۲۱ ماه مه ۱۸۷۳ ـ مورخ سویسی: ایران ابر قدرت اندیشه و قلم در قرون وسطا

۲۱ ماه مه زادروز «امیل ارماتینگر» مورخ سویسی است که بسال ۱۸۷۳ چشم به جهان گشود. وی در اثر مهم خود «تاریخ ادبیات جهان» در مقدمه فصل «ادبیات ایران در قرون وسطی» خاطر نشان کرده است که در این قرون (قرون وسطا)، ایرانیان با خلق آثاری بی همتا، میهن خود را یک بار دیگر ابر قدرت جهان کرده بودند، این بار با اندیشه و قلم، نه زور سرباز و نیزه. در این قرون، ایران زمین در معرض تاخت و تاز لاینقطع قبایل خارجی بود و به ایرانیان مجال فعالیت حکومتی نمی داد. تا نیمه قرن هفتم میلادی، قسمت بزرگی از تلاش هر دولت وقت ایران صرف این می شد که قبایل خارجی که تمدنی عقب مانده داشتند و غارت کردن ملل متمدن و انسان شهر نشین به صورت فرهنگشان در آمده بود پای به قلمرو ایران نگذارند.
امیل ارماتینگر در فصل «نوشته های باقیمانده از جهان باستان»، سنگنبشته های ایران، اوستا و زند و نیز عقابد مانی و کتب دیگر از جمله ترجمه کلیله و دمنه از هندی به «پارسی میانه»، یادگار زریران، کارنامک اردشیرپاپکان و ... را به تفصیل شرح و در ردیف ادبیات جهان در عهد باستان قرار داده است.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز