میگ-۳۱

بهترین وسیله برای مقابله با هرگونه تهدید هوایی را می توان هواپیماهای رهگیر و شکاری دانست. این نوع هواپیماها با تسلیحات خاص و قدرت مانور بالا به راحتی می توانند هر پرنده آهنی که در حال پرواز باشد را نشانه گرفته و منهدم سازند و به همین دلیل یکی از قوی ترین بازوان دفاعی ـ هوایی هر کشور به حساب می روند. ایالات متحده آمریکا و روسیه (اتحاد جماهیر شوروی سابق) دو کشوری هستند که رقابت بسیار جدی ای در ساخت هواپیماهای رهگیری و شکاری با هم داشته و همچنان دوش به دوش هم در حال حرکت هستند.
اگر آمریکا هواپیمای بمب افکنی مانند (Lancer) B۱-B می سازد، کمتر از چند ماه بعد خبر ساخت بمب افکن توپولف (Tu-۱۶۰) را خبرگزاری های روسیه (شوروی) اعلام می کنند. یا اگر روسیه موشک بالستیکی را آزمایش می کند، مدتی نگذشته که خبر ساخت سپر موشکی قوی آمریکا به گوش می رسد و این رقابت (به رغم افت اندک قدرت هوایی روسیه پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی) در تمامی عرصه های هوایی مانند ساخت موشک، شاتل و. . . ادامه داشته و دارد. در این کشمکش های رقابتی بر سر ساخت هواپیماهای شکاری، روسیه (شوروی سابق) موفق به ساخت هواپیمای رهگیر - شکاری شد که به راستی یکی از بهترین هواپیماها در نوع خود به حساب می رود. میگ ـ ۳۱ (Mig-۳۱) هواپیمای رهگیری با سرعت مافوق صوت (supersonic) و دوربرد است که هواپیمایی محبوب در نیروی هوایی روسیه است. قبل از Mig-۳۱ هواپیمای Mig-۲۵ وظیفه دفاع هوایی را برعهده داشت اما Mig-۲۵ برای نزاع در ارتفاع های بالا طراحی شده بود. پس در اواسط دهه ۱۹۶۰ متخصصان هوافضای شوروی دست به ساخت Mig-۳۱ زدند و برای صرفه جویی در وقت و هزینه طرح اصلی آن را از Mig-۲۵ امانت گرفته و با انجام تغییر و تحولاتی مثلاً ساخت بدنه ای کشیده تر نسبت به Mig-۲۵ (برای به دست آوردن سرعت مافوق صوت پرواز در ارتفاعات پایین) و موتوری جدید (جهت افزایش برد) سرانجام اولین نمونه آزمایشی آن به نام Ye-۱۵۵MP را ساختند که نخستین پروازش را در ۱۶ سپتامبر سال ۱۹۶۵ میلادی انجام داد.
با جلب رضایت کارشناسان نیروی هوایی، تولید آن از سال ۱۹۶۹ آغاز شد. در سال ۱۹۸۲ ناتو (سازمان پیمان آتلانتیک شمالی NATO) به آن لقب سگ شکاری (foxhound) نهاد. از این زمان به بعد Mig-۳۱ جایگزینی اصلح به جای هواپیماهای Mig-۲۳ و Tu-۲۸ و Su-۱۵ به حساب می آید. این سگ شکاری آهنی توسط دو موتور توربوفن مدل D-۳۰F۶ تجهیز شده است که برد آن را به طور چشمگیری نسبت به هواپیماهای هم دوران خود افزایش داده و احتیاج به دریچه های ورودی هوای (intakes air) بزرگ تر و همچنین خروجی های (nozzle) گشادتری نسبت به Mig-۲۵ دارد. کلید موفقیت Mig-۳۱ که این هواپیما را از باقی رقبای خود متمایز می سازد، می توان در وجود رادار زاسلون (Zaslon) مدل SBI-۱۶ دانست. این رادار پیشرفته خط کنترل آتش تا محدوده ۱۲۰ کیلومتری (حدود ۶۵ مایل) اطراف خود را به وضوح در بر می گیرد و حتی نسبت به اهدافی که پشت هواپیما هستند حساس است و می تواند ۱۰ هدف را شناسایی کرده و به ۴ هدف در آن واحد کنترل کامل داشته باشد. در همین راستا Mig-۳۱ با ۴ موشک دوربرد AA-۹-Amos) R) تجهیز شد. بعد از Mig-۳۱ مدلی پیشرفته تر به نام Mig-۳۱B ساخته شد که توانایی حمل موشک های جدیدتر را مانند موشک های دوربرد R-۳۳S، موشک میان برد R-۴۰TD و موشک کوتاه برد R-۶۰ را داشت و تغییراتی نیز در سنجش ایونیک (الکترونیک پرواز) آن داده شد و مهم ترین مسئله توانایی سوخت گیری هوایی (in-flight refuling) را نیز به دست آورد. مدلی دیگر از میگ ها، Mig-۳۱D است که خصوصیاتی جدید و توانایی حمل موشک ضدماهواره (Anti-Satellite Missile) دارد که این موشک به صورتی عمود به نوک بال هایش نصب می شود. در سال ۱۹۹۲ میلادی Mig-۳۱E برای اولین بار در نمایشگاه هوایی برلین به نمایش گذاشته شد در حالی که فقط یک نمونه از این هواپیما ساخته شده بود.
