ثبات و ماندگاری در فوتبال

فوتبال پرجاذبه ترین رشته ورزشی حال حاضر در دنیا به شمار می رود و در اكثر جوامع به یك صنعت پولساز نیز تبدیل شده است. شركت های بزرگ با تبلیغات خود در این ورزش به سودهای سرشاری دست پیدا می كنند.
برای تشكیل یك تیم فوتبال بیش از صدها نفر در یك مجموعه به كار گرفته می شوند تا ۱۱ بازیكن بتوانند در داخل میدان حضور پیدا كنند. یكی از اركان اصلی یك تیم سرمربی آن است كه بیشترین بار روانی در ۹۰ دقیقه بازی به او تحمیل می شود.
در فوتبال دنیا مربیگری یكی از پرخطرترین شغل ها به حساب می آید، زیرا در زمانی كه تیم ها به افتخارات بزرگ دست پیدا می كنند مدیران باشگاه ها با ژست های مختلف این پیروزی ها را به خود نسبت می دهند ولی در زمانی كه یك تیم نتیجه نمی گیرد مربیان متهم ردیف اول هستند كه باید از كار بركنار شوند.
فوتبال ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. از زمانی كه فوتبال در ایران به صورت حرفه ای دنبال شد حساسیت برای تیم ها برای كسب عنوان قهرمانی بیشتر شد. از آن زمان تیم ها نه تنها در داخل میدان برای رسیدن به پیروزی تلاش می كردند بلكه در جبهه ای دیگر عوامل خارجی تیم نیز از هفته ها قبل از شروع بازی به طور همه جانبه به هر طریقی تلاش می كنند تا زمینه این پیروزی فراهم شود.
در آستانه پایان پنجمین دوره لیگ برتر در این فصل ۷ تیم حاضر در این رقابتها به دلایل مختلف مربیان خود را اخراج كرده اند. استقلال اهواز در میان این تیم ها ركورد دار است كه در یك فصل ۴ مربی را به روی نیمكت خود نشانده كه این خود یك بی نظمی در سطح باشگاه است. این تیم با خاچاطوریان لیگ را آغاز كرد، سپس با بوستانی ادامه داد در میانه راه تیم به گمالوویچ سپرده شد كه عمر این مربی در استقلال اهواز بسیار كوتاه بود و در نهایت به محمود یاوری سپرده شد. البته مدیران این باشگاه از هم اكنون اعلام كرده اند كه در پایان این فصل با یاوری قرارداد خود را تمدید نخواهند كرد كه با یاوری تعدادی مربیان این تیم كه از استقلال اهواز كنار رفتند به ۵ مربی می رسد.
استقلال اهواز علی رغم این همه جابه جایی در حال حاضر در لایه های پایینی جدول لیگ قرار دارد.
صبا باتری دیگر تیمی بود كه بعد از قهرمانی تیمش از جام حذفی با مجید جلالی بعد از چند هفته ناكامی ضیایی را به عنوان سرمربی برگزید. البته این تغییرات به سود صبا بود زیرا این تیم در ادامه با كسب نتایج درخور توجه، تیمش را به خوبی در لیگ قهرمانان آسیا و لیگ برتر هدایت كرد.
ضیایی از جمله مربیان جوانی است كه آینده درخشانی در انتظار اوست. او می تواند با حضور در كلاس های پیشرفته مربیگری در سطح آسیا به دانش خود بیفزاید.
