نابودی گونه‌های زیستی؛ نابودی انسان

گزارش IUCN در سال ۲۰۰۷ حاکی از این است که به رغم ثبت تعدادی تازه از گونه‌های گیاهی وجانوری در فهرست گونه‌های درخطر یا نابود شده، فعالیت‌های جاری در بسیاری ا زنقاط جهان سبب توقف یا کاهش روند انقراض گونه‌های زیستی شده است.
«جان کریستف وی» معاون مدیر برنامه‌های حفاظتی IUCN می‌گوید:« بنابرتجربه‌های موجود، اکنون می‌توانیم با اطمینان بگوییم که برنامه‌های حفاظت از گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری باروش‌های گوناگون بسیار کارآمد و موثر بوده است اما متاسفانه امسال قادر به اجرای برنامه مستندسازی تنها برای یک گونه بودیم.
این مساله با توجه به اقدامات برخی دولت‌های جهان از نظر تامین اهداف جهانی بلند مدت برای کاهش روند نابودی تنوع زیستی تا سال ۲۰۱۰ بسیار نگران کننده است. این مساله به وضوح نشان می‌دهد که هنوز کارهای زیادی در پیش داریم تا بتوانیم از فعالیت‌های هزاران انسان علاقه‌مند و مشتاق به حمایت از گیاهان و حیوانات حمایت کنیم. هزاران تن از مردمان خیرخواهی که در سرتاسر جهان تلاش می‌کنند مانع از نابودی تنوع زیستی در این کره خاکی شوند.»
مدیر کمیسیون گونه‌های رها شده از انقراض IUCN نیز می‌گوید:«شبکه‌های حفاظت از گونه‌های گیاهی و جانوری، شبکه‌هایی ویژه برای نبرد با بحران انقراض زیستی است که همانند کمیسیون گونه‌های نجات یافته از انقراض به گونه‌ای موثر و کارآمد عمل کرده است. اما به رغم همه موفقیت‌ها بدون کمک و حمایت بیشتری از سوی طرفداران محیط زیست به تنهایی قادر به ادامه کار نیستیم. بحران انقراض تنوع زیستی و چالش‌های مرتبط با آن مستلزم توجه و اقدامات گسترده‌تر از سوی عموم مردم اعم از بخش‌های خصوصی، سازمان‌های دولتی و سیاستگذاران در کشورهای مختلف جهان است تا مطمئن شویم تنوع زیستی در سرتاسر جهان برای نسل‌های بعدی همچنان حفظ شده و باقی خواهد ماند.»
● فاجعه انقراض دلفین‌های رود یانگ‌تسه چین درایران تکرار می شود؟
پس از ماه‌ها مطالعات گسترده تیم‌های تحقیقاتی در رودیانگ تسه چین به منظور یافتن و بررسی وضعیت دلفین‌ها دراین رودخانه سرانجام مقامات پژوهشی کشورچین اعلام کردند که این گونه مهم دریایی باید در فهرست گونه‌های در خطر قرار گیرد.
اما نام این حیوان چندان درفهرست گونه‌های درخطر نماند و در تابستان سال جاری (۲۰۰۷) پس از اجرای یک برنامه مطالعاتی دیگر دانشمندان اعلام کردند که این گونه باید درفهرست گونه‌های در معرض انقراض ثبت شود.
مهم‌ترین عامل تهدید این گونه دریایی نیز صید بی‌رویه، ترافیک انواع وسایل تردد آّبی‌و آلودگی و تنزل شدید کیفیت زیستگاه اعلام شده است.
کشورهای هند و نپال نیز که محل زندگی کروکودیل بوده‌اند اکنون با تهدید‌های مشابهی به دلیل مشابهی یعنی تنزل شدید کیفیت زیستگاه و اقلیم روبه رو شده اندبه نحوی که تمام گونه‌های مهم جانوری در این منطقه رو به کاهش گذاشته و تا ۵۸ درصد از بین رفته‌اند. به نحوی که از ۴۳۶ گونه بالغ در سال ۱۹۹۷ به ۱۸۲ درسال ۲۰۰۶ رسیده است.
این گزارش تاکید کرده است که سد سازی، اجرای پروژه‌های آبیاری و آبرسانی، معدن کاوی، سدهای خاکی و خاکریزهای مصنوعی و انواع دیگر تجاوز به حریم طبیعی این منطقه از مهم‌ترین عوامل بروز این خسارت‌ها بوده است. به نحوی که اکنون وسعت این منطقه به میزان ۲ درصد از کل مساحت گذشته آن کاهش یافته است.
این بخش از خبر ما را به یاد بختگان و اجساد فلامینگوهایی می‌اندازد که تنها نمونه‌ای از ده‌ها نمونه مرگ دسته جمعی ماهیان یا پرندگان بی‌زبان در رودخانه‌ها یا تالاب‌های کشور است که قربانی کشاورزی یا سد سازی بی‌رویه در کشور شده‌اند.
● گیاهان در خطر نابودی
در این میان بیش از ۱۲۰۴۳ گونه گیاهی نیز درفهرست قرمز یا فهرست گونه‌های منقرض شده قرار گرفته‌اند که از سوی سازمان جهانی حفاظت از گونه‌های وحش ارائه شده است. این درحالی است که حدود ۸۴۴۷ گونه دیگر نیز در فهرست گونه‌های درخطر به ثبت رسیده‌اند.
طبق این گزارش بگونیای ساقه پشمی از گونه‌های گیاهی است که در سال جاری به عنوان گونه نابود شده اعلام شده است.
این گونه گیاهی بومی منطقه مالزی تنها از طریق مجموعه‌ای از گیاهان مربوط به سال ۱۸۸۶ تا ۱۸۸۸ در جزیره پنانینگ به نمایش گذاشته شده است شناسایی شد اما به رغم جست‌وجوی‌های بسیار گسترده در جنگل‌های نزدیک به این منطقه تمام تلاش‌ها برای دستیابی ‌به نمونه‌ای از این گونه گیاهی ۱۰۰ سال پیش با شکست مواجه شد.
در این گزارش مساله گسترش توریسم و اجرای برنامه‌های توریستی توسط افراد ناآگاه و یا فقدان روش‌های نظارت و کنترل توریسم در اقلیم‌های حساس طبیعی همچنین توسعه برنامه‌های اقتصادی در زمینه تولید چوب، گسترش مزارع برای تامین غذا و مواد ژنتیک و اقداماتی از این دست سبب نابودی گونه گیاهی دیگری به نام زردآلوی وحشی در نواحی آسیای مرکزی شده است.
این گونه گیاهی نیز در سال جاری (۲۰۰۷) توسط اتحادیه جهانی حفاظت از حیات وحش در فهرست قرمز یا گونه‌های نابود شده ثبت شده است.

مترجم: میترا اسدنیا

منبع : روزنامه تهران امروز