اما باز هم با وجود این همه مدل های مختلف از هواپیمای میگ ـ ۳۱ نیروی هوایی روسیه ارضا نشد و دست به ساخت مدل جدیدی با نام Mig-۳۱M زد که بسیار پیشرفته تر از مدل اصلی یعنی Mig-۳۱ بود. در این مدل به طور کلی وضعیت رادارها تغییر کرد و رادارهای پیشرفته تر جای آنها را گرفت به گونه ای که می توانست در یک زمان با ۶ هدف مجزا به مبارزه هوایی بپردازد که نسبت به رادارMig-۳۱« SBI-۱۶» از توانایی کنترل ۲ فروند هواپیما بیشتر بهره می برد. این مدل یعنی Mig-۳۱M قادر به حمل موشک R-۳۷ که مدل پیشرفته R-۳۳ است را دارا است.
کابین خلبان از نو طراحی شده است و در آن از نمایشگرهای چندمنظوره سه رنگ استفاده می شود. دیگر تغییرات عبارتند از: ظرفیت بیشتر سوخت، چتر ترمز بزرگ تر (Chute hausing brake)، نداشتن مسلسل،۱ چرخ دماغه ای با طراحی جدید است. بعد از چند وقت باز هم سروکله مدلی دیگر پیدا شد با نام Mig-۳۱BM که در واقع بسیار شبیه به Mig-۳۱B بود اما تمامی تجهیزاتش به روز شده بود به خصوص تمرکز خاصی برای توانایی بیشتر در حمله های هوا به زمین شد و می توانست ۲۴ هدف زمینی را انتخاب کرده و آنها را موشک باران کند. یکی از مشخصات ویژه میگ ها استحکام بدنه آن ها است که تمامی آن ها از آلیاژی متشکل از ۵۰ درصد از نوع خاصی از نیکل، ۱۶ درصد تیتانیوم و ۳۳ درصد از آلیاژ سبک آلومینیوم است. از صاحبان هواپیمای Mig-۳۱ می توان فدراسیون روسیه (۳۲۰ فروند در اختیار نیروهای دفاع هوایی روسیه و واحدهای تاکتیکی)، قزاقستان با ۳۰ فروند (که در واقع پس از فروپاشی شوروی سابق از آن کشور به ارث برده است) و چین نام برد. البته هنوز از سوی برخی کشورها علاقه مندی خاصی برای خرید این هواپیما ابراز می شود، به ویژه کشورهایی که قدرت و یا اجازه خرید تسلیحات نظامی آمریکایی را ندارند و در واقع از سوی آمریکا تحریم شده اند. بله! ایران نیز به همراه سوریه برای مجهزکردن ناوگان هوایی خود علاقه مند به در اختیار گرفتن این هواپیمای مدرن است تا توان مقابله با تکنولوژی نوین و پیشرفته آمریکایی کشورهای منطقه (و حتی خود آمریکا که بدون هیچ مشکلی به عراق یورش برد) را داشته باشند. به عقیده کارشناسان در مورد جنگ عراق، وجود چند فروند هواپیمای Mig-۳۱ شاید قدرت جلوگیری از جنگ را نداشت اما لااقل از شدت حمله هوایی آمریکا می کاست. با وجود این هواپیما، هیچ هواپیمای جنگنده و یا بمب افکن آمریکایی جرات نمی کرد که بدون عملیات دقیق پیش بینی شده دقیق از مرزهای عراق عبور کند. حتی قسمت اعظم موشک های آمریکایی که به سوی عراق شلیک شدند، توسط این شکاری نابود شد.
چین نیز که یکی از صاحبان Mig-۳۱ است طبق قراردادی که در سال ۱۹۹۲ میلادی با روسیه منعقد کرد ۲۴ فروند از این هواپیما همراه با تمامی تجهیزات پیشرفته را دریافت کرد و قرار بر این شد که چین با کمک روسیه یک کارخانه سازنده Mig-۳۱ در شن یانگ Shenyang در سال ۲۰۰۰ احداث کند و تا سال ۲۰۱۰ میلادی ۲۰۰ فروند از این هواپیما تولید کند. اما این قرارداد کاملاً لغو شد و چین در قبال این قرارداد به خرید هواپیماهای سوخو ۲۶ و سوخو ۳ راضی شد. پی نوشت ۱) تمامی مدل های میگ به جز Mig-۳۱ مجهز به مسلسل ۶ لول ۲۳ میلی متری مدل GSh-۲۳-۶ است.
● مشخصات میگ –۳۱
▪ کشور سازنده/شوروی
▪ شرکت:/ میگویان
▪ سال ساخت/۱۹۶۰ میلادی مبنای
▪ قدرت/موتور توربوفن مدل D_ ۳۰F۶ نیروی
▪ پیشران/۱۵۹ هزار نیوتون
▪ طول/ ۵/۲۱ متر
▪ ارتفاع/ ۶۳/۵ متر
▪ وزن/۲۱۸۲۵ کیلوگرم وزن با
▪ تجهیزات/۴۶۲۰۰ کیلوگرم سقف
▪ پرواز/۲۰۶۰۰ متر
▪ سرعت/۸۳/۲ ماخ هواپیماهای
▪ مشابه/ میگ-۲۵.....اف-۱۴....اف-۱۵
▪ خدمه/ ۲نفر رنج
▪ پروازیم۱۲۵۰ کیلومتر سرعت
▪ ارتفاع /طی ۹ دقیقه۲۰۰۰۰متر سوخت گیری در هوا
▪ خیر مخزن سوخت/ ۱۴۲۰۰ لیتر

منبع : ویکی پدیا