تیم شهید قندی یزد بعد از استقلال اهواز ركورددار تغییر مربی است. آنها كه با احد شیخ لاری موفق به صعود به لیگ برتر شدند، بدون این كه دلیل قانع كننده ای داشته باشند سكان رهبری را به یورگن گده سپردند. قندی كه در مجموع این فصل اشتباهات بزرگی را در نحوه تیم داری مرتكب شده بود بعد از در اختیار گرفتن چند بازیكن برزیلی كه از نظر كیفی بازیكنان بسیار نازلی بودند سیر نزولی را طی كرد. منصور پورحیدری گزینه بعدی قندی بود كه این مربی هم دوام چندانی در این تیم نداشت. مجید جلالی در حالی رهبری این تیم را برگزید كه می دانست راه بسیار دشواری در پیش دارد. حتی حضور جلالی نیز نتوانست مانع از سقوط قندی یزد بشود تا این تیم تنها بعد از یك فصل حضور در لیگ برتر بار دیگر به دسته پایین تر سقوط كند.
●ورود آری هان، خروج پروین
شاید مهمترین تغییر در سطح مربیگری به باشگاه پرسپولیس مربوط می شود. پروین كه در فوتبال ایران یك اسطوره است بعد از این كه بارها در این فصل اعلام كرد از پرسپولیس جدا می شود با حضور آری هان مجبور شد به خواسته باشگاه تن در دهد و سكان رهبری پرسپولیس را به این مرد هلندی بسپارد. البته اهداف پرسپولیس بلندمدت است و به این فصل منتهی نمی شود. انصاری فر برای این كه به افق های روشنی در پرسپولیس دست یابد و برای این كه بار دیگر پرسپولیس در سطح آسیا به قدرت اول این قاره تبدیل شود، یك مربی هلندی را با سابقه ای درخشان به پرسپولیس آورد تا این تیم بار دیگر در جاده موفقیت گام بردارد. البته به دلیل این كه بازیكنان حال حاضر پرسپولیس را آری هان انتخاب نكرده بود نمی توان نتایج پرسپولیس را اگرچه درخور توجه نبوده به این مرد هلندی نسبت داد. پرسپولیس آری هان را باید فصل بعد دید و از آن لذت برد.
آری هان موفق شده بود به همراه چین به رقابتهای جام جهانی صعود كند و این تیم را تا فینال جام ملتهای آسیا نیز رهنمون نماید.
●قهرمانی كه سقوط كرد
فولاد خوزستان كه برای اولین بار در چهارمین دوره لیگ برتر به مقام قهرمانی رسید این مقام را مدیون زحمات ملادن فرانچیچ كروات بود. او با پیدا كردن بازیكنان بااستعدادی از تیم امیدهای فولاد خدمات شایانی را در امر استعدادیابی به باشگاه فولاد ارائه داد اما پاسخ زحمات او اخراج در میانه فصل بود. فولاد كه باید در رقابتهای لیگ قهرمانان آسیا شركت می كرد به فرانچیچ این فرصت را نداد و نناد نیكولیچ جایگزین وی شد.
این انتخاب برای فولاد مثمر ثمر نبود و تیم قهرمان مجبور شد در میانه های جدول به زندگی خود ادامه دهد.
راه آهن یكی دیگر از تیم هایی بود كه بعد از صعود به لیگ برتر با فیروز كریمی با این مربی به كار خود ادامه داد اما اختلافات مدیریتی با او همواره در صدر اخبار بود و در نهایت مسئولین راه آهن تصمیم گرفتند تا كریمی را اخراج و به جای او بهروز تابانی بازیكن سابق این تیم را جایگزین وی كنند. تابانی در بازی هایی كه رهبری راه آهن را بر عهده داشت توانست امتیازات لازم را برای ماندگاری این تیم در لیگ برتر كسب كند تا این تیم برای فصل آینده با خاطری آسوده به برنامه ریزی بپردازد.
اما عجیب ترین اتفاق سال در پایان هفته بیست و هشتم رخ داد. خبر خیلی كوتاه بود؛ بیژن ذوالفقار نسب از تیم سایپا كنار گذاشته شد. داستان سایپا در این فصل بسیار جذاب است. ماجرا به فصل پیش برمی گردد؛ زمانی كه سایپا به رهبری مجتبی تقوی در آستانه سقوط به لیگ دسته اول بود. البته در آن زمان دكتر نیز به عنوان مدیر فنی با سایپا همكاری داشت.
تقوی كه از نظر فنی در سطح رهبری سایپا نبود تیم را به بی راهه برد و با روی آوردن به شیوه هایی كه در فوتبال مرسوم نیست تیم را در دام باورهای خرافی انداخت تا شاید بتواند به عنوان مستمسك تیم را نجات دهد.
بعد از اطلاع مدیران باشگاه از این موضوع و وضعیت خطرناك باشگاه ذوالفقار نسب جایگزین تقوی شد. ذوالفقار نسب با خشكاندن ریشه باورهای غلط در سایپا این تیم را برای این فصل آماده كرد. آنها شروع خوبی داشتند. سایپا به تدریج نتایج درخور توجه ای گرفت و در مقطعی نیز صدرنشین بازی ها بود.
در آن زمان به دعوت روزنامه همشهری ذوالفقار نسب برای یك مصاحبه اختصاصی به همشهری آمد و در گفت وگویی ۳ساعته برنامه های خود را در این باشگاه تشریح كرد.
او در پاسخ به این سؤال كه آیا سایپا می تواند در پایان فصل در بین ۴ تیم بالای جدول باقی بماند گفت:
از زمان آغاز همكاری ام با سایپا برنامه درازمدتی را به باشگاه ارائه دادم. بر اساس هدف گذاری مدیریت باشگاه و با توجه به بودجه مشخص تیم ما بدون ادعای قهرمانی در لیگ پنجم در یك جایگاه با ثبات به كار خود پایان دهد.
برنامه سایپا در لیگ ششم حضور در بین چهار تیم بالای جدول است و برای لیگ هفتم سایپا برای قهرمانی در ایران و آسیا برنامه ریزی كرده است.
وی در ادامه افزود: همواره بازی های لیگ در دور برگشت بسیار سخت و دشوار است و آرزو دارم كه بالاترین مقام را به دست آوریم. اگر قهرمان شویم خیلی خوشحال می شویم و تمام تلاشمان را می كنیم تا به این هدف دست پیدا كنیم. به دلیل این كه تمامی بازیكنان و مسئولان بلندپایه تیم خواهان این مقام هستند، اما باید واقع بین تر باشیم. اگر بتوانیم در بین چهار تیم باشیم دور از برنامه هایمان نیست و خارج از هدف گذاری كه كرده ایم نیست.
با توجه به صحبت های بیژن ذوالفقار نسب در آن مصاحبه مشخص می شود كه مسئولین باشگاه در آن مقطع هیچ گونه هدفی برای قهرمانی نداشته اند و معلوم نیست چگونه آنها یك شبه خواب قهرمانی می بینند و برای این كه این شانس را از دست داده اند تنها در فاصله ۲ هفته به پایان بازی ها مربی موفق خود را اخراج می كنند.
با بررسی عملكرد سایپا در این فصل آنها یك سال موفقیت آمیز را سپری كرده اند. خبر اخراج ذوالفقارنسب مثل یك بمب خبری بود كه بازتاب گسترده ای در مطبوعات ایران داشت.
ذوالفقارنسب درمورد نتایج این فصل سایپا گفت: تیم ما در لیگ پنجم بهترین نتیجه را گرفت و هفته ها به عنوان مدعی در صدر جدول ایستاد و قضاوت درباره نتایج سایپا را به كارشناسان و رسانه ها می سپارم. سایپا در سال جدید به قدری خوب نتیجه گرفت كه در سالهای اخیر بی سابقه بوده است.اینگونه اتفاقات در فوتبال ما كم نبوده است و همواره به بدنه فوتبال لطمه وارد می كند. در اینكه مدیران باشگاه ها در عزل و نصب مربیان آزاد هستند اما باید این گونه تصمیمات عاقلانه و روی درایت و دوراندیشی انجام شود.
حسن حیدری

منبع : روزنامه همشهری