تصویری از یک روزنامه آنلاین پیشگام

اوت ۱۹۹۲ بود. خبری از لپ‌تاپ‌های بدون سیم، بلاگ و غیره نبود. تلفن همراه همه‌گیر نشده بود.باب كایزر مدیر مسئول وقت روزنامه واشنگتن پست پس از شركت در كنفرانسی در شهر هاكونه در ژاپن كه توسط شركت اپل برگزار شده بود، پیشنهاد كرد نخستین روزنامه الكترونیك جهان توسط این روزنامه راه‌اندازی شود.
اما چند سال طول كشید تا washingtonpost.com متولد شود. در واقع همین چند هفته پیش بود كه مسئولان این سایت، ده سالگی ‌آن را جشن گرفتند.
البته راه‌اندازی سایت اوج تجارب دیگری بود كه از سال ۱۹۹۵ و با تأسیس "Digital Ink" شروع شده بود. مشتركان می‌توانستند با استفاده از خدمات شركت AT&T به طور الكترونیك به نسخه‌ای خاص از روزنامه درست پیدا كنند. اما سال بعد استفاده از این خدمات به نفع استفاده از مرورگرهای وب مانند Netscapeدر وب متوقف شد.
روز ۱۷ ژوئن ۱۹۹۶، سایت washingtonpost.com در شهر آرلینگتون در ایالت ویرجینیا كه همسایه واشنگتن است، افتتاح شد. شیفت های كاری به گونه‌ای طراحی شده بود كه در سراسر شبانه‌روز، سایت به روز می‌شد. برای بسیاری،‌ انگیزه كار جدید هیجان‌زدگی از پیشگامی در رسانه‌ای جدید بود كه امكانات بی‌حد و مرزی داشت.
مری لو فولتن مدیر مسئول وقت سایت گفت: «كسانی كه جذب كار در Digital Ink شدند، همگی ضرورتا‌ً‌ از نیروهای روزنامه نبودند. آنان مجذوب كار در رسانه‌ای جدید و با دلایل كاملاً متفاوت شده بودند.» با این حال جداسازی بخش الكترونیك روزنامه از بخش سنتی چاپی، چه از نظر مكانی و چه از نظر مالی به سرعت انجام نشد.
شركت واشنگتن پست در دهه ۱۹۹۰ میلیونها دلار در سایت سرمایه‌گذاری كرد و مقادیری هم زیان داد. دو سال پیش، سایت نخستین سود خود را داد و این روند با روی آوردن آگهی‌دهندگان به نسخه الكترونیك روزنامه، ادامه داشته است.
تحریریه washingtonpost.com اكنون ۶۵ نفر عضو دارد. تصمیم به جداسازی عملیات وب از نسخه چاپی گاه به تنش بین دو تحریریه و بخش آگهی آن دو انجامیده است.
در این میان وجوه ناشناخته‌ رسانه جدید باعث تشدید این تنش بوده است، از جمله نگرانی در این زمینه كه نسخه الكترونیك مجانی نسخه چاپی پولی را می‌خورد، نگرانی از سرمایه‌گذاری سنگین در رسانه‌ای جدید و تطبیق با تحولات جدید در چگونگی مصرف رسانه‌ها توسط مخاطبان.
امروز جیم برادی دبیر اجرایی سایت بیشتر وقت خود را صرف رفت و آمد بین روزنامه و سایت می‌كند. در عین حال، بسیاری از دبیران بخش‌های مختلف سایت روابط محكمی را با همتایان خود در روزنامه ایجاد كرده‌اند.
تعامل بین اعضای بخش‌های بازاریابی و آگهی در طول زمان گسترش یافته است. در حالی كه سایر سازمانهای رسانه‌ای با جار و جنجال از ادغام فعالیت های الكترونیك و چاپی سنتی صحبت می‌كنند،‌ دونالد گراهام رئیس هیئت مدیره و مدیر اجرایی شركت واشنگتن پست تصریح كرده است این دو عملیات فعلاً‌ جدا از هم باقی خواهد ماند.
برای جذب خوانندگان به سایت واشنگتن پست، قابلیت هایی مانند بلاگ، نظردهی در مورد مقالات و بلاگ و بخش بزرگ نظریات در نظر گرفته شده است. در این حال گراهام و سایر دبیران ارشد پایبندی خود را به تولید خبر برای انواع رسانه‌ها اعلام كرده‌اند. مثلاً‌ چند ماه قبل واشنگتن پست قراردادی با شركت بان‌ویل منعقد كرد تا رادیوی واشنگتن پست را راه‌اندازی كند.
این روش دیگری برای ارائه اخبار به ساكنان محلی است. هدف شركت ایجاد تحریریه ۲۴ ساعته با قابلیت تولید برای تمام رسانه‌هاست. در این مسیر طبعاً‌ كاركنان بخش خبری، چند رسانه‌ای می‌شوند. مسئولان شركت امیدوارند از روزنامه برای جذب خوانندگان به بخش رادیویی یا روزنامه‌نگاری چند رسانه‌ای در بخش وب استفاده كنند.
تأكید بر روزنامه‌نگاری چند منظوره در ایجاد قابلیتهای جدید نیز در نظر گرفته می‌شود. یك مثال، بخشی است كه فعلاً «منبع روزانه» نام دارد و قرار است در پاییز راه‌اندازی شود. این بخش را اولین بخش واقعاً تعاملی روزنامه خوانده‌اند. تا خوانندگان به سایت مراجعه نكنند، نمی‌توانند تأثیر كامل آن را احساس كنند.
این سایت همیشه از تجربه ۱۰ ساله امروزی برخوردار نبوده است. در روزهای اول، بسیاری چیز‌ها با آزمون و خطا به دست می‌آمد.
مثلاً ‌در سال ۱۹۹۶، در اولین شب انتخابات مشكلی فنی پیش آمد كه باعث شد سایت به مدت طولانی به روز نشود. تعداد مراجعان به سایت به قدری زیاد بود كه سرورهای آن نتوانستند از عهده ارائه خدمات به آنان برآیند.
یكی از مسئولان آن دوره گفت: «از این حادثه یك درس گرفتیم. نه سرور و نه فروشنده هیچ‌كدام نباید آن قدر از ما دورباشند كه نتوانیم گوششان را بپیچانیم.»
با فراگیری درس شب انتخابات، معلوم شد وقایع خبری عمده موتور عمده رشد مخاطبان سایت و نیز جذب آگهی برای آن است. در حول وحوش وقایع خبری عمده، تعداد مراجعان بالا می‌رفت و هر بار این تعداد بالا می‌رفت، در سطح جدیدی به ثبات می‌رسید.
بسیاری معتقدند رسوایی كلینتون- لوینسكی عمده‌ترین خبری بود كه آوازه و مراجعان سایت را افزایش داد. برای پیتر پیكر كه در دوره ریاست جمهوری كلینتون خبرنگار واشنگتن پست در كاخ سفید بود، وب فرصتی بی‌همتا برای چاپ اخبار لحظه به لحظه این ماجرا خارج از چرخه روزنامه بود.
وی شب بیداری‌های شب‌های پیش از رأی‌گیری در مجلس نمایندگان در مورد استیضاح رئیس جمهوری و رأی برائت سنا را به یاد دارد. با تلاشهای بیكر و سایرین، تدریجاً‌ تهیه خبر برای سایت به بخشی از فرهنگ این روزنامه تبدیل شد.
انتخابات سال ۲۰۰۰ كه در جریان بود، كاركنان بخش وب از چنان جایگاهی برخوردار بودند كه در كنار دبیران گزارشگران قرار گرفتند. گراهام انتخابات سال ۲۰۰۰را بلوغ سایت توصیف كرد.
در طول این دوره بود كه تكامل بخش چند رسانه‌ای سایت آغاز شد. تام كندی مدیر بخش چند رسانه‌ای سایت از نشریه‌ نشنال جئوگرافیك به كار گرفته شد. وی بخش نمایش و روایت تصویری سایت را فعال كرد.
در جریان پوشش خبری حملات ۱۱ سپتامبر، فیلم های ویدئویی زیادی در كنار عكس‌های ویرانی در نیویورك در سایت قرار گرفت. برخی كارشناسان معتقدند ۱۱ سپتامبر روزی بود كه اینترنت به مجرای مهمی برای ارائه اخبار به آمریكاییان بدل شد، همانطور كه در روز ترور جان اف‌كندی، اخبار تلویزیونی اهمیت پیدا كرد.
وقایع سالهای ۲۰۰۰ و ۲۰۰۱ به مدیران شركت‌ واشنگتن پست كمك كرد تا گستره ملی و بین‌المللی چشمگیر سایت را بشناسند. آنان متوجه شدند سایت محصول كاملاً‌ جداگانه‌ای نبود بلكه می‌توانست به بازاریابی هر چه بیشتر واشنگتن پست كمك كند.
امروز، سایت به طور شبانه روزی از میز خبری خود تغذیه می‌شود كه شامل سه دبیر و پنج گزارشگر است. این افراد هر لحظه مشغول نگارش مطالب خود یا یادداشت‌برداری از مطالب روزنامه هستند.
در این حال، استقبال از سایت همچنان رو به ‌افزایش بوده است. در سال ۲۰۰۵، سایت بیش از ۴/۲ میلیارد بار تماشای صفحه داشت. در سه ماه اول ۲۰۰۶، این روند ادامه داشته است.
یك چالش همیشگی سایت در خلال فعالیت ده ساله، خبررسانی همزمان به مخاطبان داخلی و خارجی بوده است. بخش بزرگی از مخاطبان خارج از منطقه شهری واشنگتن هستند. از سال ۲۰۰۵، سایت واشنگتن پست دات كام راهبردی دوگانه را در نظر گرفته است.
كاربرانی كه در حین ثبت نام كد پستی محلی را وارد كرده‌اند، صفحه خاص آن را می‌بینند، در حالی كه كسانی كه با هر كد پستی دیگری ثبت نام كرده‌اند، صفحه‌ای دیگر را می‌بینند كه تناسب دیگری با اخبار داخلی و خارجی دارد.
یكی از مدیران سابق واشنگتن‌پست گفت: «واشنگتن پست دات كام هواپیمایی كه واشنگتن پست را به آینده می‌برد.»

وحید رضا نعیمی

منبع : روزنامه همشهری