فلسطین امروز ( جودا Judah) امتداد داشت. شهر بابل بارویی بسیار مستحكم داشت و طبق برخی نوشته ها تصرف آن توسط ارتش ایران، ۱۶ روز طول كشید.
تصرف بابل در بیستمین سال ایجاد دولت واحد (مركزی) ایران (درسال ۵۵۹ پیش از میلاد که مبدا تاریخ نیز قرار گرفته بود) مركب از مناطق مسكونی سه طایفه پارس و ماد و پارت صورت گرفت كه هر سه طایفه از قبیله بزرگ آرین ها ( آریایی ها ) بودند كه به فلات ایران مهاجرت كرده بودند و برای خود دولتهای محلی تشكیل داده بودند. پدر كوروش از پارسها و مادرش از مادها بود.
باید توجه داشت كه آرین ها تنها گروه انسانی بودند كه در عهد باستان ، به صورت سایر ملل معاصر خود، بت پرست نبودند و از یك مدنیت پیشرفته برخوردار بودند و نسبت به یكدیگر مهر و محبت فراوان داشتند و رعایت قانون و اخلاق از خصوصیات بارز آنان بود.
مضمون چند اصل از منشور ۲۹ اكتبر كوروش بزرگ (سایرس ذا گریت) از این قرار است : مردم در رعایت آداب، رسوم و مذهب خود آزادند و قوانین محلی به همان صورت سابق اجرا خواهند شد. استقلال داخلی سرزمین ها محترم و محفوظ خواهد بود. تنها تغییری كه به وجود خواهد آمد این است كه مناطق كه قبلا كشورهای كوچك و ضعیفی بودند و همیشه دغدغه تعرض دیگران و زور گویی حاكمان خود را داشتند از این پس بخشی از یك امپراتوری بزرگ مشترك المنافع (اتحادیه ملل) خواهند بود كه ضامن صلح، ثبات و آرامش آنها است كه در سایه آن هرگونه پیشرفت، به ویژه تجارت میسر و «حكومت قانون» تضمین خواهد بود و خودسری مشاهده نخواهد شد. اسیران جنگی پس از اتمام جنگ باید آزاد و به اوطان خود بازگردانده شوند و فروش آنان و مصادره اموال اكیدا ممنوع خواهد بود. شهربان هر منطقه مسئول جان، مال و حیثیت هر یك از اتباع آن منطقه است و ....
مضمون آن قسمت از منشور كوروش كه در آن اختصاصا مردم بابل مورد خطاب قرار گرفته اند به این شرح است: بابلیان نباید نگران باشند، احدی به اسارت گرفته نمی شود، اموال كسی مصادره نخواهد شد مگر پس از رسیدگی كامل به جرمی كه مرتكب شده و پس از تایید شخص او (كوروش)، سربازان فاتح حق خرید بدون پرداخت عوض و نیزچشمداشتی به مال دیگران نخواهند داشت و بدرفتاری نخواهند كرد و اگر تخلفی دیده شود شخصا رسیدگی خواهد كرد و ....
كوروش سپس اسیران بنی اسرائیل را كه پاره ای از آنان از سال ۵۸۶ پیش ازمیلاد در بابل بازداشت بودند آزاد كرد و با هزینه ایران به اوطان خود باز گردانید و هزینه تجدید بنای مساكنشان را از خزانه دولت ایران پرداخت كرد. وی همچنین دستور داد بنادر صور و صیدا در فنیقیه (لبنان امروز) كه توسط بابلی ها ویران شده بودند با هزینه ایران باز سازی شوند. نبوكدنزر دوم امپراتور بابل در حمله سال ۵۸۶ میلادی به مناطق ساحلی مدیترانه خرابی های فراوان به بار آورده بود و اسراییلی هایی را كه در برابر او مقاومت كرده بودند به بابل منتقل و به عنوان اسیر در این شهر بازداشت كرده بود.
كوروش از بابل به فرعون مصر كه قدرت بزرگی در جهان آن روز بود پیام فرستاد كه اگر بر ضد ایران توطئه نكند و در صدد تعرض بر نیاید اطمینان داشته باشد كه سرزمین او مورد حمله ارتش ایران قرار نخواهد گرفت. كوروش این پیام را پس از آن فرستاد كه شنید فرعون نگران حمله ارتش ایران است و به این ترتیب از او رفع نگرانی کرد.
كوروش هنوز در بابل بود که اعلام داشت که از آن پس شهرهای همدان، شوش و بابل پایتخت نوبتی ایران خواهند بود تا تبعیضی میان شهرها نباشد. از نظر او همه شهرهای ایران هم ارز خواهندبود، ولی پس از مرگ، مایل است او را در «پاسارگاد» دفن كنند و در هر جا كه بمیرد كالبدش باید به پاسارگاد پارس منتقل شود. «تاریخ» نشان داد كه این وصیت دقیقا به اجرا در آمد و آرامگاه او ــ مردی كه مورد احترام جهانیان است و در کتب دینی از او به نیکی یاد شده است ــ در پاسارگاد قرار دارد و گذشت زمان هنوز به آن گزند وارد نساخته است.
به این ترتیب، مهرماه برای ایرانیان میهندوست به این مناسبت ها هم ماهی بزرگ است.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز