کتاب و کتاب خوانی معیاری برای پیشرفت

کتاب است آیینه روزگار
که بینی در او رازها آشکار
گشاید به دانا همه راز خویش
ز نادان نهان دارد آواز خویش
کتاب یکی از مهم ترین ابزارهای فرهنگی است که در طول قرون متمادی، همواره عامل مهمی در تضمین رشد و پویایی جوامع بشری بوده و با وجود رشد روزافزون رسانه ها و ابزارهای پیشرفته دیگر، هم چنان جایگاه خاص و یگانه خود را حفظ کرده است.مطالعه و کتاب خوانی، ابزار مطمئن برای دستیابی به ماهیت مشکلات است.کتاب خوانی و مطالعه بی سیم ارتباطی است که باعث پیوند انسان با جهان می شود.میزان توجه به کتاب و کتاب خوانی، نشانگر رشد فرهنگی و ملی هر کشور است.امروزه تعدادکتاب ها و نشریه های منتشر شده هر کشور در طول سال، کتابخانه ها، کتاب خوان ها، نویسندگان، مترجمان به عنوان معیارهای اساسی و محکم توسعه یافتگی کشورها مورد استفاده قرار می گیرد.همچنین بی توجهی به کتاب و کتاب خوانی یک بیماری فرهنگی و اجتماعی محسوب می شود که ناشی از فراگیر نشدن فرهنگ مطالعه و کتاب خوانی در بین اقشار گوناگون مردم یک جامعه است که می تواند در دراز مدت ضربه های جبران ناپذیری بر پیکره فرهنگ کشورها وارد کند.کتاب احیا کننده و حافظ اندیشه های والا و معرفت انسانی و منبع عظیمی بوده که طالبان علم و اندیشه و جست و جوگران حقیقت را سیراب کرده و بر رشد و پویایی و بالندگی جوامع تاثیرات اساسی داشته است.
کتاب و کتاب خوانی آیینه تمام نمای رشد مدنیت، فرهنگ و تمدن بشری است.گسترده ترین و تعیین کننده ترین ابزار فرهنگی از دیرباز تاکنون کتاب بوده و هست.رشد صنعتی جهان هم خوان با رشد تولید کتاب است.یکی از معیارها و شاخص های توسعه یافتگی جوامع، میزان و گسترش فرهنگ مطالعه و کتاب خوانی در بین افراد جامعه است.مطالعه جزو نیازهای اجتماعی انسان است، آدمی به وسیله مطالعه می تواند با اندیشه های دیگران رابطه برقرار کند و از دستاوردهای علمی و ادبی دیگران بهره مند شود.مطالعه کتاب و کتاب خوانی نیاز روانی را ارضاء می کند و در کنار کمک به رشد شناخت، جنبه های عاطفی و اجتماعی انسان را نیز صیقل می دهد.امام علی (ع) در مورد جایگاه و اهمیت کتاب در فرهنگ اسلامی می فرمایند: کتاب ها بوستان های دانشمندانند.کتاب غذای روح بشر است.همچنین امام علی (ع) در مورد علم توام با تفکر و اندیشه چنین می فرمایند: علمی که در آن تفکر نباشد و مطالعه ای که در آن اندیشه نباشد، سودی ندارد.بنابراین با توجه به روایات که اهمیت مطالعه و کتاب را مطرح می کند وظیفه دینی و اخلاقی ما ایجاب می کند که برای گسترش و ترویج فرهنگ مطالعه و کتاب خوانی و تعمیق بینش علمی در بین افراد جامعه تلاش کرده و برای آن ارج و اعتبار ویژه ای قائل شویم و به صورت مستمر افزایش آگاهی های علمی را مد نظر قرار دهیم، زیرا کتاب جزئی از فرهنگ ماست و از آن به عنوان الفبای توسعه و پیشرفت یاد می شود و نباید به عنوان وسیله ای برای گذراندن اوقات فراغت نگریسته شود.اگر می خواهیم دانش آموزان و دیگر افراد جامعه در برابر مسائل و معضلات جامعه از سطحی نگری و حالت انفعالی به سمت همه جانبه نگری و تفکر منطقی متمایل شوند، باید ارتقای کیفیت بینش علمی دانش آموزان از طریق اصلاح دیدگاه ها و نیز شیوه های یادگیری و آموزشی صورت گیرد.زیرا تمام زندگی انسان در راستای یادگیری قرار دارد و این یادگیری باید در چهار ستون، یعنی یادگیری برای دانستن، یادگیری برای انجام دادن، یادگیری برای زیستن و یادگیری برای با هم زیستن محقق شود.خانواده ها نیز باید توجه کنند که یکی از وظایف آن ها مداومت مطالعه و کتاب خوانی است. منظور از مطالعه نه تنها پیشرفت تحصیلی دانش آموزان است بلکه خودکفایی، یادگیری و خودآموزی در طول زندگی است.خانواده ها باید به این نکته توجه کنند که یکی از وظایف آن ها مداومت مطالعه و کتاب خوانی است.منظور از مطالعه نه تنها پیشرفت تحصیلی دانش آموزان است بلکه خودکفایی، یادگیری و خودآموزی در طول زندگی است.خانواده ها باید به این نکته توجه کنند که مطالعه و کتاب خوانی و استفاده از منابع، اساسی ترین نیازهای فرزندان برای ادامه زندگی سالم است.به طور کلی یکی از عوامل موثر در تربیت فرزندان تقویت مطالعه و کتاب خوانی در آن هاست.بنابراین برای ترویج مطالعه و کتاب خوانی موارد زیر باید مورد توجه قرار گیرد.
۱) تقویت و تجهیز کتابخانه های عمومی و کانون های فرهنگی آموزشی .
۲) آشنا کردن دانش آموزان با اصول و شیوه های صحیح مطالعه و کتاب خوانی
۳) تهیه برنامه ها و فیلم های سازنده در جهت توسعه و تعمیق فرهنگ مطالعه.
۴) شناسایی و معرفی شخصیت های فرهیخته و موفق در زمینه های مختلف
۵) تقویت روحیه نشاط و تلاش در بین مولفان و پدیدآورندگان آثار مکتوب.
۶) برپایی نمایشگاه های کتاب در مدارس و مراکز آموزشی
۷) محدود نکردن توجه به مطالعه و کتاب خوانی به یک هفته خاص
پس: کتاب آموزگاری است که ما را به رایگان تعلیم می دهد.هیچ وقت خسته نمی شود، همیشه در انتظارمان بیدار است.هر گاه به سر وقتش برویم با چهره ای گشاده ما را می پذیرد و بی دریغ مکنونات خاطر خویش را در اختیارمان می گذارد.از مصاحبت ما دلگیر نمی شود از مناقشه و جدال خشم نمی گیرد.هر چه را ندانیم با رافت و مهربانی به ما می آموزد.هیچ وقت ما را سرزنش نمی کند و معلومات خود را به رخمان نمی کشد.در این صورت بهتر از کتاب چیزی نیست و بهتر از کتابخانه جایی در دنیا وجود ندارد.

زهره رحمانی- مدیر راهنمایی ۷ تیر

منبع : روزنامه خراسان